Hy Lạp thoát khỏi gói cứu trợ quốc tế, song sức ép vẫn nặng nề

Ngày 20/8, Hy Lạp đã chính thức thoát khỏi gói cứu trợ thứ ba, cũng chính là gói cứu trợ cuối cùng kéo dài 3 năm, bắt đầu từ năm 2015.

Như vậy, sau 8 năm thực hiện chính sách “thắt lưng buộc bụng,” Athens đã bước ra khỏi cuộc khủng hoảng nợ công lớn nhất trong lịch sử, từng đẩy nước này tới bờ vực phá sản.

Ông Mario Centeno, Chủ tịch Ủy ban điều hành Cơ chế Bình ổn châu Âu (ESM) cho biết Hy Lạp đã thành công khi thoát khỏi gói cứu trợ thứ ba, được kích hoạt tháng 8/2015.

Ông nhấn mạnh: “Đây là lần đầu tiên kể từ đầu năm 2010, Hy Lạp có thể tự đứng bằng chính đôi chân của mình. Có được điều này là nhờ những nỗ lực phi thường của người dân Hy Lạp cũng như sự hợp tác hiệu quả của chính phủ với sự hỗ trợ của các đối tác châu Âu thông qua các khoản vay và giảm nợ.”

Theo ông Mario Centeno, cải cách kinh tế theo yêu cầu của nhóm “bộ ba” chủ nợ (gồm Liên minh châu Âu – EU, Ngân hàng Trung ương châu Âu – ECB và Quỹ Tiền tệ quốc tế – IMF) đã đưa tình trạng nợ công và thất nghiệp của Hy Lạp từ mức cao nhất trong lịch sử xuống mức an toàn.

Trong vòng 8 năm, 25% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Hy Lạp đã “bốc hơi,” song từ năm ngoái, GDP của nước này tăng trở lại. Tỷ lệ thất nghiệp cũng từ mức cao hơn 27%, giảm xuống còn dưới 20% vào đầu tháng này.

Tuy nhiên, Ủy viên EU phụ trách kinh tế Pierre Moscovici cũng cảnh báo việc kết thúc chương trình cứu trợ không có nghĩa là Hy Lạp có thể chấm dứt các biện pháp cải cách khắc khổ, đồng thời cho rằng tình hình thực tế vẫn còn nhiều khó khăn.

Bản thân Thống đốc Ngân hàng Trung ương Hy Lạp Yannis Stournaras cũng thừa nhận Hy Lạp còn một chặng đường dài phải vượt qua, mà chỉ cần đi chệch hướng là mọi công sức có thể “đổ xuống sông xuống biển.”

Trước đó, ngày 22/6, các bộ trưởng Tài chính Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) đã nhất trí giảm nợ và giải ngân khoản cuối cùng trong gói cứu trợ thứ ba trị giá 86 tỷ euro cho Hy Lạp, đồng nghĩa với việc cuộc khủng hoảng nợ tại Hy Lạp đã chấm dứt. Eurozone cũng chấp nhận gia hạn thêm 10 năm cho phần lớn trong tổng khoản nợ bắt buộc của Hy Lạp, hiện đã lên tới tương đương 180% GDP.

Ngay sau đó, cơ quan xếp hạng tín dụng toàn cầu S&P đã nâng thêm 1 bậc xếp hạng tín dụng của Hy Lạp lên mức B với lý do khả năng thanh toán nợ công của nước này đã được cải thiện đáng kể.

Mặc dù vậy, IMF vẫn cho rằng khả năng thanh toán nợ của Hy Lạp trong dài hạn là không chắc chắn.

IMF cảnh báo mục tiêu mà Hy Lạp cam kết với các chủ nợ, duy trì thặng dư ngân sách, không bao gồm các khoản trả nợ, ở mức 3,5% tới năm 2022, và 2,2% tới năm 2060, là một thách thức lớn đối với Athens bởi cuộc khủng hoảng nợ ở nước này vẫn để lại nhiều rủi ro đáng kể. Hy Lạp hiện còn nợ IMF khoảng 10 tỷ euro và dự kiến sẽ thanh toán đầy đủ trước năm 2024.

Từ năm 2010, Hy Lạp rơi vào khủng hoảng tài chính công nghiêm trọng, đẩy quốc gia này tới bờ vực phá sản cũng như đe dọa vị trí thành viên của Athens trong Eurozone.

Ba gói cứu trợ quốc tế trị giá 289 tỷ euro (tương đương 330 tỷ USD) đã được triển khai vào các năm 2010, 2012 và 2015, đổi lại Athens phải tuân thủ những điều kiện ngặt nghèo từ các chủ nợ quốc tế như các biện pháp “thắt lưng buộc bụng” không được lòng dân, cải cách nhiều lĩnh vực công.

Cuộc khủng hoảng tài chính tại Hy Lạp là một trong những vấn đề lớn nhất trong lịch sử EU, làm dấy lên những quan ngại về một dự án châu Âu bền vững thời kỳ hậu chiến.

Sự kiện này cũng là nguồn cơn thổi bùng phong trào bài EU trên toàn châu lục và là một trong những yếu tố thúc đẩy người dân Anh lựa chọn đưa “xứ sở sương mù” rời khỏi EU./.