Khi bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã

Thường trực Đảng ủy xã Nhân Bình, huyện Lý Nhân (Hà Nam) giao ban chỉ đạo chương trình xây dựng nông thôn mới. Sau hai năm thực hiện mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã ở Hà Nam với những kết quả tích cực cho thấy, đây là chủ trương đúng đắn và phù hợp thực tế. Điều đáng ghi nhận là sự đoàn kết nội bộ ở các xã này được nâng lên; các chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra đều đạt và vượt. Nâng cao trách nhiệm và hiệu quả công việcTại Hà Nam, ngay từ khi chuẩn bị thực hiện chủ trương thí điểm bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã, Ban Tổ chức Tỉnh ủy đã hướng dẫn tiêu chuẩn cụ thể như: độ tuổi, có trình độ chuyên môn, năng lực và kinh nghiệm trong công tác Đảng, chính quyền. Qua triển khai ở sáu xã (từ tháng 11-2009 đến nay) cho thấy, số cán bộ đảm đương công việc này cơ bản đạt tiêu chuẩn đề ra. Việc triển khai mọi nhiệm vụ ở địa phương phụ thuộc vai trò của một cá nhân...

Nâng cao trách nhiệm và hiệu quả công việc

Tại Hà Nam, ngay từ khi chuẩn bị thực hiện chủ trương thí điểm bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã, Ban Tổ chức Tỉnh ủy đã hướng dẫn tiêu chuẩn cụ thể như: độ tuổi, có trình độ chuyên môn, năng lực và kinh nghiệm trong công tác Đảng, chính quyền. Qua triển khai ở sáu xã (từ tháng 11-2009 đến nay) cho thấy, số cán bộ đảm đương công việc này cơ bản đạt tiêu chuẩn đề ra. Việc triển khai mọi nhiệm vụ ở địa phương phụ thuộc vai trò của một cá nhân đồng chí bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã. Vì vậy, đòi hỏi người cán bộ đó phải có phương pháp làm việc khoa học, sự tổng hợp tính quyết đoán trong công việc.

Xã Phù Vân (TP Phủ Lý) là một trong những xã triển khai mô hình này từ tháng 11-2009. Bí thư Đảng ủy đồng thời là Chủ tịch UBND xã Phù Vân Mai Vinh Quang cho biết: Với mô hình này, tinh thần trách nhiệm, dám nghĩ, dám làm của người đứng đầu được phát huy. Cụ thể là từ năm 2010 đến nay, đã có gần mười dự án được đầu tư xây dựng các công trình công cộng của xã, như: hệ thống kênh mương tưới tiêu (trị giá 12 tỷ đồng); trục đường bê-tông 3,5 km (trị giá 14 tỷ đồng); trụ sở làm việc của xã trị giá bảy tỷ đồng; sáu nhà văn hóa thôn, xóm trị giá hơn hai tỷ đồng; trường mầm non trung tâm xã trị giá 20 tỷ đồng… Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, cho nên trong suốt quá trình triển khai các dự án trên địa bàn xã Phù Vân đã không có khiếu kiện xảy ra. Một trong những trách nhiệm của người đứng đầu hai vị trí cao nhất của xã là làm sao tạo được sự thống nhất, đồng bộ trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ ở địa phương. Công tác tổ chức, thực hiện phải được triển khai kịp thời, đồng bộ, huy động được sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị ở cơ sở. Thông qua công việc cụ thể, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, chuyên môn từng bước trưởng thành, tự tin trong công việc, hạn chế việc đùn đẩy trách nhiệm. Do đó, vai trò, vị trí và trách nhiệm của người đứng đầu được khẳng định qua từng công việc, được cấp trên ghi nhận, cán bộ, đảng viên và nhân dân trong xã tin tưởng, ủng hộ.

Đối với xã Nhân Bình (huyện Lý Nhân) một trong năm xã được tỉnh chọn xây dựng nông thôn mới thì trách nhiệm đặt lên vai đồng chí bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã càng nặng nề. Đồng chí Nguyễn Minh Tuyền, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã tâm sự: Khi mới được cấp trên đặt vấn đề chọn Nhân Bình triển khai mô hình, bản thân tôi cũng có một số băn khoăn, song qua nghiên cứu, tôi thấy nếu làm tốt mô hình sẽ phát huy được hiệu quả. Tầm bao quát, nắm bắt tình hình ở cơ sở của Đảng ủy sát sao hơn, cụ thể hơn. Việc ban hành nghị quyết lãnh đạo của cấp ủy sát với thực tiễn, tập trung vào những vấn đề cần thiết của địa phương. Rõ nét nhất là việc triển khai có hiệu quả phong trào xây dựng nông thôn mới với nhiều tiêu chí đã hoàn thành, được cấp trên và nhân dân đánh giá cao.

Qua triển khai thực hiện mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã ở Hà Nam đã tạo sự đồng bộ, thống nhất, kịp thời trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành các mặt công tác ở cơ sở; góp phần nâng cao vai trò lãnh đạo của đảng ủy và hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của UBND cấp xã, đồng thời đề cao trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu.

Phát huy những mặt tích cực

Qua hai năm triển khai thí điểm chủ trương bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã trên địa bàn tỉnh Hà Nam cho thấy, những kết quả bước đầu đáng khích lệ. Cán bộ đảm nhận vị trí này được đề cao vai trò, trách nhiệm; giảm các thủ tục hành chính gây phiền hà cho cán bộ và nhân dân; chính quyền giải quyết kịp thời những vấn đề bức xúc phát sinh ở cơ sở; cán bộ bớt ỷ lại trông chờ, đùn đẩy trách nhiệm; các nghị quyết, chủ trương của Đảng nhanh chóng đi vào cuộc sống.

Thực tế cho thấy, ở những xã triển khai mô hình bí thư đảng ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã có sự đoàn kết, thống nhất cao giữa ý chí và hành động của Đảng ủy, HĐND, UBND, MTTQ và các đoàn thể từ xã đến các đơn vị, thôn, xóm. Nhiệm vụ của cấp trên và nghị quyết của đảng ủy, HĐND đề ra được UBND tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả, bảo đảm tiến độ. Những vấn đề mới phát sinh được thống nhất xử lý kịp thời, các đề xuất, kiến nghị của cán bộ, đảng viên và nhân dân được giải quyết thấu tình đạt lý. Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng được tăng cường, đội ngũ cán bộ chủ động hơn trong công việc. Nền nếp, tác phong làm việc của đội ngũ cán bộ xã có chuyển biến tích cực, nhiệm vụ của đảng ủy phân công và chính quyền giao được đội ngũ cán bộ tham mưu sát đúng và thực hiện có hiệu quả. Mối quan hệ giữa lãnh đạo của cấp ủy và chỉ đạo điều hành quản lý của chính quyền được gắn kết và có chiều sâu. Trong chỉ đạo điều hành và quản lý của chính quyền được tăng cường, các biện pháp và giải pháp tổ chức thực hiện linh hoạt, không bị gò ép, song vẫn bảo đảm nguyên tắc Đảng lãnh đạo và đúng quy định của pháp luật.

Ý kiến của nhân dân ở sáu xã thực hiện thí điểm đều cho rằng: Mô hình bí thư đảng ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã vừa tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, vừa làm cho việc triển khai thực hiện nghị quyết của đảng ủy đạt hiệu quả và thiết thực hơn. Khắc phục được tình trạng bao biện làm thay của Đảng đối với chính quyền và hạn chế việc buông lỏng quản lý của chính quyền, kiểm tra của Đảng. Làm cho quyền lực ở cơ sở tập trung, thống nhất. Qua đó, một mặt nâng cao trách nhiệm, quyền hạn của người đứng đầu, đồng thời làm cho công tác lãnh đạo của đảng ủy, chỉ đạo điều hành của chính quyền sát thực tiễn và linh hoạt hơn. Các vấn đề được tập trung chỉ đạo, giải quyết nhanh gọn, đáp ứng kịp thời đòi hỏi của sự phát triển kinh tế – xã hội ở địa phương.

Về vấn đề này, Bí thư Huyện ủy Lý Nhân Trương Minh Hiến cho biết: Việc “nhất thể hóa” chức danh người đứng đầu cấp ủy đảng, chính quyền địa phương có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng đối với công tác Đảng, chính quyền và phong trào địa phương. Vì vậy, nếu không có những cán bộ có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, công tâm, am hiểu sâu sắc công tác Đảng, chính quyền, vì cái chung thì khó có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ. Từ thực tế thực hiện hai năm qua, tôi thấy đây là một chủ trương đúng cần tổng kết rút kinh nghiệm để phát huy hiệu quả và nhân rộng.

Cần có cơ chế chính sách phù hợp

Đây là mô hình mới, cho nên vừa làm, vừa rút kinh nghiệm. Các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước chưa được cụ thể cho nên trong quá trình thực hiện một số công việc xử lý còn lúng túng. Để việc triển khai thí điểm mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã phát huy hiệu quả cao, theo đồng chí Nguyễn Anh Chức, Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Phủ Lý thì trong bầu chọn người đứng đầu cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã, yếu tố quan trọng là phải chọn được nhân sự có năng lực, kinh nghiệm, được tín nhiệm cả trong cấp ủy và nhân dân địa phương. Bên cạnh đó, phải thực hiện quy chế dân chủ một cách nghiêm túc, có quy định, quy chế rõ ràng để phân định chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn và các mối quan hệ của bí thư đảng ủy đồng thời là chủ tịch UBND với cấp ủy, HĐND, UBND, không để lẫn lộn “vai” Đảng với chính quyền. Thời gian tới cần có hướng dẫn cụ thể chức năng, nhiệm vụ của bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã; có quy chế làm việc của cấp ủy theo mô hình này; có sự kiểm tra thường xuyên, liên tục của các cấp để tránh tình trạng người đảm nhận nhiệm vụ này lạm quyền, độc đoán. Có chế độ phù hợp và tăng quyền cho cấp phó để giúp việc hiệu quả cho bí thư đồng thời là chủ tịch UBND xã.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện thí điểm mô hình này cũng bộc lộ một số khó khăn, hạn chế cần khắc phục như: Một người đảm nhận hai vai cho nên phải mất nhiều thời gian tham gia các cuộc họp liên quan đến công tác Đảng, chính quyền, đoàn thể; công việc tăng lên nhiều, nhưng chế độ, phụ cấp kiêm nhiệm còn thấp (mới được hưởng nguyên lương của bí thư đảng ủy cộng thêm 20% theo Nghị định 92 của Chính phủ), chưa tương xứng với vai trò, trách nhiệm của chức danh cán bộ đảm nhiệm. Cần quan tâm đến công tác bồi dưỡng, đào tạo cán bộ bảo đảm đủ tiêu chuẩn về chính trị và chuyên môn, nghiệp vụ. Nâng cao năng lực, vai trò của bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, sự quan tâm giúp đỡ của cấp ủy cấp trên, trong quá trình thực hiện mô hình. Tích cực chủ động, đôn đốc, kiểm tra, phân công nhiệm vụ cho đội ngũ cán bộ chuyên môn hợp lý nhằm nâng cao vai trò trách nhiệm của đội ngũ cán bộ công chức cấp xã, đáp ứng sự lãnh đạo của đảng ủy và quản lý điều hành của chính quyền bảo đảm tập trung, thống nhất, toàn diện và hiệu quả trên các mặt công tác của địa phương. Thường xuyên lắng nghe ý kiến đóng góp của cán bộ, đảng viên và nhân dân, đồng thời giải quyết có hiệu quả các mâu thuẫn phát sinh ngay từ cơ sở. Phát huy quyền làm chủ của nhân dân, chịu sự theo dõi giám sát của nhân dân trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý điều hành các mặt công tác ở cơ sở. Làm cho nhân dân tin tưởng, thêm gắn bó, ủng hộ các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước nói chung và chủ trương thực hiện thí điểm mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã nói riêng.

Sau hai năm thực hiện thí điểm mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã trên địa bàn tỉnh Hà Nam, là thời gian chưa dài để đánh giá toàn diện những mặt được và chưa được của mô hình này. Song, với những kết quả bước đầu đạt được, có cơ sở để tin rằng trong thời gian tới mô hình này tiếp tục phát huy hiệu quả, góp phần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, xây dựng bộ máy chính quyền vững mạnh và tăng thêm niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước.

Theo Nhandan