Khắc phục hậu quả bom, mìn sau chiến tranh

Ô nhiễm BM,VN sau chiến tranh

Trong gần nửa thế kỷ, đất nước ta trải qua các cuộc chiến tranh, đất đai và con người bị ảnh hưởng nặng nề bởi số lượng bom, mìn, đạn do các bên sử dụng. Chỉ tính riêng số bom, mìn, đạn do Hoa Kỳ sử dụng ở Việt Nam đã là 15,350 triệu tấn, gấp 3,9 lần so với chiến tranh thế giới thứ 2. Chiến tranh kết thúc hơn 35 năm, nhưng cả nước đã có hơn 100 nghìn người chết và bị thương do tai nạn BM,VN. Hiện nay còn khoảng 350 nghìn đến 800 nghìn tấn bom đạn sót lại sau chiến tranh, gồm các loại: bom phá, bom bi, bom xuyên, mìn, đầu đạn pháo và vật nổ khác… Đại tá, Tiến sĩ Nguyễn Trọng Cảnh, Giám đốc Trung tâm Công nghệ xử lý bom mìn (Binh chủng Công binh) cho biết: Hiện nay, ở nước ta diện tích đất bị ô nhiễm BM,VN còn khoảng 6,6 triệu ha, chiếm 20,12% tổng diện tích. Trong đó, số bom mìn chưa nổ nằm rải rác hầu hết ở các tỉnh, thành phố trong cả nước, nhiều nhất là các tỉnh miền trung, có vùng bị ô nhiễm tới 80% diện tích, trên địa hình rừng núi, trung du, đồng bằng, dưới đáy ao hồ, sông suối, ven biển; có quả bom nằm lộ ngay trên mặt đất, hầu hết nằm trong lòng đất độ sâu đến năm mét, cá biệt có quả nằm sâu từ 10 đến 20 m… Theo tính toán của cơ quan chức năng, muốn rà phá BM,VN sót lại sau chiến tranh ở nước ta, cần phải có hàng chục tỷ USD và kéo dài trong nhiều năm.

Khắc phục hậu quả BM,VN sau chiến tranh

Ngay sau khi chiến tranh kết thúc, Nhà nước ta tích cực triển khai các chiến dịch thu gom, rà phá, tháo gỡ BM,VN với quy mô lớn nhằm giải phóng đất đai, đưa nhân dân về sinh sống. Mặc dù điều kiện kinh tế đất nước còn khó khăn, nhưng hằng năm, Nhà nước đã chi hàng nghìn tỷ đồng cho công tác khắc phục BM,VN phục vụ phát triển kinh tế – xã hội, hỗ trợ nạn nhân và tái định cư ở vùng ô nhiễm BM,VN. Trong đó, đã rà phá gần 10 nghìn tấn bom đạn các loại, bốn triệu quả mìn, tám triệu vật nổ khác, giải phóng hàng trăm nghìn ha đất canh tác. Ngoài ra, để bảo đảm an toàn các công trình hạ tầng cơ sở, các dự án kinh tế, Bộ đội Công binh đã rà phá BM,VN ở hàng nghìn công trình lớn, nhỏ… Chính phủ các nước, nhất là Mỹ, Nhật Bản, các tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ nước ngoài, đã hỗ trợ một số trang, thiết bị, kinh phí trị giá hàng chục triệu USD góp phần giúp Việt Nam khắc phục, giải quyết hậu quả BM,VN sau chiến tranh…

Từ khi có các hoạt động nhân đạo nhằm hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh ở Việt Nam, Bộ Quốc phòng với nòng cốt là lực lượng công binh, đã tích cực tham gia triển khai thực hiện có hiệu quả các hoạt động trong chương trình rà phá bom mìn nhân đạo. Trong đó, Trung tâm Công nghệ xử lý bom mìn (Binh chủng Công binh) phối hợp cùng Quỹ Cựu chiến binh Mỹ tại Việt Nam thực hiện Dự án 'Điều tra, khảo sát và đánh giá tác động của sự ô nhiễm bom mìn, vật nổ sót lại sau chiến tranh' tại sáu tỉnh miền trung gồm: Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế và Quảng Ngãi đạt hiệu quả cao. Thông qua thực hiện dự án, đã tiến hành rà phá BM,VN trên 1.385 ha phục vụ phát triển kinh tế, dân sinh ở các địa phương thuộc dự án; thực hiện thành công hai dự án rà phá BM,VN trên 42 ha phục vụ an sinh, phát triển kinh tế-xã hội của hai xã: Hải Lệ (Quảng Trị) và Nghi Ân (Nghệ An). Hiện tại, các đơn vị công binh Bộ Chỉ huy quân sự các tỉnh: Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế… đã và đang phối hợp các tổ chức phi chính phủ nước ngoài, triển khai dự án rà phá BM,VN nhân đạo tại địa phương.

ĐỂ tiếp tục khắc phục hậu quả BM,VN trong thời gian tới, thực hiện Ngày quốc tế về nâng cao nhận thức bom mìn, hỗ trợ hành động khắc phục bom mìn và kêu gọi của Liên hợp quốc về tiếp tục những nỗ lực hỗ trợ giúp nạn nhân BM,VN sót lại sau chiến tranh, Binh chủng Công binh đã tham mưu giúp Bộ Quốc phòng phối hợp Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội xây dựng đề án, 'Chương trình hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh (giai đoạn 2010-2025)', được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tháng 4-2010. Chương trình đã và đang được triển khai thực hiện, tập trung huy động nguồn lực trong nước và quốc tế nhằm giảm thiểu và tiến tới khắc phục hoàn toàn ảnh hưởng của BM,VN phục vụ phát triển kinh tế-xã hội; bảo đảm an toàn cho nhân dân; giúp đỡ nạn nhân bom mìn hòa nhập đời sống xã hội… Tuy nhiên, khắc phục ô nhiễm BM,VN sót lại sau chiến tranh là nhiệm vụ lâu dài,

nguy hiểm, nặng nhọc, độc hại, Bộ đội Công binh nói riêng và Quân đội nói chung đã và đang phối hợp cùng các cấp, ngành, các địa phương, nỗ lực phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ rà phá BM,VN – nhiệm vụ chiến đấu của Bộ đội Công binh thời bình, góp phần thiết thực phục vụ phát triển kinh tế-xã hội trong thời kỳ CNH, HĐH đất nước.