Hội nghị hẹp Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và các hội nghị liên quan

Đây là các hội nghị khởi đầu nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN của In-đô-nê-xi-a năm 2011, với chủ đề 'Cộng đồng ASEAN trong Cộng đồng các quốc gia trên thế giới'. Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã tập trung thảo luận về việc phát huy kết quả ASEAN 2010, đẩy mạnh xây dựng Cộng đồng và Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN; định hướng xây dựng cấu trúc khu vực, trong đó có việc chuẩn bị cho Nga và Mỹ tham gia Cấp cao Đông Á (EAS); nâng cao và phát huy vai trò của ASEAN trên các vấn đề toàn cầu, và trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm.

Trao đổi ý kiến tại Hội nghị, các bộ trưởng nhấn mạnh việc triển khai Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2015, trên cả ba trụ cột chính trị – an ninh, kinh tế và văn hóa – xã hội; đặc biệt là việc dành quan tâm và nguồn lực cần thiết để

thực hiện đúng các thỏa thuận, chỉ tiêu đã cam kết, cũng như nhấn mạnh khâu phối hợp thực hiện tại mỗi quốc gia. Các bộ trưởng khẳng định tầm quan trọng của Kế hoạch Kết nối ASEAN, gắn với thúc đẩy xây dựng Cộng đồng ASEAN, liên kết khu vực. Để thúc đẩy triển khai quyết định của các lãnh đạo ASEAN tại Cấp cao ASEAN 17 (Hà Nội, tháng 10-2010), các Bộ trưởng đã thông qua Quy chế Ủy ban điều phối Kết nối ASEAN, đây sẽ là cơ quan đầu mối phối hợp các nỗ lực của ASEAN trong triển khai Kế hoạch kết nối; nhấn mạnh trách nhiệm điều phối và thực hiện ở cả cấp quốc gia và khu vực. Cũng nhân dịp này, các Bộ trưởng đã phê duyệt kế hoạch chuẩn bị cho chuyến đi của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN từ Thái-lan, qua Lào, đến Côn Minh, Trung Quốc từ 23 đến 25-1 tới, nhằm thể hiện Kết nối trên thực tế trong ASEAN và giữa ASEAN với Trung Quốc.

Các Bộ trưởng Ngoại giao đã trao đổi về cấu trúc khu vực và việc mở rộng Cấp cao Đông Á (EAS), trong đó có việc chuẩn bị cho Nga và Mỹ tham gia EAS; ASEAN khẳng định coi trọng các đối tác, kể cả Nga và Mỹ, tham gia sâu rộng và xây dựng vào hòa bình và ổn định ở khu vực. Các bộ trưởng nhấn mạnh ASEAN cần chủ động và phát huy hơn nữa vai trò trung tâm của mình trong tiến trình EAS cũng như cấu trúc khu vực đang định hình, đóng góp cho hòa bình, an ninh và ổn định của khu vực.

Tại Hội nghị, In-đô-nê-xi-a, Chủ tịch ASEAN đương nhiệm thông báo về các bước chuẩn bị cho năm ASEAN 2011 với chủ đề 'Cộng đồng ASEAN trong Cộng đồng các quốc gia trên thế giới'. In-đô-nê-xi-a khẳng định, trong năm 2011, ASEAN sẽ đồng hành với trọng tâm hàng đầu là hướng tới xây dựng thành công Cộng đồng vào năm 2015 và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực, đi đôi với phát huy vai trò về ứng phó các thách thức đang đặt ra.

Trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực, các bộ trưởng hoan nghênh những tiến bộ quan trọng của Mi-an-ma trong việc thực hiện Lộ trình dân chủ, hòa hợp dân tộc, nhất là kết quả của cuộc Tổng tuyển cử tháng 11-2010 vừa qua; đồng thời khẳng định ASEAN và cộng đồng quốc tế cần tiếp tục hỗ trợ Mi-an-ma trong các nỗ lực của mình. Về bán đảo Triều Tiên, các bộ trưởng bày tỏ quan ngại về tình hình căng thẳng tiếp tục gia tăng, khẳng định ủng hộ việc cần phải sớm nối lại đối thoại, đàm phán sáu bên, và một bán đảo Triều Tiên hòa bình, ổn định và phi vũ khí hạt nhân. Các bộ trưởng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng bảo đảm hòa bình, an ninh và hợp tác ở khu vực, trong đó có hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông, việc thực hiện nghiêm chỉnh và đầy đủ các quy định của Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin, không làm gì phức tạp tình hình và giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển của LHQ 1982.

Tại các hội nghị, Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Quang Vinh nêu bật tầm quan trọng của những thành quả mà ASEAN đã đạt được trong năm 2010; khẳng định ASEAN cần ưu tiên thúc đẩy xây dựng Cộng đồng và bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định và an ninh khu vực. Việt Nam nhấn mạnh ưu tiên xây dựng cộng đồng, cũng như đề cao vai trò của đối thoại xây dựng, thẳng thắn và chân thành trong khu vực, nhằm tăng cường hiểu biết và xây dựng lòng tin. Về Biển Đông, quan trọng nhất là các nước phải duy trì hòa bình ổn định và thực hiện đầy đủ Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), giải quyết hòa bình các tranh chấp phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển. ASEAN sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với In-đô-nê-xi-a để tiếp tục thúc đẩy hợp tác ASEAN đã đạt từ năm 2010.

Tại Hội nghị, các nước đánh giá cao những thành quả ASEAN đạt được trong năm 2010 và đóng góp quan trọng của Việt Nam với tư cách là Chủ tịch ASEAN 2010. Bộ trưởng Ngoại giao In-đô-nê-xi-a Mác-ty M. Na-ta-lê-ga-oa, Chủ tịch ASEAN đã thay mặt Hội nghị, nhấn mạnh những đóng góp và thành tựu này là cơ sở vững chắc cho Hiệp hội đoàn kết, phát triển và đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định hợp tác và liên kết khu vực, hướng tới Cộng đồng ASEAN vào năm 2015.