Israel thể hiện tinh thần hợp tác mới với Mỹ

Thủ tướng Israel Naftali Bennett tuyên bố chuyến thăm Mỹ, cũng là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông kể từ khi nhậm chức, phản ánh “tinh thần hợp tác mới”. Mục tiêu quan trọng nhất là tái thiết mối quan hệ đồng minh đặc biệt và lâu bền giữa Israel và Mỹ.

Trước khi tới Washington ngày 25/8, Thủ tướng Bennett cho biết, những nội dung ưu tiên thảo luận tại cuộc gặp cấp cao lần đầu giữa ông với Tổng thống Mỹ Joe Biden là chương trình hạt nhân của Iran, hợp tác ứng phó Covid-19 và phục hồi kinh tế, phát triển công nghệ cao và chống biến đổi khí hậu. Không là trọng tâm chương trình nghị sự, song vấn đề Palestine cũng được hai bên đề cập.

Thủ tướng Bennett thăm Mỹ trong bối cảnh căng thẳng gia tăng sau vụ tàu thương mại của Israel bị tấn công ở vùng Vịnh hồi đầu tháng 8, Israel và Mỹ cáo buộc Iran đứng sau vụ việc. Iran gần đây liên tiếp công bố những “bước phát triển nhảy vọt” trong chương trình hạt nhân mà Tehran khẳng định vì mục đích hòa bình, khiến Israel “đứng ngồi không yên”. Trong khi đó, tiến trình đàm phán nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) bế tắc sau vòng thương lượng mới nhất tại Áo đổ vỡ cách đây hai tháng.

Được các cường quốc nhóm P5 1 ký với Iran năm 2015, JCPOA từng khiến quan hệ đồng minh Israel – Mỹ căng thẳng, khi người tiền nhiệm của Thủ tướng Bennett chỉ trích gay gắt Nhà trắng. Ủng hộ lập trường kiên quyết phản đối thỏa thuận hạt nhân Iran, song ông Bennett được cho là theo đuổi quan điểm mềm mỏng hơn. Cuối tuần trước, Thủ tướng Bennett cho biết sẽ thuyết phục Tổng thống Biden dứt khoát từ bỏ JCPOA, với cảnh báo Iran có thể vượt “giới hạn hạt nhân” bất cứ lúc nào. Chính phủ Thủ tướng Bennett cũng nhiều lần gửi thông điệp tới chính phủ mới ở Mỹ nhằm hàn gắn rạn nứt do vấn đề hạt nhân Iran.

Việc củng cố quan hệ với Mỹ là nhân tố quan trọng bảo đảm lợi ích chiến lược của Israel trong bối cảnh hiện nay và là sứ mệnh chủ chốt trong chuyến công du Mỹ của Thủ tướng Bennett. Mối quan hệ đồng minh chặt chẽ giữa hai nước tiếp tục giúp Israel đương đầu với thách thức, nhất là chương trình hạt nhân Iran. Cam kết vững chắc bảo đảm an ninh Israel được Mỹ duy trì sẽ giúp trấn an dư luận, làm dịu lo ngại về khả năng Mỹ rời Trung Đông, hay ít nhất là giảm bớt cam kết ủng hộ tại khu vực.

Chuyến thăm thành công với cam kết mới từ Mỹ còn góp phần nâng cao mức độ tín nhiệm của người dân Israel đối với chính phủ Thủ tướng Bennett sau hơn hai tháng điều hành đất nước với nhiều thách thức vừa qua.