Hiến tạng - Món quà hồi sinh sự sống

Thời gian qua, cộng đồng xã hội rất xúc động trước nghĩa cử cao đẹp của nhiều gia đình đã vượt qua nỗi đau và các quan niệm tín ngưỡng để đồng ý hiến tạng người thân sau khi chết não. Món quà vô giá này đã cứu sống nhiều người bệnh, lan tỏa sâu sắc ý nghĩa của việc cho đi là còn mãi.

Ngày 2/1/2025, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 thực hiện ca hiến tạng đầu tiên của năm mới 2025. Tim, gan và hai giác mạc của một nữ bệnh nhân 63 tuổi chết não được lấy và ghép cho bốn bệnh nhân tại bệnh viện, đồng thời hai quả thận được chuyển đến Bệnh viện Chợ Rẫy. Những bệnh nhân nhận tạng hiện đều hồi phục sức khỏe tốt.

Trước đó, ngày 31/12/2024, tại Bệnh viện đa khoa Hưng Yên, ca phẫu thuật lấy hai quả thận từ anh Đ.V.Q, 39 tuổi, qua đời do viêm màng não đã mang lại sự sống cho hai bệnh nhân. Ngày 24 và 25/12/2024, tại Bệnh viện đa khoa Phú Thọ cũng có hai gia đình đồng ý hiến tạng người thân chết não, giúp hồi sinh sự sống cho 12 bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo. Ngày 17/12/2024, anh P.V.B.A, 47 tuổi, ở tỉnh Bình Dương, qua đời do chết não và gia đình đã đồng ý hiến gan, thận, giác mạc, thậm chí cả thi thể của anh để phục vụ nghiên cứu y khoa.

Theo thống kê của Hội Vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam, năm 2024, cả nước có 39 ca chết não được gia đình đồng ý hiến tặng mô, tạng, chiếm gần 13% số ca ghép tạng. Đây được xem là kỷ lục về số ca hiến tạng tại Việt Nam trong hơn 30 năm qua.

Riêng Bệnh viện Phú Thọ có năm trường hợp hiến tạng, cho thấy sự thay đổi tích cực trong nhận thức của cộng đồng về hiến tạng sau khi qua đời, kể cả ở những khu vực nông thôn, miền núi.

Đến nay, Việt Nam đã thực hiện hơn 8.000 ca ghép tạng, mang lại sự sống cho hàng nghìn bệnh nhân. Với 29 bệnh viện ghép tạng trên cả nước, Việt Nam cho thấy đã làm chủ kỹ thuật tiên tiến, mở ra tương lai đầy hy vọng cho bệnh nhân không may mắc bệnh hiểm nghèo. Hiến tạng, từng là điều xa lạ, kiêng kỵ, nay đã trở thành hành động cao đẹp, được nhiều người trong giới trẻ hưởng ứng, tham gia.

14 năm trước, Việt Nam đã làm nên lịch sử với ca ghép gan đầu tiên từ người hiến tạng chết não. Đây là bước ngoặt đánh dấu sự trưởng thành vượt bậc trong ngành ghép tạng tại nước ta. Ông Trần Ngọc Thanh, 59 tuổi, ở Điện Biên, người nhận gan ngày ấy hiện vẫn sống khỏe mạnh.

Còn nhớ, vào thời điểm đó, bệnh nhân bị xơ gan và ung thư gan, gần như không còn cơ hội sống. Nhờ nghĩa cử cao đẹp của người hiến tạng cùng tài năng của đội ngũ y bác sĩ, ca ghép tạng đã thành công, người bệnh không chỉ hồi phục mà còn duy trì sức khỏe tốt trong suốt những năm qua.

Hành trình hồi sinh của những người mắc bệnh hiểm nghèo, cùng với hàng nghìn người mù được nhìn thấy ánh sáng trở lại không chỉ là minh chứng cho giá trị của việc hiến tạng sau khi qua đời mà còn là món quà vô giá thấm đẫm tình người.

Hiện nay, nhu cầu ghép mô, tạng ở nước ta là rất lớn. Có khoảng 6.000 người cần ghép thận, hơn 1.500 người chờ ghép gan và khoảng 300.000 người bị mù cần ghép giác mạc.

Tuy nhiên, nguồn tạng hiến, đặc biệt từ người chết não, vẫn còn rất hạn chế. Theo thống kê, 96% số ca ghép tạng hiện nay là từ người cho sống, chỉ có 4% nguồn tạng hiến từ người chết não, trong khi mỗi ngày, có khoảng 300 người chết não, nhưng phần lớn nguồn mô, tạng từ họ không được sử dụng.

Dù nhận thức về hiến tạng đã có những thay đổi tích cực, song, rào cản tâm lý và quan niệm truyền thống vẫn là trở ngại. Bên cạnh đó, Luật Hiến, lấy, ghép mô và tạng năm 2006 đã tạo cơ sở pháp lý, nhưng nhiều quy định vẫn chưa đầy đủ, cụ thể, gây khó khăn cho việc thực thi.

Theo quy định hiện hành, ngay cả khi người hiến đã đăng ký trước, bác sĩ vẫn cần sự chấp thuận của gia đình. Chỉ một thành viên phản đối cũng khiến quá trình lấy tạng hiến phải dừng lại.

Do đó, để người đăng ký hiến mô, tạng được hiến tặng mô, tạng của mình sau khi qua đời, cần nâng cao được nhận thức của cả cộng đồng. Khi mọi người hiểu rõ ý nghĩa cao đẹp của việc hiến tạng, mang lại sự sống cho người khác, việc ngăn cản thực hiện ý nguyện của người đã khuất sẽ giảm đi. Vì đây chính là cách để sự sống tiếp nối sự sống, lan tỏa tình yêu thương và sẻ chia ngay cả khi người hiến đã rời xa thế giới này.