Khắc phục những “lỗ hổng” trong quy định về đấu giá tài sản

Theo Tờ trình của Chính phủ, việc ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản nhằm tiếp tục thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về phát triển dịch vụ đấu giá tài sản theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí; tiếp tục nâng cao tính chuyên nghiệp của đội ngũ đấu giá viên, tổ chức đấu giá tài sản, chất lượng hoạt động đấu giá tài sản; khắc phục những hạn chế, bất cập, bảo đảm tính công khai, minh bạch, khách quan; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số; nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về đấu giá tài sản.

Trong phiên thảo luận tổ, đại biểu Nguyễn Thị Yến (Bà Rịa-Vũng Tàu) phân tích: Trong tình hình phát triển chung của đất nước, hoạt động đấu giá tài sản đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập về trình tự, thủ tục đấu giá; một số quy định chưa phù hợp thực tiễn (thời gian bán, tiếp nhận hồ sơ, quy định về tiền đặt trước). Thực tiễn cũng cho thấy, chất lượng dịch vụ đấu giá nhìn chung chưa hiệu quả, còn tình trạng thông đồng, dìm giá trong các phiên đấu giá; cơ chế kiểm soát việc đấu giá bộc lộ một số vướng mắc.

Cho rằng, việc nghiên cứu sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật này là cần thiết, đại biểu Nguyễn Thị Yến đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc đánh giá sát tình hình thực tiễn để thể chế hóa các quy định chưa phù hợp, như phương pháp xác định giá khởi điểm chưa sát với giá thị trường; tình trạng ép giá, thổi giá; “quân xanh, quân đỏ”, năng lực chưa đạt yêu cầu của đấu giá viên và tổ chức đấu giá.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Hữu Toàn cho biết: Về nội dung các điều khoản sửa đổi, các quy định về trình tự, thủ tục đấu giá vẫn còn mang tính thủ công với các quy định như dán niêm yết thông tin tài sản đấu giá, hay đấu giá đất đai thì người tham dự đấu giá phải đến “xem trực tiếp”, hay các thủ tục như ghi phiếu trực tiếp, bỏ phiếu trực tiếp… Đại biểu đặt vấn đề nếu tiến hành đấu giá qua mạng thì các quy định trên sẽ thực hiện như thế nào; hay việc ứng dụng công nghệ thông tin trong đấu giá được thể hiện như thế nào trong dự thảo Luật?

Từ những phân tích trên, đại biểu Nguyễn Hữu Toàn đề nghị nên sửa đổi một cách toàn diện và có tương thích với ứng dụng công nghệ trong bối cảnh hiện nay khi mà đấu giá điện tử đã có từ rất lâu trên thế giới với phạm vi đấu giá trên toàn thế giới. Về các quy định về Cổng đấu giá tài sản quốc gia, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho rằng Cổng đấu giá tài sản quốc gia ngoài việc tổ chức hệ thống công nghệ thông tin của cơ quan nhà nước, thông báo công khai việc đấu giá cung cấp thông tin… có thể nghiên cứu để đưa Cổng đấu giá tài sản quốc gia thành Trung tâm đấu giá, tương tự như Trung tâm đấu thầu quốc gia.

Một số đại biểu khác đề nghị xem xét quy định công khai các nội dung quan trọng về đấu giá tài sản trên Cổng đấu giá tài sản quốc gia nhằm tăng cường quản lý nhà nước về đấu giá, bảo vệ và bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người có tài sản bị đấu giá; đề nghị Ban soạn thảo bổ sung quy định tất cả các thủ tục, trình tự đấu giá, tài sản đấu giá, giá khởi điểm… đều đăng công khai trên Cổng đấu giá tài sản quốc gia.

Về Cổng thông tin đấu giá tài sản quốc gia, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nhấn mạnh sự cần thiết quy định trong luật, đề nghị nghiên cứu xã hội hóa tổ chức này, nhằm tăng cường tính cạnh tranh, minh bạch và chất lượng dịch vụ. Đối với quy định về sự lựa chọn của người có tài sản đấu giá, đại biểu đề nghị giữ quy định trách nhiệm của Bộ Tư pháp trong việc hướng dẫn và tổ chức thực hiện việc thông báo công khai trên trang thông tin điện tử chuyên ngành về đấu giá tài sản.

Về quy định sửa đổi, bổ sung liên quan đến trình tự, thủ tục đấu giá, đại biểu Phạm Văn Hòa đề nghị giữ lại quy định của luật hiện hành về cuộc đấu giá được tổ chức tại trụ sở của các tổ chức đấu giá tài sản – nơi có tài sản đấu giá hoặc địa điểm khác theo thỏa thuận của người có tài sản đấu giá và tổ chức đấu giá tài sản, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Đồng tình với nhiều ý kiến, đại biểu Dương Khắc Mai (Đắk Nông) cho rằng, hiện nay, trong hoạt động đấu giá còn những bất cập, tiêu cực như xảy ra tình trạng “quân xanh, quân đỏ”, thông đồng giữa người có tài sản đấu giá và tổ chức bán đấu giá. Vì thế, đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát để thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về đẩy mạnh cải cách hành chính, cải cách tư pháp, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong xử lý tài sản công, không để sơ hở, bất cập để các đối tượng tham nhũng, tiêu cực trong lĩnh vực đấu giá tài sản.

Bên cạnh đó, các đại biểu cho rằng, để ngăn chặn hiện tượng này, dự thảo Luật quy định xử lý nghiêm việc để “lộ lọt thông tin” là cần thiết; đồng thời cần nghiên cứu bổ sung quy định nghiêm cấm về tổ chức đấu giá tài sản và Hội đồng đấu giá tài sản để người không đủ năng lực tài chính tham gia đấu giá tài sản.