Khai thác đá ở Minh Tiến: Ba thôn kêu cứu

LSO - Trong khoảng 5 năm trở lại đây, hoạt động của hai mỏ khai thác đá trên địa bàn xã Minh Tiến, huyện Hữu Lũng đã gây ảnh hưởng lớn đến đời sống, sinh hoạt của người dân nơi đây. Mặc dù đã nhiều lần người dân kiến nghị đến cấp có thẩm quyền, nhưng hoạt động khai thác vẫn ngang nhiên tồn tại. Khu vực bị ảnh hưởng lớn nhất là các thôn: Hố Vạng, Đồng Lão, Đồng Hoan của xã Minh Tiến.

Tường nhà gia đình ông Đàm Văn Tranh, thôn Đồng Lão bị nứt nghi do ảnh hưởng của nổ mìn khai thác đá

Phản ảnh của người dân

Gần 2 năm chưa quay trở lại Minh Tiến, chúng tôi ngỡ ngàng bởi sự xuống cấp trầm trọng của tỉnh lộ 242. Dọc từ thị trấn Hữu Lũng qua Nhật Tiến đến trung tâm xã Minh Tiến, lòng đường chi chít ổ gà, ổ voi và cả những tảng đá hộc do xe vận chuyển đá làm rơi rớt.

Anh Hoàng Văn Đào, Trưởng thôn Hố Vạng bức xúc: Các anh đi vào ngày mưa còn đỡ, nếu đi vào hôm nắng sẽ chứng kiến bụi trắng xóa cả tuyến đường bởi hàng loạt xe tải lớn vận chuyển đá từ các mỏ đá Lân Cần, An Sơn (trên địa bàn thôn Đồng Hoan, xã Minh Tiến).

Theo thông tin phản ánh của người dân, các mỏ đá này hoạt động từ khoảng 5 năm trở lại đây. Các hoạt động vận chuyển đã gây ô nhiễm bụi trầm trọng và phá nát tuyến đường tỉnh 242.

Xe vận chuyển nhiều nhất trong khoảng thời gian từ 20 giờ đến 3 giờ sáng hôm sau. Ban ngày, hoạt động vận chuyển cũng diễn ra nhưng với tần suất thấp hơn và chủ yếu là các xe có tải trọng nhỏ.

Hoạt động khai thác ở các mỏ đá này không chỉ ảnh hưởng đến tuyến đường tỉnh 242 mà còn ảnh hưởng lớn đến đời sống, sinh hoạt của người dân các thôn: Đồng Hoan, Đồng Lão và Hố Vạng.

Cách mỏ đá An Sơn khoảng 20 m, ở bên này sông Trung, người dân thôn Đồng Lão hứng trọn luồng bụi từ các hoạt động khai thác của công ty này.

Bà Hoàng Thị Muộn, người dân thôn Đồng Lão chia sẻ: Trước đây các thửa ruộng của thôn dọc bờ sông Trung, bà con canh tác ngô, lạc và một số cây hoa màu khác. Tuy nhiên, do bụi trong quá trình khai thác đá khiến hoa màu không thể canh tác được, bởi vậy người dân buộc phải trồng keo để thay thế.
Cây keo được trồng trên đất đồi rừng, nhưng đến với Đồng Lão, nhiều người sẽ ngạc nhiên với những rừng keo được trồng trên đất bãi ven sông.

Ông Triệu Hồng Phi, Trưởng thôn Đồng Lão cho biết: Không chỉ ảnh hưởng bởi bụi, hoạt động nổ mìn trong khai thác đá cũng ảnh hưởng lớn tới người dân, nhiều nhà dân trong thôn bị nứt tường, vỡ mái bởi hoạt động này.

Theo ông Phi, từ năm 2012, nhân dân thôn Đồng Lão đã làm đơn kiến nghị, phản ánh tình trạng lên UBND xã, mỏ đá cũng đã hứa sẽ khắc phục. Nhưng từ đó đến nay, hoạt động khai thác đá vẫn tiếp diễn mà chưa thấy triển khai biện pháp khắc phục nào.

Ông Hoàng Văn Chung, Trưởng thôn Đồng Hoan xác nhận: Hoạt động khai thác đá ở các mỏ đá Lân Cần, An Sơn trên địa bàn đã gây ô nhiễm bụi nghiêm trọng; phá nát đường giao thông trong quá trình vận chuyển; nổ mìn ảnh hưởng đến nhà dân; tiếng ồn trong quá trình sản xuất cũng làm đảo lộn sinh hoạt và đá văng từ các mỏ khai thác này gây nguy hiểm cho người dân.

Không chỉ kiến nghị đối với chính quyền xã, từ nhiều năm nay, người dân các thôn: Đồng Lão, Đồng Hoan, Hố Vạng đã kiến nghị với huyện Hữu Lũng, các đại biểu HĐND huyện và HĐND tỉnh, nhưng hoạt động khai thác ở các mỏ đá này vẫn không có chuyển biến.

Tiếng nói của chính quyền

Ông Hoàng Văn Tài, Chủ tịch UBND xã Minh Tiến cho biết: mới đây, xã đã cùng với đoàn công tác của huyện kiểm tra hoạt động sản xuất của các mỏ đá này và yêu cầu khắc phục một số điểm như: tưới nước trên đường vận chuyển để hạn chế bụi; chấm dứt tình trạng vận chuyển quá tải và che đậy bạt khi vận chuyển; khắc phục tiếng ồn trong quá trình sản xuất; nổ mìn theo đúng quy định, không để ảnh hưởng đến người dân… Tuy nhiên, đến thời điểm giữa tháng 8/2016, tình trạng vẫn chưa được cải thiện.

Hành trình quay về của chúng tôi khó khăn hơn nhiều, bởi trời mưa nặng hạt, những ổ gà, ổ voi lõng bõng nước và lổn nhổn đá như đánh bẫy lái xe. Mới chưa đầy 2 năm mà mặt đường 242 đã xuống cấp trầm trọng.

Về sự việc này, ngày 18/8/2016, phóng viên Báo Lạng Sơn đã có buổi làm việc với ông Hoàng Văn Hùng, Phó Chủ tịch UBND huyện Hữu Lũng. Ông Hùng cho biết: Việc phản ánh của bà con xã Minh Tiến huyện đã nắm được qua các lần tiếp xúc cử tri tại địa bàn xã. Tuy nhiên, việc cấp phép khai thác các mỏ đá trên địa bàn, trong đó có Minh Tiến liên quan đến nhiều ngành, nhiều cơ quan và đều phải tuân thủ theo quy trình. Việc nổ mìn, sản xuất gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến người dân thực tế là có, song mức độ ô nhiễm đến đâu, tiếng ồn trong quá trình sản xuất như thế nào huyện không có trang thiết bị, máy móc cũng như đủ chức năng để kiểm tra, xử lý.

Về ô tô chở đá làm đường tỉnh 242 xuống cấp nghiêm trọng, ông Hùng cho biết: Tỉnh lộ 242 làm từ những năm 2000, bình thường đã bắt đầu xuống cấp, nay có thêm xe trọng tải lớn sự xuống cấp ngày càng nhanh hơn. Từ đường xuống cấp xe đi lại nhiều dẫn đến ô nhiễm bụi, gây ảnh hưởng đến người dân.
Theo Phó Chủ tịch UBND huyện: Cấp ủy, chính quyền huyện hết sức tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư khai thác tiềm năng thế mạnh của địa bàn để phát triển kinh tế cho huyện. Song phát triển kinh tế mà ảnh hưởng lớn đến cuộc sống, sinh hoạt của người dân là ngoài mong muốn của huyện.

Ông Hùng cũng đề nghị các ngành tài nguyên và môi trường, thanh tra giao thông, cảnh sát giao thông… tăng cường kiểm tra, giám sát giúp huyện quản lý các lĩnh vực ảnh hưởng đến môi trường và cuộc sống của người dân. Đối với doanh nghiệp khai thác đá, cần lắng nghe ý kiến phản ánh của người dân, nghiêm túc thực hiện các quy định về sản xuất mà ngành chức năng đã cấp phép, chấp hành các quy định về bảo vệ môi trường và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ, trách nhiệm với Nhà nước và người dân trên địa bàn.

Chúng tôi nhớ như in đôi mắt đăm chiêu, giọng nói khẩn khoản của ông Đặng Xuân Tình, Bí thư Chi bộ thôn Hố Vạng: phát triển sản xuất là tốt nhưng không thể để hoạt động ấy ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt của người dân. Tâm tư, nguyện vọng ấy của những người dân ở ba thôn của xã Minh Tiến, chúng tôi xin gửi đến cấp có thẩm quyền và các cơ quan hữu trách, từ đó có sự phối hợp xem xét, giải quyết.

Bài, ảnh: GIA HUY - NHƯ PHONG