Hội nghị trực tuyến Chính phủ với các tỉnh biên giới phía Bắc: Bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy thông quan hàng hóa qua cửa khẩu

Đồng chí Đoàn Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn phát biểu tại hội nghị

– Chiều 25/2, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành chủ trì hội nghị trực tuyến với các tỉnh biên giới phía Bắc về tình hình tháo gỡ khó khăn, xử lý ùn tắc hàng hóa tại các cửa khẩu.

Dự hội nghị tại điểm cầu tỉnh Lạng Sơn có đồng chí Đoàn Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo sở, ngành của tỉnh và đại diện doanh nghiệp hoạt động kinh doanh bến bãi tại các cửa khẩu của tỉnh.

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, ngay sau Tết Nguyên đán, tình trạng ùn tắc xe chở hàng hóa xuất khẩu tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc tiếp tục tiếp diễn. Đến sáng 24/2/2022, tổng số xe chờ xuất khẩu tại các cửa khẩu biên giới là 3.728 xe, trong đó: tại Lạng Sơn 1.764 xe, tại Quảng Ninh 1.584 xe, tại Lào Cai 300 xe, tại Cao Bằng 80 xe.

Nguyên nhân là sau tết, lượng xe chở hàng hóa xuất khẩu lên các cửa khẩu tăng mạnh, trong khi Trung Quốc tiếp tục áp dụng chặt chẽ các biện pháp phòng, chống COVID-19. Ngoài ra, năng lực bốc dỡ của Trung Quốc cũng có phần hạn chế. Đồng thời, các tỉnh biên giới phía Bắc hiện chưa thiết lập được “vùng xanh”, “luồng xanh” ở khu vực cửa khẩu với quy trình, tiêu chuẩn phòng, chống dịch hài hòa với Trung Quốc;…

Báo cáo tại hội nghị, đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn nêu rõ: ngay sau Tết Nguyên đán, tỉnh Lạng Sơn đã triển khai đồng bộ các giải pháp để thúc đẩy thông quan hàng hóa qua 4 cửa khẩu của tỉnh. Tuy vậy, trung bình mỗi ngày chỉ thực hiện thông quan được từ 90 đến 100 xe chở hàng hóa xuất khẩu. Nhằm nâng cao năng lực thông quan, tỉnh đã thống nhất với lực lượng chức năng của Trung Quốc để triển khai thực hiện phương thức thông quan mới theo mô hình “giao nhận hàng hóa không tiếp xúc” tại cửa khẩu Tân Thanh, tới đây là thực hiện tại Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị. Trên cơ sở thực hiện thí điểm phương thức thông quan mới cho thấy kết quả đạt được rất khả quan, nếu triển khai phương thức này tại các cửa khẩu của tỉnh, dự kiến hiệu suất thông quan sẽ tăng 1,5 lần so với thời điểm hiện tại (khoảng 200 – 300 xe/ngày).

Đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn khẳng định: Thay đổi phương thức thông quan không phải là phương án tối ưu nhất, nhưng đây là giải pháp hiệu quả nhất trong thời điểm này. Còn về lâu dài, tỉnh đề xuất Chính phủ và các bộ, ngành trung ương tiếp tục thực hiện đàm phán với Trung Quốc để xem xét lại các thỏa thuận, hiệp định thương mại giữa hai nước. Đặc biệt, cần xem xét, thống nhất với nước bạn về Nghị định thư trong hoạt động xuất, nhập đối với những mặt hàng nông sản, hoa quả tươi giữa hai nước; xem xét mở rộng thêm một số mặt hàng tại những cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn nói riêng và các tỉnh biên giới phía Bắc nói chung. Song song với đó, các doanh nghiệp và người sản xuất cần thực hiện tốt các quy định về tiêu chuẩn chất lượng xuất khẩu;…

Tại hội nghị, lãnh đạo các tỉnh Quảng Ninh, Cao Bằng, Lào Cai và đại diện một số bộ, ngành trung ương cũng nêu những khó khăn ảnh hưởng đến hoạt động thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu thuộc địa phương. Đồng thời, đề xuất những giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy thông quan hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới phía Bắc.

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành chỉ rõ: Thời gian qua, các bộ, ngành trung ương và các địa phương đã triển khai các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn trong hoạt động xuất, nhập khẩu, nhưng việc xử lý chưa được triệt để, tình hình ùn tắc xe chở hàng xuất khẩu tại cửa khẩu vẫn diễn ra, năng lực thông quan chưa được cải thiện nhiều.

Theo đó, trước mắt, căn cứ trên tình hình thực tế, các địa phương cần tiếp tục triển khai quy trình hợp tác giao nhận hàng hóa một cách hợp lý nhất để nâng hiệu suất thông quan; các bộ, ngành trung ương khẩn trương cùng với các địa phương tổ chức xây dựng “vùng xanh”, “luồng xanh”, qua đó đảm bảo an toàn cho khu vực cửa khẩu, từ đó rút ngắn thời gian thực hiện thông quan hàng hóa; các địa phương có vùng trồng nông sản, hoa quả và các doanh nghiệp xuất khẩu cần chủ động thực hiện các biện pháp nhằm bảo đảm quy trình sản xuất, bao gói, vận chuyển hàng hóa theo đúng yêu cầu của công tác phòng, chống dịch, từ đó giúp duy trì bền vững việc mở lại các cửa khẩu;…

Về giải pháp căn cơ, Phó Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công Thương chủ trì cùng với các ngành liên quan khẩn trương nghiên cứu xây dựng quy định về tiêu chuẩn, điều kiện, chất lượng đối với hàng hóa xuất khẩu tiểu ngạch. Trong khoảng 15 – 20 ngày (sau hội nghị này) xây dựng dự thảo để trình Chính phủ xem xét. Song song với đó, tiếp tục định hướng cho các doanh nghiệp thực hiện xuất khẩu chính ngạch để giảm bớt rủi ro.