Iran chính thức nối lại hoạt động làm giàu urani tại cơ sở hạt nhân Fordow

Hình ảnh vệ tinh vị trí cơ sở hạt nhân ngầm Fordow hồi tháng 1-2013

Theo thỏa thuận hạt nhân JCPOA Iran ký với các cường quốc, Iran bị cấm tất cả hoạt động làm giàu urani tại cơ sở Fordow.

Hãng thông tấn Tasnim dẫn thông tin từ AEOI cho biết: “Sau khi tất cả hoạt động chuẩn bị hoàn tất…việc bơm khí urani vào các máy ly tâm đã được bắt đầu từ ngày thứ Năm tại cơ sở hạt nhân Fordow…các thanh sát viên của tổ chức giám sát hạt nhân LHQ đã theo dõi sát quá trình này”.

Phát biểu trên truyền hình nhà nước Iran, người phát ngôn của AEOI Behrouz Kamalvandi, “quá trình này sau khoảng vài giờ sẽ đi vào ổn định và dự kiến đến ngày 9-11, khi các thanh sát viên của Tổ chức Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) trở lại khu vực này, mức độ làm giàu urani sẽ đạt 4,5%”.

Mỹ, nước đã rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran JCPOA vào tháng 5-2018 và tái áp đặt các lệnh trừng phạt với Tehran, trong một thông cáo đưa ra hôm thứ ba đã gọi động thái này của Iran là “một bước đi lớn sai đường”.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Mordan Ortagus nói rằng Tehran không có lý do gì để mở rộng chương trình làm giàu urani và Washington sẽ tiếp tục chính sách sức ép kinh tế đối với Iran cho đến khi Iran thay đổi cách hành xử.

Theo JCPOA, Iran đã nhất trí chuyển cơ sở hạt nhân ngầm Fordow thành “một trung tâm hạt nhân, vật lý và công nghệ” với 1.044 máy ly tâm không phải để làm giàu urani mà được sử dụng vào các mục đích khác như sản xuất các nguyên tử đồng vị không phóng xạ dùng cho nhiều mục đích sử dụng dân sự.

Theo Người phát ngôn của AEOI Kamalvandi, tất cả máy ly tâm tại cơ sở Fordow đều là loại IR1, “khí urani (UF16) đã được bơm vào bốn chuỗi máy ly tâm IR1 (696 máy). Hai chuỗi máy ly tâm IR1 (348 máy) sẽ được sử dụng để sản xuất và làm giàu các nguyên tử đồng vị không phóng xạ trong cơ sở này”.

Động thái mới nhất này của Iran sẽ càng làm phức tạp hơn các cơ hội cứu bản thỏa thuận JCPOA với các cường quốc châu Âu. Nga và Liên hiệp châu Âu (EU) luôn hối thúc Iran tôn trọng bản thỏa thuận này.

Phát biểu tại cuộc họp báo vào cuối chuyến công du tới Trung Quốc, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã gọi động thái mới nhất này của Iran là hành động nghiêm trọng, và cho biết ông sẽ có cuộc nói chuyện với cả tổng thống Mỹ và lãnh đạo Iram trong những ngày tới.

Hôm thứ hai, Iran tuyên bố đang phát triển các máy li tâm hiện đại hơn giúp làm giàu urani nhanh hơn.

Thỏa thuận hạt nhân Iran ký năm 2015 với Nhóm P5 1 (Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) quy định Iran chỉ được phép làm giàu urani ở tỷ lệ 3,67%.