Hội thẩm Nhân dân: Phát huy vai trò trong công tác xét xử

(LSO) – Thời gian qua, Hội thẩm Nhân dân (HTND) 2 cấp trên địa bàn tỉnh đóng vai trò quan trọng trong công tác xét xử, góp phần thực thi công lý, đảm bảo tính khách quan, công bằng, đưa ra các bản án đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.

Một ngày cuối tháng 5/2020, chúng tôi gặp ông Lộc Văn Quảng, HTND Tòa án Nhân dân huyện Cao Lộc khi ông tham dự lớp bồi dưỡng nghiệp vụ xét xử do Tòa án Nhân dân tỉnh tổ chức. Ông Quảng cho biết: Hiện tôi công tác tại Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Cao Lộc. Công việc chuyên môn dù bận nhưng tôi luôn sắp xếp thời gian tham gia các lớp tập huấn nhằm nâng cao kiến thức, năng lực của bản thân về công tác hội thẩm. Qua những lớp như thế này, tôi không những được cập nhật kiến thức, văn bản pháp luật mới, mà còn được trao đổi, học tập kinh nghiệm tham gia xét xử từ các HTND khác, nhờ đó vận dụng hiệu quả vào công tác xét xử.

Hội thẩm Nhân dân 2 cấp tham dự lớp bồi dưỡng nghiệp vụ xét xử do Tòa án Nhân dân tỉnh tổ chức

Tương tự, với vai trò là HTND Tòa án Nhân dân tỉnh, nhiều năm qua, ông Tống Quốc Tuấn (hiện đang công tác tại Hội Cựu chiến binh tỉnh) đã có những đóng góp đáng kể trong công tác xét xử các vụ án ở cấp tỉnh. Bình quân mỗi năm, ông tham gia xét xử trên 10 vụ án. Ông Tuấn cho biết: Tôi luôn tự hào và ý thức được vai trò, trách nhiệm quan trọng của HTND khi tham gia xét xử. Bởi vậy, trước khi tham gia một phiên tòa, tôi đều dành thời gian để nghiên cứu thật kỹ hồ sơ, chuẩn bị trước những vấn đề mình sẽ xét hỏi. Qua đó, làm rõ được tình tiết vụ án, giúp cho bản án khi tuyên thật sự chính xác, đúng pháp luật.

Không chỉ riêng ông Quảng, ông Tuấn, những năm qua, các HTND của TAND 2 cấp trong tỉnh đã tích cực tham gia công tác xét xử với tinh thần, ý thức trách nhiệm cao. Theo tìm hiểu của phóng viên, hiện toàn tỉnh có 283 HTND của Tòa án Nhân dân 2 cấp, trong đó cấp tỉnh là 29 người. Họ công tác tại nhiều cơ quan, ban, ngành, đoàn thể trên địa bàn và hoạt động kiêm nhiệm HTND.

Ông Trần Văn Bình, Trưởng Đoàn HTND tỉnh cho biết: HTND là những người được HĐND bầu ra, nhiệm kỳ hoạt động 5 năm. Nhiệm vụ chính của họ là tham gia cùng thẩm phán xét xử các vụ án. Để liên kết chặt chẽ, nâng cao khả năng giải quyết án, Đoàn HTND tỉnh và Tòa án Nhân dân tỉnh có quy chế phối hợp, nêu rõ chức năng, nhiệm vụ từng bên. Trong đó, giao nhiệm vụ cho các HTND hằng năm phải thực hiện đạt từ 70% trở lên số lần được mời tham gia giải quyết án. Mặt khác, mỗi năm, Tòa án Nhân dân tỉnh tổ chức các đợt tập huấn cho HTND hai cấp; đồng thời tổ chức đi giao lưu, học hỏi kinh nghiệm của HTND các tỉnh bạn…

Cụ thể, từ năm 2018 đến nay, đã có hơn 1.100 lượt HTND được tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, nghiệp vụ xét xử. Nội dung tập huấn tập trung triển khai các văn bản pháp luật mới của Tòa án Nhân dân tối cao và của các bộ, ngành liên quan; kỹ năng nghiên cứu hồ sơ các loại án; kỹ năng xét hỏi và xét xử tại phiên tòa. Cùng với đó, có trên 300 lượt HTND được cử đi học hỏi kinh nghiệm chuyên môn tại nhiều tỉnh, thành, trong đó năm 2020, cử trên 110 HTND đi học hỏi kinh nghiệm tại tỉnh Nghệ An.

Khi được phân công giải quyết án, các HTND đã sắp xếp công việc cơ quan, chủ động nghiên cứu tài liệu, hồ sơ vụ án, trao đổi thông tin với thẩm phán trước khi xét xử. Nhờ đó, họ đã góp phần nâng cao chất lượng xét xử các loại án. Trong 3 năm trở lại đây, HTND 2 cấp trong tỉnh đã tham gia xét xử hàng nghìn vụ án, trong đó riêng HTND tỉnh tham gia xét xử trên 870 vụ án, bao gồm án hình sự, dân sự và án hành chính. Tỷ lệ tham gia các phiên tòa của các HTND đạt trên 80%, vượt trên 10% so với chỉ tiêu yêu cầu đề ra.

Trong phiên tòa, các HTND đã chủ động tham gia xét hỏi bị cáo, đặt ra nhiều câu hỏi để làm rõ các tình tiết, nội dung vụ án. Trên cơ sở đó, cùng hội đồng xét xử đưa ra phán quyết thấu tình đạt lý, góp phần nâng cao chất lượng giải quyết án, đảm bảo việc xét xử đúng quy định của pháp luật, không kết án oan người vô tội, không bỏ lọt tội phạm. Nhiều HTND còn tham gia xét xử lưu động tại các địa bàn xảy ra vụ án, qua đây nhằm tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho Nhân dân, góp phần bảo đảm an ninh, giữ vững ổn định trật tự xã hội tại địa phương.

Với những đóng góp trên từ năm 2019 đến nay, toàn tỉnh có 5 HTND được Chánh án Tòa án Nhân dân tỉnh tặng giấy khen, 4 HTND được Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao tặng bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ. Hiện tại, Đoàn HTND tỉnh đã trình Tòa án Nhân dân tỉnh đề nghị cấp trên tặng kỷ nhiệm chương cho 5 cá nhân và tặng bằng khen cho 4 cá nhân có thành tích “Tiêu biểu xuất sắc” trong giai đoạn 2015 – 2020.