Không nên mua sách giáo khoa từ các nguồn trôi nổi trên thị trường

Chỉ còn khoảng vài tuần nữa là học sinh trên cả nước chính thức bước vào năm học mới 2024-2025. Trước tình trạng sách giáo khoa (SGK) đang bị in lậu, làm giả diễn biến phức tạp trên thị trường, các nhà xuất bản (NXB) khuyến cáo phụ huynh, học sinh nên mua SGK tại các nguồn phân phối chính thống, không mua sách từ các nguồn trôi nổi trên thị trường.

Giảm giá nhiều bộ SGK, không để thiếu sách vào đầu năm học mới

Năm học 2024-2025, chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 sẽ triển khai ở 3 khối lớp 5, 9, 12. Đây là 3 khối lớp cuối cùng trên cả nước sẽ học theo chương trình SGK mới. Khác với thời điểm này những năm học trước, SGK không còn chậm tới tay học sinh. Ghi nhận tại một số nhà sách trên địa bàn TP Hà Nội, hầu hết các đầu SGK mới được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) phê duyệt đều đã có mặt đầy đủ trên kệ sách. Những học sinh không đăng ký mua SGK tại nhà trường có thể tìm SGK theo chương trình mới ở các khối lớp khá thuận lợi, dễ dàng.

Trong công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương về việc tăng cường chỉ đạo một số nội dung chuẩn bị năm học mới, Bộ GD&ĐT cũng đã yêu cầu các địa phương chỉ đạo cơ sở giáo dục chủ động phối hợp với các NXB, các tổ chức cá nhân liên quan thực hiện việc cung ứng SGK trên địa bàn đảm bảo chất lượng, tuyệt đối không để xảy ra tình trạng chậm, thiếu SGK, tài liệu học tập khi năm học mới bắt đầu.

Theo Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN), đến nay, đơn vị đã hoàn thành in và nhập kho SGK các lớp đạt 96,7% kế hoạch, tương ứng 168 triệu bản. Hiện nay, NXBGDVN đang cung ứng SGK tới các địa phương theo số lượng đặt hàng. Đến thời điểm này đã phát hành 96,1% kế hoạch, tương ứng 168,4 triệu bản. Về giá SGK, từ năm học 2024-2025, NXBGDVN đã thực hiện điều chỉnh giảm giá bán SGK tái bản lớp 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10 và 11 ở các bộ SGK do NXBGDVN tổ chức biên soạn, in ấn, phát hành.

Theo đó, giá bìa các bộ SGK “Kết nối tri thức với cuộc sống” sẽ giảm 9,6%; giá bìa các bộ SGK “Chân trời sáng tạo” giảm 11,2%. Đối với SGK các lớp 5,9,12, những lớp cuối cùng triển khai chương trình GDPT năm 2018 từ năm học 2024-2025, SGK của những lớp này cũng được NXBGDVN xây dựng giá theo cơ cấu giá đã giảm của SGK tái bản. Bảng giá mới được niêm yết đầy đủ, công khai ở các điểm bán SGK trên toàn quốc và trên trang thông tin điện tử tổng hợp của NXBGVN.

Công ty CP Đầu tư Xuất bản-Thiết bị Giáo dục Việt Nam, đơn vị tổ chức biên soạn, in ấn và phát hành bộ SGK “Cánh Diều” cũng thông báo giảm khoảng 20% giá bìa đối với những cá nhân, đơn vị mua sách tặng cho thư viện để học sinh dùng chung. Bên cạnh điều chỉnh giá bìa, đơn vị phát hành sách cũng công bố hệ sinh thái sách “Cánh Diều” được sử dụng miễn phí bao gồm sách điện tử, học liệu điện tử đăng tải trên trang web, nhằm hỗ trợ giáo viên, phụ huynh và học sinh truy cập. Hệ sinh thái của bộ sách cũng thiết lập nhiều loại hình tương tác như: Kéo thả, nối, tô màu, ô chữ, trắc nghiệm... để giáo viên và học sinh có thể trực tiếp làm bài tập trên sách điện tử.

Tem chống giả cũng bị làm giả

Đại diện NXBGDVN cho biết: Tình hình SGK giả hiện diễn biến khá phức tạp trên thị trường. Chỉ tính từ tháng 5 đến tháng 7/2024, cơ quan chức năng và lực lượng Công an đã phát hiện hàng trăm ngàn bản SGK giả sản phẩm của NXBGDVN tại một số tỉnh/thành trên toàn quốc trị giá lên tới gần 15 tỷ đồng. Đơn cử như cuối tháng 5/2024, lực lượng chức năng tỉnh Đồng Nai đã phát hiện lô hàng gần 34.000 cuốn SGK nghi giả mạo sản phẩm của NXBGDVN với tổng giá trị hàng hóa theo giá bán niêm yết hơn 600 triệu đồng.

Ngày 14/6, Công an TP Đà Nẵng đã khám phá thành công chuyên án SGK-192, triệt xóa đường dây chuyên sản xuất, buôn bán SGK giả quy mô lớn tại TP Đà Nẵng, đã thu giữ 1 triệu con tem, 600.000 cuốn sách giả thành phẩm và bán thành phẩm, trị giá khoảng 12 tỉ đồng; cùng toàn bộ máy in, máy cắt, máy đóng kim, máy may chỉ, máy dán keo, xe ô tô, bản kẽm, giấy in... Đồng thời, cơ quan Công an cũng đã tạm giữ hình sự các nghi phạm liên quan để tiếp tục điều tra mở rộng và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Ngày 16/7, lực lượng Quản lý thị trường tỉnh Hậu Giang đã tiến hành kiểm tra, phát hiện và thu giữ gần 80.000 cuốn SGK các loại từ lớp 1 đến lớp 12 có dấu hiệu giả mạo nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa của NXBGDVN. Tổng trị giá hàng hóa được tính theo giá ghi trên sách là gần 1,4 tỷ đồng.

Theo các NXB, sách giả ngày một tinh vi bởi các đơn vị in ấn trái phép hiện còn sản xuất tem chống giả đi kèm, khiến người mua rất khó phát hiện các sản phẩm kém chất lượng. Tuy vậy, từ kinh nghiệm thực tế vẫn có một số dấu hiệu để nhận biết SGK bị làm giả như: Chất lượng của các tem, nhãn không đạt sắc nét, không có độ nhám, nổi như tem thật; lớp nhũ trên tem không thể cạo ra bằng cách thông thường như tem thật; chất lượng giấy, mực in, hình ảnh không đồng nhất. Ngoài ra, do sách in lậu thường scan, photo lại từ sách thật nên màu sắc không được tự nhiên, ám đen, khó xem vì sử dụng mực in kém chất lượng. Nội dung trên sách bị mờ, mực in không đều- chỗ đậm chỗ nhạt. Trong khi đó, đối với sách thật, hình ảnh trong sách đều sắc nét, phù hợp với thị lực người dùng.

Đặc biệt, mỗi cuốn sách giáo khoa theo chương trình GDPT năm 2018 của các NXB hiện đều đi kèm với một mã thẻ cào riêng được dùng để kích hoạt kho học liệu điện tử. Với kho học liệu điện tử này, học sinh dễ dàng chủ động học tập và ôn luyện kiến thức tại nhà. Riêng với các bộ sách Tiếng Anh, mỗi mã thẻ cào là một lần kích hoạt và sử dụng sách Tiếng Anh phiên bản điện tử, đã được NXB số hóa và tích hợp công nghệ AI chấm điểm tự động.Các bài tập trong sách được số hóa để học sinh có thể sử dụng sách điện tử và làm bài trực tuyến trên máy tính và được chấm điểm đồng thời ngay khi bấm nộp bài. Hệ thống giúp các em chủ động ôn luyện kiến thức, thực hành nhiều lần mà không giới hạn như sách giấy.

Tuy nhiên, nếu mua nhầm sách giả, sách in lậu, học sinh sẽ không sử dụng được tiện ích này. Do đó, các đơn vị xuất bản khuyến cáo phụ huynh và học sinh nên tìm mua SGK tại các hệ thống phân phối chính thức của các NXB, các công ty Sách - Thiết bị trường học địa phương, tuyệt đối không mua sách từ các nguồn trôi nổi trên thị trường.