Không coi thường viêm gan B "thể ngủ"

GS, TS TTND Nguyễn Văn Mùi.

Nguy cơ nào từ viêm gan B

Theo thống kê của Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), Việt Nam hiện có khoảng 10 triệu người mắc viêm gan B, trong đó, phần lớn là viêm gan B mạn tính. Người mắc viêm gan B mạn tính được chia thành hai thể bệnh: thể người lành mang bệnh (hay còn gọi là viêm gan B thể ngủ) và viêm gan B thể hoạt động.

GS, TS, TTND Nguyễn Văn Mùi, nguyên chủ nhiệm Bộ môn Khoa truyền nhiễm Bệnh viện Quân y 103, Chủ tịch Hội đồng viết phác đồ điều trị viêm gan B áp dụng toàn quốc cho biết, khi HBV vào cơ thể người, nếu cơ thể đó chưa có miễn dịch chống HBV thì nguy cơ bị virus tấn công là điều khó tránh khỏi. Tuy nhiên không phải cứ nhiễm virus này thì sẽ gây bệnh cho gan. Chỉ khi virus nhân lên ồ ạt, kích thích miễn dịch cơ thể, tấn công tế bào gan mạnh mẽ gây nên những hậu quả nghiêm trọng cho gan và cơ thể.

“Virus viêm gan B tồn tại trong cơ thể nhưng chưa phá hủy tế bào gan, xét nghiệm men gan bình thường thì gọi là nhiễm virus viêm gan B thể lành tính (thể ngủ). Tuy vậy, virus HBV tồn tại trong cơ thể, vẫn có khả năng lây nhiễm cho người khác bằng đường máu hoặc theo đường tình dục, mẹ truyền cho con. Virus chỉ tạm thời không hoạt động, có thể bùng phát tái hoạt động bất cứ lúc nào, nhất là khi sức đề kháng kém, khả năng chống chọi với virus bị giảm”, GS Mùi cho hay.

Viêm gan B (HBV) làm tăng nguy cơ phát triển thành ung thư biểu mô tế bào gan 100 lần. Khoảng 80% các trường hợp mắc ung thư biểu mô tế bào gan trên thế giới và 70% ở Việt Nam là do HBV gây ra.

Mỗi năm có khoảng 0,5% những người nhiễm virus viêm gan B mạn tính sẽ phát triển thành ung thư gan (HCC). Tại Việt Nam, trong năm 2017, số người bị xơ gan là hơn 51.000 người, hơn 14.000 người ung thư tế bào gan và hơn 32.000 người tử vong.

Viêm gan B được coi như là căn bệnh “sát thủ thầm lặng” bởi tính âm thầm tấn công gan, và phát bệnh đôi khi không biểu hiện ra triệu chứng bên ngoài. Do đó, nhiều bệnh nhân không biết mình bị bệnh, đến khi cấp cứu thì bệnh đã trở nên trầm trọng, thậm chí chớm xơ gan.

Không chủ quan với bệnh viêm gan B “thể ngủ”

Thực tế, phần lớn những người bị nhiễm viêm gan virus B ở thể ngủ có tâm lý chủ quan. Việc duy trì thói quen ăn uống không có lợi như ăn thức ăn nhiều dầu mỡ; sử dụng bia, rượu; lười kiểm tra sức khỏe thường xuyên… có thể sẽ phải đối mặt với nguy cơ virus tái hoạt động mạnh mẽ gây tổn thương đến gan.

Viêm gan virus B là một căn bệnh có diễn tiến phức tạp thay đổi theo thời gian, không có triệu chứng rõ ràng và khi gan bị tổn thương có nguy cơ dẫn tới xơ gan, ung thư gan. Vì vậy, những người lành mang virus hay người viêm gan virus mạn tính thể không hoạt động vẫn cần có những biện pháp phòng bệnh, tránh để virus hoạt động trở lại.

Theo GS Mùi, người lành mang HBV tạm thời virus không hoạt động, không làm ảnh hưởng đến hoạt động của gan, không cần điều trị bất kỳ một loại thuốc nào. Hiện nay, thuốc tây y chỉ có tác dụng ức chế HBV phát triển ồ ạt với viêm gan B cấp và mạn.

Vì thế, việc duy trì sức khỏe tốt để ngăn chặn sự bùng phát của virus viêm gan B đòi hỏi người mang virus phải hết sức lưu ý, không được chủ quan. Đầu tiên là giữ sức khỏe tốt, tăng cường sức đề kháng, không để virus có cơ hội nhân lên. Tuyệt đối kiêng rượu, bia và các loại nước giải khát có cồn; Không hút thuốc lá, hạn chế mỡ động vật. Tham gia các môn thể thao như: thể dục nhịp điệu, đi bộ, bơi hoặc chơi cầu lông.

Để phòng chống lây nhiễm cho người thân và cộng đồng, người mang virus khi sinh hoạt tình dục cần sử dụng bao cao-su, không hiến máu, không sử dụng chung các dụng cụ như dao cạo râu, bơm kim tiêm…

“Nên kiểm tra sức khỏe và làm các xét nghiệm định kỳ sáu tháng một lần có liên quan đến HBV như: HBsAg, HBeAg, HBVDNA và xét nghiệm men gan để được theo dõi thật chặt chẽ đề phòng HBV tái hoạt động. Ngoài phương pháp tây y, người bệnh hãy tìm kiếm phương pháp hỗ trợ điều trị viêm gan B từ thảo dược cũng rất hữu ích”, GS Mùi cho hay.

Với người viêm gan B thể hoạt động thì 3-6 tháng, tùy tình trạng hoặc theo chỉ định của bác sĩ. Việc hỗ trợ cải thiện sớm và kiểm soát tốt khi viêm gan B mạn tính sẽ giúp giảm thiểu tổn thương cho gan, hỗ trợ ngăn chặn nguy cơ tiến triển thành những biến chứng xơ gan, ung thư gan.

Viêm gan B lây qua đường máu, đường tình dục và từ mẹ sang con. Hiện nay, chúng ta đã có vaccine phòng ngừa hiệu quả căn bệnh này. Bởi vậy, việc làm đầu tiên và quan trọng nhất để giảm tác hại của viêm gan B đến mỗi người là tiêm phòng. Đặc biệt là tiêm phòng ngay, đủ cho những người sống chung quanh người bệnh. Làm tốt công tác tiêm chủng là đã khống chế được căn bệnh này không tăng lên về số người mắc.