Hoàn thiện hệ thống pháp luật trong quản lý đầu tư

Thủ tướng Chính phủ vừa có công văn yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện nghiêm các nhiệm vụ được giao tại Chỉ thị số 32/CT-TTg, khẩn trương hoàn thành những nhiệm vụ còn dở dang, nhất là việc xây dựng, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để hoàn thiện hệ thống pháp luật trong quản lý đầu tư...

Chỉ thị 32/CT-TTg về việc loại bỏ những rào cản và hoàn thiện cơ chế, chính sách để nâng cao hiệu quả đầu tư được ban hành ngày 7-12-2012, được coi là một trong những văn bản pháp luật có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy tái cấu trúc đầu tư công.

Sau hơn một năm thực hiện chỉ thị này, kết quả rõ nét nhất là sự chuyển biến về nhận thức và ý thức trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước và các chủ đầu tư về quản lý, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư nhà nước. Một số lượng lớn các dự án đầu tư đã được đình hoãn, cắt giảm; vốn đầu tư đã được phân bố tập trung vào những dự án ưu tiên, có hiệu quả kinh tế – xã hội cao nhất, tình trạng đầu tư dàn trải, phân tán, tồn tại từ nhiều năm trước, đã và đang được khắc phục một bước… Những năm gần đây, tỷ trọng đầu tư từ khu vực nhà nước trong tổng đầu tư xã hội đã giảm đáng kể, từ mức 54,3% thời kỳ 1999-2000, xuống 51,8% thời kỳ 2001-2005, xuống 38,7% thời kỳ 2005-2010 và 37,4% thời kỳ 2011-2012. Chi đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước cũng giảm đáng kể, năm 2010 chiếm 8,5% GDP; năm 2012 còn 6% GDP và đến năm 2013 còn 5,6% GDP.

Tuy nhiên, theo Bộ Kế hoạch và Ðầu tư, một trong những hạn chế bộc lộ trong quá trình thực hiện Chỉ thị số 32/CT-TTg là hệ thống pháp luật về quản lý hoạt động đầu tư không được thiết kế để bảo đảm sự thống nhất. Luật pháp về đầu tư được tiếp cận theo những cách riêng rẽ, vì vậy chưa bảo đảm tính toàn diện và nhất quán. Nhiều chính sách quan trọng về quản lý đầu tư chưa được ban hành, nhất là đối với đầu tư công, như Luật Quản lý đầu tư công; Luật Quản lý vốn đầu tư kinh doanh của nhà nước tại các doanh nghiệp; Nghị định về quản lý đầu tư trung hạn. Bên cạnh đó, hệ thống pháp luật hiện tại cũng thiếu các chế tài đủ mạnh để bảo đảm chấp hành kỷ cương, kỷ luật trong đầu tư; khắc phục tình trạng đầu tư phân tán, hiệu quả thấp, lãng phí, thất thoát và xử lý những vi phạm trong quản lý đầu tư. Thí dụ như hiện nay chưa có một quy định cụ thể nào về xử lý các đơn vị hoặc những người có thẩm quyền quyết định đầu tư, bố trí kế hoạch thiếu tập trung, dàn trải, thực hiện đầu tư chậm tiến độ hoặc sử dụng công trình, dự án kém hiệu quả…

Hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến lĩnh vực đầu tư là yêu cầu cấp bách. Chỉ khi hệ thống pháp luật này với các văn bản pháp quy được ban hành rõ ràng, minh bạch từ luật cho đến các nghị định hướng dẫn thi hành luật, các thông tư hướng dẫn cụ thể… mới có thể tạo một hành lang pháp lý đầy đủ thúc đẩy tăng cường kỷ luật quản lý đầu tư, đặc biệt là đầu tư công. Trước mắt, cần khẩn trương hoàn thiện, ban hành các văn bản then chốt như Luật Ðầu tư công, Luật Quy hoạch, các nghị định thống nhất phạm vi điều chỉnh chung cho các loại quy hoạch phát triển, quy hoạch xây dựng trên phạm vi cả nước nhằm khắc phục những vướng mắc, bất cập. Ðặc biệt cần quy định hệ thống chế tài nghiêm khắc kèm theo cơ chế thực thi hiệu quả, xác định cụ thể hơn quyền và nghĩa vụ của người có thẩm quyền quyết định đầu tư, chủ đầu tư, ban quản lý dự án, các tổ chức tư vấn…

Theo Nhandan