Hữu Lũng: Khai thác đá ảnh hưởng đến vùng trồng na

– Từ nhiều năm nay, một số diện tích trồng na của người dân trên địa bàn huyện Hữu Lũng bị bao phủ bởi lớp bụi đá màu trắng khiến cây na sinh trưởng, phát triển kém, theo đó, năng suất, chất lượng giảm dần. Cùng với đó, nhiều tảng đá bắn văng đè bẹp, làm gãy đổ nhiều diện tích na của người dân. Nguyên nhân là do hoạt động nổ mìn khai thác đá tại các mỏ đá trên địa bàn.

Dẫn chúng tôi đến khu vực vườn na của gia đình bị ảnh hưởng bởi hoạt động khai thác đá, bà Lành Thị Liên, thôn Chục Quan, xã Yên Vượng cho biết: Nếu trước đây, vườn na này cho thu nhập trên 150 triệu đồng mỗi năm thì giờ thu nhập giảm đi một nửa do năng suất giảm. Theo bà Liên, năng suất vườn na giảm do nhiều nguyên nhân, trong đó một phần là do chịu ảnh hưởng của hoạt động khai thác đá từ mỏ đá của Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Kim Thạch Phát.

Những tảng đá lăn xuống khu vực vườn na của người dân xã Yên Vượng

Theo quan sát của phóng viên, diện tích vườn na bị ảnh hưởng nằm cách mỏ đá khoảng 150 m, đi sâu vào trong là hàng chục tảng đá to, nhỏ nằm lăn lóc giữa vườn. Theo người dân, với thời tiết nắng khô, khoảng 5 ngày không mưa thì khu vực vườn na lại bị bao phủ bởi một lớp bụi trắng xóa như tuyết. Bụi đá từ hoạt động khai thác bao trùm, bám dày trên cành, lá, khiến quang hợp của cây giảm, cây sinh trưởng phát triển kém dẫn tới năng suất giảm.

Được biết, tại xã Yên Vượng hiện có 4 doanh nghiệp đang hoạt động khai thác đá, tập trung ở các thôn: Chục Quan, Ao Sen,.. Hằng ngày, bụi từ hoạt động khai thác đá bao phủ các vườn na giáp khu vực khai thác, gây ảnh hưởng không nhỏ tới sinh trưởng của cây.

Ông Lý Trường Giang, Chủ tịch UBND xã Yên Vượng cho biết: Hoạt động khai thác đá đã làm ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến đời sống cũng như hoạt động sản xuất của bà con, trong đó, 10 hộ dân có diện tích na bị ảnh hưởng. Doanh nghiệp đã thỏa thuận hỗ trợ đền bù, tuy nhiên, đó chỉ là hỗ trợ trước mắt, còn về lâu dài, chính quyền xã yêu cầu các công ty phải có giải pháp như: giảm lượng thuốc nổ, phun tưới nước thường xuyên,… làm giảm sự ảnh hưởng đến môi trường, đồng thời đảm bảo an toàn cho người dân.

Tương tự, Cai Kinh cũng là xã có diện tích na bị ảnh hưởng bởi hoạt động khai thác đá. Tại xã hiện có 5 doanh nghiệp hoạt động khai thác tập trung ở các thôn: Ba Nàng, Đồng Ngầu,… Hoạt động khai thác đá đã làm ảnh hưởng đến 2 ha na của 50 hộ dân trên địa bàn. Theo đó, doanh nghiệp đã bồi thường, hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng. Cụ thể, đối với những cây na bị gãy đổ tùy đường kính sẽ được bồi thường trên 1 triệu đồng/cây; còn đối với diện tích bị ảnh hưởng bởi bụi đá sẽ được bồi thường tùy theo mức độ ảnh hưởng.

Theo thống kê của Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hữu Lũng, toàn huyện hiện có 24 mỏ khai thác đá vôi làm vật liệu xây dựng đang hoạt động. Các mỏ đá tập trung chủ yếu ở các xã: Yên Vượng, Cai Kinh, Đồng Tân, Đồng Tiến,… Từ năm 2019 đến nay, khoảng 96 ha của 200 hộ dân đã bị ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp bởi hoạt động khai thác đá tại các mỏ đá.

Ông Cao Văn Hòa, Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện cho biết: Từ đầu năm đến nay, Phòng đã phối hợp với cơ quan chức năng huyện kiểm tra, giám sát hoạt động các mỏ đá được 36 cuộc, trong đó, phát hiện 10 mỏ có những vi phạm chủ yếu liên quan đến vấn đề khói bụi do hoạt động nổ mìn và vi phạm về chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Đoàn đã kịp thời nhắc nhở, lập biên bản xử phạt hành chính, đồng thời yêu cầu các doanh nghiệp có biện pháp khắc phục và hoàn tất thủ tục giấy tờ theo quy định.

Đồng thời, Phòng Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu cho UBND huyện một số giải pháp như: đặt các điểm quan trắc tự động để nắm được các số liệu bất thường, kịp thời kiểm tra, xử lý; đối với những điểm mỏ tập trung nhiều doanh nghiệp khai thác, huyện khuyến khích những doanh nghiệp gần hết giấy phép hoạt động tìm điểm mỏ mới tránh làm ảnh hưởng tập trung, tần suất nổ mìn lớn tại cùng một khu vực dân cư; đề xuất doanh nghiệp mua lại diện tích na bị ảnh hưởng;…

Thời gian tới, ngành chức năng của huyện tiếp tục đẩy mạnh kiểm tra, giám sát để hoạt động khai thác tại các mỏ đá đúng theo quy định của pháp luật, tránh làm ảnh hưởng đến đời sống cũng như sinh kế của người dân.