Khởi sắc thị trường ô-tô

Tăng trưởng ấn tượng

Theo con số thống kê từ Tổ chức các nhà sản xuất xe cơ giới quốc tế (OICA), thị trường Việt Nam đã tiêu thụ gần 210 nghìn chiếc xe ô-tô trong năm 2015, tăng gần gấp đôi so năm 2014 (134 nghìn xe) và năm 2013 (97 nghìn xe). Đây là mức tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường ô-tô Việt Nam trong vòng 5 năm qua. Cùng với đó, báo cáo mới nhất của Hiệp hội các nhà sản xuất ô-tô Việt Nam (VAMA), trong bảy tháng qua, tổng lượng ô-tô bán ra của các thành viên thuộc VAMA đạt 163.867 xe, tăng 32% so cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, chỉ tính riêng tháng 7, doanh số bán hàng của toàn thị trường đạt hơn 28 nghìn xe, tăng 15% so tháng 6 và tăng 38% so tháng 7 năm 2015. Đáng chú ý, xét về xuất xứ xe, sau nhiều tháng mất cân đối, mức tăng trưởng của xe nhập khẩu nguyên chiếc và xe lắp ráp trong nước đang bắt đầu cân bằng so những năm trước đây. Cụ thể, trong bảy tháng qua, doanh số bán hàng của xe lắp ráp trong nước tăng 35%, trong khi xe nhập khẩu tăng 24% so cùng kỳ năm ngoái.

Điều này cho thấy thị trường đang có một cuộc tranh đua mạnh mẽ giữa ô-tô lắp ráp trong nước với ô-tô nhập khẩu nguyên chiếc. Từ đầu tháng 7 vừa qua, thuế TTĐB đối với các dòng ô-tô nhập khẩu dung tích động cơ 2,5 đến 3 lít tăng từ 50% lên 55%, xe có dung tích 3 đến 4 lít tăng từ 60% lên mức 90%, xe có dung tích động cơ 5 đến 6 lít chịu mức thuế 130%. Với mức thuế mới tăng mạnh nêu trên, khách hàng mua ô-tô phải chi thêm một số tiền lớn so trước đó. Theo tính toán của giới kinh doanh ô-tô, với Luật Thuế vừa áp dụng, giá bán của các dòng xe có dung tích động cơ từ 2,5 lít trở lên tăng ít nhất khoảng 80 đến 100 triệu đồng so trước đó. Những dòng xe có dung tích lớn hơn, mức tăng có khi lên đến hai đến ba tỷ đồng/xe. Một nhân viên của đại lý ô-tô thí dụ, mẫu xe GS350 tăng gần 700 triệu đồng, lên mức khoảng 4,5 tỷ đồng, còn các dòng xe siêu sang tăng lên vài tỷ đồng. Riêng thuế TTĐB áp cho dòng xe có dung tích động cơ dưới 1,5 lít (xe bình dân) giảm 5% so trước đó. Thế nhưng, dù thuế giảm, nhiều người mua xe cho biết giá xe chỉ giảm nhẹ do nhu cầu tăng cao.

Xe cỡ nhỏ lên ngôi

Từ ngày 1-7 vừa qua, khi Luật Thuế TTĐB sửa đổi bắt đầu có hiệu lực, đồng nghĩa với mức thuế dành cho các mẫu xe có dung tích xi-lanh từ 1,5 lít trở xuống giảm từ 45% xuống còn 40%, những mẫu xe cỡ nhỏ có dung tích xi-lanh dưới 1,5 lít sẽ được hưởng lợi về giá. Nắm bắt được tín hiệu của thị trường, hàng loạt các hãng xe lắp ráp trong nước cũng ngay lập tức giảm giá một loạt các mẫu xe ô-tô cỡ nhỏ. Tuy nhiên, đây chỉ là mức giảm giá bán buôn từ nhà sản xuất, nhập khẩu cho các đại lý, còn trên thị trường, qua khảo sát, giá xe bán đến tay khách hàng cơ bản vẫn ổn định, so với thời điểm trước ngày 1-7.

Cùng với đó, theo lộ trình thực hiện Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA), thuế nhập khẩu ô-tô từ khu vực ASEAN cũng đã giảm từ 50% về 40%, năm 2017 giảm về 30% và đến năm 2018 về 0%. Với thuế TTĐB và thuế nhập khẩu giảm cho những dòng xe cỡ nhỏ, khiến ô-tô từ khu vực Đông – Nam Á sẽ ồ ạt tràn vào thị trường Việt Nam với một loạt các mẫu xe được sản xuất tại In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Thái-lan, Ấn Độ ra mắt thời gian qua với giá bán chỉ từ 7.000 đến 9.000 USD (tương đương 150 đến 200 triệu đồng), được cho là sẽ có lợi thế lớn. Bởi khi vào thị trường Việt Nam, các mẫu xe này có giá bán chỉ khoảng 10 nghìn USD (gần 220 triệu đồng), một mức giá được cho là có sức cạnh tranh rất lớn với ô-tô lắp ráp trong nước. Tính đến hết tháng 7 vừa qua, Thái-lan vẫn là nước có lượng xe ô-tô xuất khẩu lớn nhất vào Việt Nam với hơn 18.800 chiếc, đứng thứ hai là Hàn Quốc với gần 12.000 chiếc và thứ ba là Ấn Độ, Trung Quốc cùng với hơn 7.900 chiếc… Tuy nhiên, xét về cơ cấu giá dòng xe nhập khẩu, xe ô-tô của Ấn Độ đang chiếm lĩnh ngôi đầu với sản lượng khoảng 7.500 chiếc khi giá một số dòng xe như Hyundai Grand i10, Suzuki Ertiga nhập về Việt Nam bình quân chỉ khoảng 7.000 USD/chiếc (hơn 150 triệu đồng). Với mức giá nêu trên thì ô-tô nhập khẩu từ Ấn Độ đang rẻ nhất thị trường và rẻ hơn nhiều so giá xe nhập khẩu từ Thái-lan, với mức giá trung bình khoảng hơn 18.200 USD/chiếc (tương đương 400 triệu đồng).

Dự báo phân khúc ô-tô cỡ nhỏ sắp tới sẽ xuất hiện nhiều mẫu xe mới, với sự cạnh tranh mạnh mẽ giữa các thương hiệu. Điều này sẽ làm cho thị trường ô-tô sôi động hơn và người tiêu dùng được hưởng lợi. Tuy nhiên, cũng có những nhận định không lạc quan, cho rằng, xe nhập khẩu khó giảm giá bởi có thể bị siết chặt bằng các hàng rào phi thuế quan. Theo anh Lâm Tiến Phúc, chủ một showroom chuyên nhập khẩu ô-tô cỡ nhỏ trên đường Phạm Hùng (Hà Nội), hiện nay, do thị trường đang có sự điều chỉnh cho nên các hãng xe lớn dần quay sang nhập khẩu lượng lớn xe ô-tô nhỏ giá rẻ và cắt giảm lắp ráp những dòng này trong nước. Tuy nhiên, dù giá xe giảm nhưng không thể giảm giá sốc hay biến động quá lớn, bởi Nhà nước sẽ can thiệp thị trường trong nước bằng hàng rào kỹ thuật mà không vi phạm hiệp định. Rất có thể Việt Nam sẽ học theo mô hình Xin-ga-po, dù giá xe rất rẻ nhưng để sở hữu được một chiếc xe, người tiêu dùng phải bỏ ra chi phí rất lớn từ biển kiểm soát, thuế sử dụng, phí đường bộ,… Với những hàng rào này, giá xe sẽ khó giảm sâu dù xu hướng thuế đang đà giảm mạnh.