Khó khăn đầu năm

LSO-Theo báo cáo của Cục Hải quan tỉnh, trong 20 ngày đầu năm 2016, tổng số thuế thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu (XNK) được hơn 140 tỷ đồng, đạt hơn 2% so với kế hoạch trên giao. Tháng 1, thời điểm giáp tết Nguyên đán, theo quy luật, lượng hàng hóa XNK qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh tăng, tuy nhiên, số thuế thu được lại giảm. Việc thay đổi chính sách về tính thuế nhập khẩu, thuế VAT khi thực hiện các biểu thuế là nguyên nhân chính ảnh hưởng không nhỏ đến công tác thu thuế của ngành hải quan Lạng Sơn.

Xe chở hàng hóa xuất khẩu chờ kiểm hóa tại Cửa khẩu Tân Thanh

Tháng 1/2014, tổng số thuế XNK mà ngành hải quan Lạng Sơn thu được 256,4 tỷ đồng. Còn số thuế XNK thu được trong tháng 1/2015 là hơn 300 tỷ đồng. Điểm lại để thấy, số thu vào cùng thời điểm của năm 2016 ít hơn nhiều so với 2 năm trước.

Số thu ít nhưng lượng hàng hóa XNK qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh lại tăng so với cùng kỳ. Cụ thể, trong 20 ngày đầu năm, lực lượng hải quan tại các cửa khẩu đã làm thủ tục cho hàng hóa XNK của 686 lượt doanh nghiệp và cá nhân với tổng số 4.282 tờ khai XNK, kim ngạch đạt 131 triệu USD, tăng 31,17% so với cùng kỳ năm 2015.

Điển hình như Chi cục Hải quan cửa khẩu Tân Thanh, trong 20 ngày đầu năm 2016 đã làm thủ tục cho 2.072 bộ tờ khai hàng hóa XNK (kim ngạch đạt hơn 69 triệu USD), tăng 52,2% so với cùng kỳ năm 2015. Tổng số thuế thu từ hoạt động XNK của chi cục được gần 5,1 tỷ đồng (chỉ tiêu giao năm 2016 cho chi cục là 105 tỷ đồng). Ông Bùi Công Thành, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Tân Thanh cho biết: số lượng hàng hóa XNK trong những ngày đầu năm 2016 tăng so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu vẫn là nông sản và quả tươi, còn hàng nhập khẩu là hàng hoa quả tươi và số lượng nhỏ hàng hóa tiêu dùng, nguyên liệu sản xuất. Theo giải thích của lãnh đạo chi cục, hàng hóa qua Cửa khẩu Tân Thanh nhiều nhưng chủ yếu là hàng có thuế suất bằng 0%, vì vậy, số thuế thu chỉ tập trung vào mặt hàng hóa tiêu dùng, mặt hàng này nhập qua cửa khẩu số lượng cũng không lớn.

Ngoài nguyên nhân này, số thu thuế XNK tại một số cửa khẩu khác, đặc biệt là cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị bị ảnh hưởng bởi chính sách về việc giảm thuế nhập khẩu, thuế VAT khi thực hiện các biểu thuế có hiệu lực từ ngày 1/1/2016. Ông Nguyễn Tiến Bộ, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Hữu Nghị cho biết: vào thời điểm này của cùng kỳ năm 2015, số thu của chi cục Hữu Nghị đã được khoảng 250 tỷ đồng nhưng số thu 20 ngày đầu năm 2016 chỉ được gần 129 tỷ đồng. Số thu giảm là do ngày 1/1/2016, thuế suất thuế xuất khẩu, nhập khẩu của một loạt các mặt hàng thuộc biểu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu được sửa đổi cho phù hợp với cam kết của ViệtNamvới WTO. Theo đó, thực hiện cam kết WTO, năm 2016, Việt Nam sẽ cắt giảm 12 dòng thuế, trong đó đặc biệt cắt giảm thuế nhập khẩu của 11 dòng ô tô, mức cắt giảm từ 1 – 3%. Trong khi đó, ô tô là mặt hàng nhập khẩu mang lại số thu lớn trong năm 2015 của Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị. Cụ thể, số thuế nhập khẩu ô tô thu được trong năm 2015 của chi cục được gần 3.000 tỷ đồng, chiếm gần 50% tổng số thu của toàn Cục Hải quan Lạng Sơn. Như vậy, việc giảm thuế suất nhập khẩu ô tô chắc chắn ảnh hưởng đến số thu chung của toàn ngành hải quan Lạng Sơn.

Thực tế, trong năm 2016, Bộ Tài chính cũng ban hành chính sách ưu đãi về biểu thuế xuất khẩu. Cụ thể, Bộ Tài chính sửa đổi thuế suất thuế xuất khẩu của 10 nhóm mặt hàng. Đồng thời, việc sửa đổi thuế suất cũng thực hiện theo nguyên tắc thuế suất của nguyên liệu thấp hơn thành phẩm, trong đó có mặt hàng đá nguyên khối nhập khẩu, mức thuế điều chỉnh giảm từ 3% xuống là 0% (đây lại là mặt hàng nhập khẩu chính qua Cửa khẩu Chi Ma).

Ngoài nguyên nhân do thay đổi chính sách trong biểu thuế suất, còn một nguyên nhân khá quan trọng khiến số thu thuế từ hoạt động XNK của lực lượng hải quan tại địa bàn thời gian qua giảm là do thị trường đã bão hòa đối với một số mặt hàng chính như: mặt hàng ô tô tải tự đổ, xe rơ-moóc… Trong năm 2015, lượng nhập khẩu đã quá lớn, do vậy, thời điểm này, nhu cầu thực tế chưa cao nên doanh nghiệp nhập khẩu theo kiểu cầm chừng. Cùng đó, nhu cầu sản xuất của các doanh nghiệp sản xuất trong nước đã có kế hoạch từ cuối năm, do vậy, lượng nguyên liệu sản xuất, linh kiện điện tử… nhập khẩu tại thời điểm này cũng giảm. Chính hoạt động nhập khẩu cầm chừng của các doanh nghiệp lớn khiến số thu gần 1 tháng đầu năm 2016 mới chỉ được hơn 2% kế hoạch trên giao. Số thu này khiến việc hoàn thành kế hoạch thu thuế XNK của năm 2016 sẽ là một thách thức lớn đối với hải quan Lạng Sơn (chỉ tiêu giao về thu thuế XNK của ngành hải quan Lạng Sơn trong năm 2016 là 6.500 tỷ đồng).

TRÍ DŨNG