Hình tượng rồng trong võ cổ truyền

Trong các bài quyền ở nhiều môn phái thường có ngũ hình quyền dựa trên 5 con vật chính là rồng (long), hổ, hạc, báo, rắn. Trong đó, các bài về long quyền để luyện thần.

Trong võ cổ truyền, các cú đá thường gắn với chữ “long”. Ví dụ, đòn đá ngang gọi là “bàn long cước”, đá hất từ dưới lên là “phi long cước” hay “thăng long cước”, đòn đá từ trên xuống gọi là “giáng long cước”, đá ra sau gọi là “ô long bãi vĩ” (rồng đen vẫy đuôi). Từ bộ móng vuốt của rồng, các võ sư đã sáng chế ra những đòn trảo cho bộ tay thường gọi là bộ long trảo.

Trong binh khí có nhiều loại gắn với động tác, thần thái theo tưởng tượng trong dân gian về rồng. Đặc biệt, hình tượng rồng xuất hiện nhiều trong thương pháp bởi “thương như rồng, đao như hổ”. Trong thương pháp hay lấy tên con rồng đặt cho các bài như: “Phi long thương”, “bạch long thương”, “mãnh long xuất hải”; binh khí đao có bài nổi tiếng “lôi long đao”, “kiên long đao”; kiếm có bộ “ngũ long kiếm pháp” nổi tiếng…

Một thế của “long quyền” thuộc võ phái Đông Đô Việt Võ quyền.

Nói như võ sư Trần Việt, rồng bao trùm trong các động tác võ cổ truyền từ tay không đến binh khí. Các bài múa rồng cũng là một phần quan trọng trong võ thuật. Hiện trong các bài tập võ cổ truyền của nhiều môn phái ở Việt Nam có nhiều bài liên quan đến rồng. Rồng trong tứ linh nên có những bài quyền, binh khí xoay quanh tứ linh để ra các đòn thế. Trong đó, nổi tiếng là bài “tứ linh đao” được đưa vào phần thi đấu bắt buộc ở các giải đấu do Liên đoàn Võ thuật cổ truyền Việt Nam tổ chức.

Tại Hà Nội, nhiều môn phái vẫn lưu giữ và phát triển các bài võ, trong đó có các bài liên quan đến hình tượng rồng. Trong số này, Đông Đô Việt Võ quyền nổi tiếng với các bài: “Long hổ quyền”, “long thượng côn”, “hổ thượng côn”, “long mã tùy phong”, “hoa long”.

Giới thiệu về bài “long hổ quyền” hay còn gọi là “long hổ song hình”, ông Trần Việt cho biết, sự phối triển của long hổ trong võ thuật liên quan đến sức mạnh của tự nhiên giữa nhu và cương, giữa tĩnh và động, giữa hư và thực. Lúc khắc, lúc chế, lúc phản lúc biến, nương theo nhau, yểm trợ nhau, dung hòa và hợp nhất tạo nên sức mạnh tuyệt đối. Sức mạnh của long đã vô cùng uy mãnh, lại phối triển với hổ đầy uy lực tạo nên sức mạnh tổng hợp vô song của “long hổ quyền”.

Bài “long hổ quyền” được thi triển trên thân pháp của rồng, mềm mại và uyển chuyển, uốn lượn mà uy mãnh; lúc ẩn, lúc hiện, lúc thăng thiên, lúc giáng địa. Hay với bài gươm “long mã tùy phong” yêu cầu người tập phải thể hiện cốt cách của bài võ là đánh các hướng, tung hoành ngang dọc, biến hóa uyển chuyển của long, dựa trên bộ pháp di chuyển nhanh nhẹn, bền bỉ của loài ngựa.

Tết Giáp Thìn đến gần, những người gắn bó với võ thuật cổ truyền Hà Nội nói nhiều về những dự định trong năm tới liên quan đến hình tượng rồng trong võ thuật. Tất cả đều mong muốn nhiều người hiểu, biết về những nét tinh túy của võ thuật cổ truyền và cùng chung tay gìn giữ, phát triển loại hình văn hóa độc đáo này.

Nguồn: https://www.qdnd.vn/van-hoa/doi-song/hinh-tuong-rong-trong-vo-co-truyen-764147