Khơi thông nguồn lực phát triển kinh tế

Theo Tổng cục Thống kê, mặc dù tốc độ tăng trưởng kinh tế quý II đã đạt 6,17%, cao hơn hẳn so với tốc độ tăng trưởng quý I chỉ có 5,15%, đưa GDP nửa đầu năm 2017 tăng 5,73% so cùng kỳ năm 2016, song để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 6,7% cả năm vẫn là thách thức to lớn.

Trong khi khu vực nông nghiệp vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định 2,65% thì cứu cánh cho tăng trưởng kinh tế lại là khu vực dịch vụ với tốc độ tăng trưởng 6,85%, trong đó đóng góp lớn nhất là bán buôn và bán lẻ với tốc độ tăng trưởng 7,1%. Khu vực công nghiệp và xây dựng tuy vẫn chiếm gần một phần ba GDP nhưng lại chỉ tăng vỏn vẹn 5,33% – thấp xa so với mấy năm gần đây – do ngành khai khoáng sụt giảm sâu tới 8,2%. Vì vậy, cho dù công nghiệp chế biến chế tạo vẫn tăng trưởng tới 10,52% và xây dựng cũng tăng trưởng 8,5% nhưng vẫn không thể đẩy khu vực công nghiệp và xây dựng tăng trưởng cao hơn.

Nhiệm vụ tăng trưởng kinh tế nửa cuối năm 2017 trở nên rất nặng nề và khó khăn, nhất là khi các yếu tố và nguồn lực tăng trưởng trong ngắn hạn chưa được khơi thông bên cạnh tiến trình cơ cấu lại tổng thể nền kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng diễn ra còn chậm. Để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao nhất có thể cho nửa cuối năm và cả năm 2017 cần tập trung vào các biện pháp tăng tổng cầu cho nền kinh tế sau:

Thứ nhất, kích thích tiêu dùng cá nhân và hộ gia đình thông qua duy trì mặt bằng giá cả ổn định, thậm chí giảm ở một số phân khúc thị trường hàng hóa dịch vụ có nhu cầu lớn. Trong nửa đầu năm 2017, tiêu dùng cuối cùng đóng góp 8,48 điểm phần trăm vào mức tăng trưởng GDP tuy chỉ tăng có 7,04% so cùng kỳ năm 2016 trong khi tích lũy tài sản tăng tới 9,50% và đóng góp 4,26 điểm phần trăm vào mức tăng trưởng chung. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng sáu tháng đầu năm đạt 1.924,1 nghìn tỷ đồng, tăng 10,1% so với cùng kỳ năm trước, nếu loại trừ yếu tố giá tăng 8,4% (cao hơn mức tăng 8,1% của cùng kỳ năm 2016). Như vậy, dư địa tăng tiêu dùng cuối cùng trong sử dụng GDP vẫn còn và tác động tới tăng GDP cao hơn nhiều nếu so với tăng tích lũy tài sản.

Thứ hai, kích thích tổng cầu nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn thông qua tăng đầu tư, đặc biệt tăng mạnh đầu tư nhà nước là đơn giản và đúng lý thuyết kinh tế nhất. Tuy nhiên, trong bối cảnh nguồn lực đầu tư từ nhà nước đang rất hạn hẹp, trong đó nguồn vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước (NSNN) khó tăng do giới hạn thâm hụt NSNN và tiết kiệm chi thường xuyên còn rất hạn chế, còn nguồn vốn đầu tư từ vay nợ cũng bị giới hạn bởi trần nợ công thì việc tăng quy mô đầu tư gần như bất khả thi. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội thực hiện sáu tháng đầu năm theo giá hiện hành đã tăng 10,5% so với cùng kỳ năm trước và bằng 32,8% GDP khiến cho hiệu quả đầu tư có xu hướng giảm với hệ số ICOR đã lên hơn 5,7. Hơn nữa, tăng trưởng tín dụng sáu tháng đầu năm 2017 đã ở mức tăng cao nhất trong vòng sáu năm trở lại đây với tốc độ 7,54% trong khi thâm hụt thu chi NSNN cũng lên đến khoảng 32.500 tỷ đồng có thể tiềm ẩn nguy cơ bất ổn kinh tế vĩ mô nếu vốn đầu tư không được sử dụng có hiệu quả cao.

Thứ ba, kim ngạch hàng hóa xuất khẩu nửa đầu năm 2017 duy trì tốc độ tăng cao tới 18,9% song do kim ngạch hàng hóa nhập khẩu lại còn tăng cao hơn tới 24,1% cho nên nhập siêu lên tới 2,7 tỷ USD, riêng khu vực kinh tế trong nước nhập siêu 12,92 tỷ USD. Vì vậy, thương mại không những không đóng góp nhiều vào tăng trưởng kinh tế mà tình trạng nhập siêu còn làm giảm 7,01 điểm phần trăm của mức tăng trưởng chung. Chính vì vậy, rất cần những biện pháp để hạn chế nhập khẩu, từ đó giảm đến mức thấp nhất quy mô thâm hụt thương mại, thúc đẩy tăng trưởng GDP.

Tăng trưởng kinh tế năm 2017 vẫn có cơ hội đạt mục tiêu mong muốn nếu tập trung vào các giải pháp kích thích tổng cầu một cách hiệu quả và thận trọng.

Theo Nhandan