Khó khăn trong phát triển Liên hiệp hợp tác xã

- Liên hiệp hợp tác xã (HTX) là tổ chức kinh tế tập thể (KTTT). Tuy nhiên so với các HTX, tổ hợp tác, mô hình liên hiệp HTX trên địa bàn tỉnh còn rất ít.

Theo Luật HTX năm 2012, Liên hiệp HTX là tổ chức KTTT, đồng sở hữu, có tư cách pháp nhân, do ít nhất 4 HTX tự nguyện thành lập và hợp tác tương trợ lẫn nhau trong hoạt động sản xuất, kinh doanh nhằm đáp ứng nhu cầu chung của HTX thành viên trên cơ sở tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ trong quản lý Liên hiệp HTX.

Sau hơn 10 năm Luật HTX năm 2012 có hiệu lực, đến nay trên địa bàn tỉnh mới có 3 Liên hiệp HTX đăng ký hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp với 19 HTX thành viên (chiếm 3,75% tổng số HTX đăng ký hoạt động trên địa bàn tỉnh), tổng vốn điều lệ là 14,8 tỷ đồng.

Không chỉ ít về số lượng mà tình hình hoạt động của các Liên hiệp HTX cũng gặp rất nhiều khó khăn.

Đơn cử như Liên hiệp HTX Sản xuất kinh doanh thực phẩm an toàn Lạng Sơn. Được thành lập từ tháng 4/2015, liên hiệp có 4 HTX thành viên, hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh rau an toàn và chế biến nông sản, thực phẩm. Thời điểm đầu, hoạt động của liên hiệp tương đối ổn định. Bà Hoàng Thị Vang, Chủ tịch Hội đồng quản trị Liên hiệp HTX cho biết: Khi tham gia vào liên hiệp, các HTX thành viên hỗ trợ nhau tốt hơn từ vốn, kinh nghiệm sản xuất, tiêu thụ sản phẩm… Qua đó, sản phẩm nông sản của Liên hiệp HTX được tiêu thụ rộng rãi ở cả trong và ngoài tỉnh.

Tuy nhiên, do khâu tổ chức sản xuất chưa tốt dẫn tới sản lượng rau cũng như nông sản của Liên hiệp HTX không đều, từ đó không đáp ứng được nguồn hàng ổn định cho các đơn vị đối tác. Bên cạnh đó, một số đơn vị đối tác thay đổi cơ chế quản lý, điều hành dẫn tới thị trường tiêu thụ nông sản của Liên hiệp HTX bị thu hẹp… Đến năm 2019, Liên hiệp HTX đã tạm ngừng hoạt động.

Tương tự Liên hiệp HTX sản xuất kinh doanh thực phẩm an toàn Lạng Sơn, sau một thời gian ngắn đi vào hoạt động, Liên hiệp HTX Đông Bắc đã ngừng hoạt động. Cụ thể, Liên hiệp HTX Đông Bắc được thành lập tháng 9/2017 với 9 thành viên hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp. Sau một thời gian hoạt động, Liên hiệp HTX gặp vướng mắc trong việc góp vốn giữa các thành viên; phương án sản xuất kinh doanh chưa phù hợp… Vì vậy đến năm 2021, Liên hiệp HTX tạm ngừng hoạt động.

Hiện trên địa bàn tỉnh còn Liên hiệp HTX Nông nghiệp Lạng Sơn (thành lập tháng 12/2023) duy trì hoạt động. Ông Hoàng Văn Hải, Chủ tịch Hội đồng quản trị Liên hiệp HTX cho biết: Hiện nay, liên hiệp vẫn đang trong quá trình tìm hiểu để tìm vị trí xây dựng điểm bán và giới thiệu sản phẩm. Đến nay, liên hiệp chưa có kết quả hoạt động cụ thể, các HTX thành viên vẫn chủ yếu hoạt động sản xuất, kinh doanh một cách riêng lẻ.

Theo Kế hoạch phát triển KTTT giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh, đến năm 2025, trên địa bàn tỉnh phấn đấu có 5 Liên hiệp HTX với 50 HTX thành viên; doanh thu bình quân 1 liên hiệp HTX đạt 1,7 tỷ đồng/năm. Trước tình hình khó khăn trong phát triển mới cũng như hoạt động sản xuất, kinh doanh của liên hiệp HTX như hiện nay, việc thực hiện mục tiêu trên là không hề dễ dàng.

Ông Liễu Xuân Du, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết: Để thực hiện mục tiêu, thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan để tuyên truyền, vận động các HTX có ngành nghề sản xuất kinh doanh, mục tiêu phát triển phù hợp để phát triển mới các liên hiệp HTX. Bên cạnh đó, đối với các liên hiệp HTX hiện tại, đơn vị sẽ phối hợp tuyên truyền, hướng dẫn cũng như có giải pháp hỗ trợ để củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động. Trước mắt, Liên minh HTX tỉnh sẽ trao đổi trực tiếp với các liên hiệp để nắm bắt những khó khăn, vướng mắc cũng như nguyện vọng, đề xuất của các liên hiệp. Từ đó, từng bước giải quyết hoặc chuyển các cơ quan chức năng nghiên cứu, xem xét hỗ trợ. Cùng với đó, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục tuyên truyền, hướng dẫn các liên hiệp HTX tiếp cận các chính sách hỗ trợ về vốn, xúc tiến thương mại, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tập huấn về xây dựng phương án sản xuất kinh doanh cho HTX, Liên hiệp HTX...

Liên hiệp HTX đóng vai trò quan trọng trong việc liên kết các HTX trong khâu sản xuất, kinh doanh, tạo sự tương trợ lẫn nhau giữa các HTX thành viên. Hy vọng rằng thời gian tới, việc phát triển các Liên hiệp HTX trên địa bàn tỉnh sẽ đạt được những kết quả tích cực, qua đó góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển KTTT chung trên địa bàn tỉnh.