Hơn 13 nghìn tỷ đồng nợ bảo hiểm xã hội

Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, số nợ bảo hiểm xã hội ước đến hết tháng 9 lên tới 13,1 nghìn tỷ đồng, chiếm gần 6% so với kế hoạch giao thu. Trong thời gian tới, cơ quan Bảo hiểm xã hội sẽ tích cực phối hợp với tổ chức công đoàn khởi kiện đơn vị nợ bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật, bảo vệ quyền lợi cho người lao động.

rong khoản nợ hơn 13 nghìn tỷ đồng này, nợ bảo hiểm xã hội (BHXH) là 8.981,9 tỷ đồng, nợ bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) 480,5 tỷ đồng, nợ bảo hiểm y tế (BHYT) 3.592,8 tỷ đồng. Ngân sách các địa phương chưa chuyển 2.156,2 tỷ đồng, chiếm 60% tổng nợ BHYT.

Riêng với tiền hỗ trợ đóng BHYT cho một số đối tượng, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn nhấn mạnh, với số nợ BHYT từ ngân sách, chủ trương của BHXH Việt Nam xác định không coi đó nợ lâu dài. Từ quan điểm chia sẻ khó khăn với các địa phương trong vấn đề bố trí ngân sách, trong danh sách các đối tượng được ngân sách địa phương bỏ tiền ra mua BHYT, cơ quan BHXH Việt Nam vẫn phát hành thẻ để bảo đảm quyền lợi bình thường cho đối tượng. Còn số thu thông thường sẽ được giải quyết vào cuối năm tài chính.

Đến hết tháng 9, số người tham gia BHXH bắt buộc là 12,5 triệu người; BHTN là 10,7 triệu người. Có 74,3 triệu người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ BHYT là 79,8% dân số.

Tình hình nợ đọng, trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN xảy ra hầu hết các địa phương trong cả nước. Thực tế, trong thời gian qua, ngành BHXH đã có nhiều nỗ lực nhằm hạn chế, ngăn ngừa tình trạng này song vẫn chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Trong khoản nợ BHXH bắt buộc là 8.987 tỷ đồng, có 3.351 tỷ đồng là số nợ BHXH kéo dài hơn sáu tháng. Đây là khoản nợ không chỉ của các đơn vị khu vực kinh tế ngoài quốc doanh, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, mà bao gồm nợ của các đơn vị khu vực doanh nghiệp nhà nước, tập trung ở ngành giao thông, xây dựng và các tập đoàn đang thực hiện cơ cấu lại doanh nghiệp.

Tuy nhiên, BHXH Việt Nam đánh giá, nhiều doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh có lãi cố tình nợ đọng tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN của người lao động. Thậm chí có tình trạng doanh nghiệp đã thu tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN của người lao động khi trừ tiền lương, nhưng chiếm dụng để sử dụng vào mục đích khác, không nộp vào quỹ. Tình trạng nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN đã gây hậu quả nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến Quỹ BHXH, BHYT, BHTN mà còn xâm hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động, làm giảm tính nghiêm minh của pháp luật và mục tiêu, chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước.

Nguyên nhân của tình trạng trốn đóng và chậm đóng BHXH nêu trên có nhiều nhưng chủ yếu là ý thức chấp hành pháp luật BHXH của một số chủ sử dụng lao động chưa nghiêm. Khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước thường trốn đóng, chậm đóng, chiếm dụng tiền đóng vào quỹ BHXH của người lao động; Chưa nhận thức đầy đủ về trách nhiệm, chưa quan tâm đến quyền lợi BHXH đối với người lao động.

Bên cạnh đó, người lao động không dám đấu tranh đòi quyền lợi hợp pháp của mình vì sợ mất việc làm. Hoạt động của tổ chức Công đoàn cơ sở ở doanh nghiệp còn hạn chế, chưa mạnh dạn đấu tranh bảo vệ quyền lợi BHXH cho người lao động.

Để hạn chế tình trạng tiêu cực này, thời gian tới, BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp giám sát liên ngành giữa năm cơ quan gồm Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tổng liên đoàn lao động Việt Nam, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Thanh tra Chính phủ và BHXH Việt Nam liên quan đến thực hiện pháp luật về BHXH tại các địa phương.

Ngay sau khi Quốc hội thông qua Luật BHXH sửa đổi năm 2014 và Chính phủ ban hành Nghị định quy định việc thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BHYT, BHTN của cơ quan BHXH, 1.300 cán bộ ngành đã được đào tạo nghiệp vụ thanh tra, đủ điều kiện để thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BHYT, BHTN.

BHXH Việt Nam cũng đã ký kết với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam ký Quy chế phối hợp về trao đổi, cung cấp thông tin, tài liệu trong việc khởi kiện ra tòa án đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN. Theo đó, căn cứ hồ sơ do cơ quan BHXH cung cấp, tổ chức công đoàn khởi kiện đơn vị nợ BHXH theo quy định của pháp luật, bảo vệ quyền lợi cho người lao động và thông báo về tình hình và kết quả khởi kiện các đơn vị nợ BHXH tại địa phương cho cơ quan BHXH cùng cấp.

Theo Nhandan