Hỗ trợ phụ nữ nghèo sinh con đúng chính sách: Góp phần nâng cao chất lượng dân số vùng dân tộc thiểu số

– Ngày 27/5/2015, Chính phủ ban hành Nghị định số 39/2015/NĐ-CP quy định chính sách hỗ trợ cho phụ nữ thuộc hộ nghèo là người dân tộc thiểu số (DTTS) khi sinh con đúng chính sách dân số. Thực hiện Nghị định 39, thời gian qua, ngành dân số tỉnh đã tích cực triển khai các giải pháp để phụ nữ nghèo là người DTTS được thụ hưởng chế độ của Nhà nước, qua đó đã góp phần điều chỉnh mức sinh phù hợp, nâng cao chất lượng dân số trên địa bàn tỉnh.

Là người dân tộc Tày, sống tại xã vùng III của huyện Bắc Sơn, điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn nên mặc dù sinh 2 con một bề là gái nhưng vợ chồng chị Hoàng Thị Lim, thôn Lân Gặt, xã Trấn Yên quyết định chỉ dừng lại ở 2 con để nuôi và dạy con cho tốt. Chị Lim cho biết: Được cán bộ dân số tuyên truyền, vợ chồng tôi hiểu được dù gái hay trai chỉ nên sinh 2 con để có thời gian tập trung phát triển kinh tế và chăm sóc, nuôi dạy các con. Vì sinh con đúng chính sách dân số nên đầu năm 2022, vợ chồng tôi được hỗ trợ 2 triệu đồng, chúng tôi rất phấn khởi và có thêm nguồn động viên để vươn lên thoát nghèo cũng như nuôi dạy các con.

Phụ nữ xã Minh Hiệp, huyện Lộc Bình tìm hiểu thông tin về chính sách DS-KHHGĐ

Chị Lim là một trong số hàng nghìn phụ nữ nghèo là người DTTS trên địa bàn tỉnh được hỗ trợ theo Nghị định 39. Cụ thể, từ khi thực hiện Nghị định 39 đến nay, toàn tỉnh có trên 5.500 phụ nữ thuộc hộ nghèo DTTS sinh con đúng chính sách được hỗ trợ theo Nghị định 39 với tổng số tiền trên 11 tỷ đồng.

Bà Vũ Vân Anh, Phó Chi cục trưởng phụ trách Chi cục Dân số – Kế hoạch hoá gia đình (DS-KHHGĐ) tỉnh cho biết: Tại các xã vùng khó, vùng DTTS, nhận thức của người dân về DS-KHHGĐ còn hạn chế; một số bộ phận người dân còn giữ quan niệm đông con, đông cháu để nhà có phúc và phải có con trai để nối dõi, do đó tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên ở vùng đồng bào DTTS còn cao. Vì vậy, cùng với đẩy mạnh tuyên truyền về KHHGĐ, việc thực hiện chính sách hỗ trợ theo Nghị định 39 giúp người dân phấn khởi, có thêm động lực để thực hiện chính sách dân số tốt hơn.

Được biết, ngay từ khi Nghị định 39 được ban hành, Chi cục DS-KHHGĐ đã chủ động tham mưu Sở Y tế ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện; đôn đốc phòng dân số các huyện, thành phố chủ động rà soát, lên danh sách các đối tượng đủ điều kiện hỗ trợ; phối hợp với các cơ quan liên quan thẩm định các đối tượng thuộc diện hỗ trợ; tích cực phối hợp với các đơn vị liên quan tuyên truyền về các nội dung của Nghị định 39; làm tốt công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện chi trả chính sách hỗ trợ để kịp thời phát hiện các trường hợp chi trả sai, đối tượng vi phạm chính sách để có hình thức xử lý (từ năm 2015 đến nay, cơ quan dân số đã yêu cầu 81 đối tượng được hỗ trợ hoàn lại kinh phí 162 triệu đồng do vi phạm chính sách là sinh con thứ ba trở lên).

Cùng với đó từ năm 2015 đến nay, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh, phòng dân số, trung tâm y tế các huyện, thành phố đã phối hợp tổ chức tuyên truyền được trên 170 hội nghị với sự tham gia của trên 5.450 người là phụ nữ mang thai, các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ về nội dung của Nghị định 39. Phòng dân số các huyện, thành phố hướng dẫn cán bộ dân số xã lập hồ sơ và dự toán chi trả cho các đối tượng được thụ hưởng… Cùng với đó, các cơ quan dân số cũng thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện chi trả chính sách hỗ trợ nhằm kịp thời phát hiện các trường hợp chi trả sai đối tượng, đối tượng vi phạm chính sách.

Bà Vũ Vân Anh cho biết thêm: Nghị định 39 được thực hiện góp phần nâng cao chất lượng dân số ở vùng DTTS, qua đó từng bước giảm thiểu tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên, giảm chênh lệch giới tính khi sinh. Năm 2022, tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên toàn tỉnh là 9,9%, giảm 2,5% so với năm 2021; tỷ số chênh lệch giới tính khi sinh toàn tỉnh năm 2022 là 114 bé trai/100 bé gái, giảm 0,6 điểm % so với năm 2021.

Ông Hoàng Ngọc Thuấn, Trưởng Phòng Dân số, Trung tâm Y tế huyện Văn Lãng cho biết: Thực hiện Nghị định 39, hằng năm, chúng tôi rà soát, lên danh sách các đối tượng được hỗ trợ theo quy định và thực hiện chi trả ngay trong năm, không để các hồ sơ tồn đọng kéo dài. Từ năm 2016, huyện đã thực hiện chi trả cho gần 400 phụ nữ là người DTTS thuộc hộ nghèo theo Nghị định 39. Hiện chúng tôi đang tiến hành lập hồ sơ để thực hiện chi trả cho các đối tượng của năm 2023. Nghị định 39 đã góp phần không nhỏ trong việc động viên Nhân dân thực hiện sinh con đúng chính sách dân số, nhờ đó, tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên trên địa bàn huyện duy trì ở mức ổn định, dưới 10% và là 1 trong 3 huyện, thành phố có tỷ lệ này thấp nhất toàn tỉnh.

Thời gian tới, cơ quan dân số trên địa bàn tỉnh tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người dân, nhất là các đối tượng thụ hưởng hiểu về quyền và nghĩa vụ trong việc thực hiện đúng chính sách dân số, lợi ích của Nghị định 39; thực hiện việc chi trả hỗ trợ đúng, đủ và kịp thời; cung cấp đầy đủ các biện pháp tránh thai cho các cặp vợ chồng người DTTS; đồng thời kiểm tra, giám sát và tiến hành thu hồi kinh phí đối với các trường hợp vi phạm…