Hành động không thể tha thứ

Sự kiện bi thảm này đã đẩy mối quan hệ giữa Mỹ và Áp-ga-ni-xtan lâm vào khủng hoảng.

Vụ thảm sát kinh hoàng xảy ra vào 3 giờ sáng 11-3 tại hai làng Ba-lan-đi và An-cô-dai ở tỉnh Can-đa-ha, miền nam Áp-ga-ni-xtan. Một binh sĩ Mỹ đột nhập những ngôi nhà ở hai làng này trong lúc người dân đang ngủ và xả súng bừa bãi làm ít nhất 16 người chết, trong đó có chín trẻ em và ba phụ nữ. Hai ngôi làng nói trên nằm cách một căn cứ quân sự Mỹ đóng tại đây khoảng 500 m.

Tổng thống Áp-ga-ni-xtan H.Ca-dai ngay lập tức đã lên án vụ thảm sát ghê rợn nói trên, cho rằng, việc các lực lượng Mỹ tự do sát hại dân thường Áp-ga-ni-xtan không khác gì một “hành động giết người và khủng bố”, và đây là hành động “mưu sát không thể tha thứ”. Ông nêu rõ, Chính phủ và người dân Áp-ga-ni-xtan yêu cầu Mỹ đưa ra lời giải thích xác đáng về vụ việc này.

Tổng thống Mỹ B.Ô-ba-ma đã có cuộc điện đàm với ông H.Ca-dai, bày tỏ sự “bất ngờ và đau buồn” về vụ xả súng này. Ông cũng “gửi lời chia buồn tới gia đình” các nạn nhân của vụ xả súng và “tới nhân dân Áp-ga-ni-xtan”. Trong một thông cáo, Nhà trắng cho biết, Tổng thống Ô-ba-ma cam kết sẽ điều tra vụ việc “nhanh nhất có thể” để xử lý và trừng phạt những người có trách nhiệm. Ông Ô-ba-ma cũng lên án vụ tiến công này, gọi đây là một “hành động bi thảm và gây sốc”, đồng thời khẳng định vụ việc không phản ánh “bản chất” của quân đội Mỹ cũng như sự “tôn trọng của Mỹ đối với người dân Áp-ga-ni-xtan”. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ L.Pa-nét-ta cũng cho biết, Mỹ đang tiến hành “một cuộc điều tra đầy đủ và nhanh nhất có thể” về vụ việc trên. Tướng G.A-len, Tư lệnh lực lượng quốc tế tại Áp-ga-ni-xtan (ISAF) khẳng định, thủ phạm trong vụ việc sẽ bị trừng trị thích đáng và cho biết, một binh sĩ Mỹ đã bị bắt do liên quan vụ thảm sát. Trong khi đó, Tổng Thư ký NATO, Tướng P.Ra-xmút-xen cũng gửi lời “chia buồn và cảm thông sâu sắc” tới gia đình các nạn nhân, cũng như người dân và Chính phủ Áp-ga-ni-xtan.

Vụ binh sĩ Mỹ xả súng bừa bãi vào người dân Áp-ga-ni-xtan xảy ra trong bối cảnh bạo lực nhằm vào lực lượng nước ngoài ở Áp-ga-ni-xtan leo thang trong thời gian gần đây sau khi binh sĩ Mỹ đốt Kinh Cô-ran tại căn cứ không quân Ba-gram hồi tháng 2 vừa qua. Bất chấp việc Tổng thống Mỹ Ô-ba-ma và các quan chức cao cấp của Mỹ lên tiếng xin lỗi, hàng loạt cuộc biểu tình phản đối đã nổ ra và những hành động bạo lực đã làm hơn 40 người chết, trong đó có sáu người Mỹ. Làn sóng biểu tình phản đối Mỹ còn diễn ra ở nhiều nước Hồi giáo, nhất là ở Pa-ki-xtan, một đồng minh chiến lược trong cuộc chiến chống khủng bố của Mỹ ở Nam Á.

Theo nhiều nhà quan sát, vụ thảm sát dân thường Áp-ga-ni-xtan là một “đòn đánh chí mạng” đối với “sứ mệnh” quân sự của Mỹ ở Áp-ga-ni-xtan. Vụ thảm sát đã thổi bay hoàn toàn “những mảnh vỡ niềm tin” còn sót lại của người dân Áp-ga-ni-xtan đối với lực lượng Mỹ sau vụ Kinh Cô-ran bị đốt và chắc chắn sẽ làm dấy lên một làn sóng phản kháng mạnh mẽ đối với các lực lượng “chiếm đóng”, cũng như đòi Mỹ sớm rút quân khỏi Áp-ga-ni-xtan. Trong bối cảnh trên, tại Mỹ ngày càng có nhiều lời kêu gọi của các giới chức nước này yêu cầu Nhà trắng đẩy nhanh hơn tiến trình rút quân khỏi cuộc chiến tranh Áp-ga-ni-xtan hao người tốn của.

Dư luận cho rằng, mối quan hệ giữa Áp-ga-ni-xtan với Mỹ đang lâm vào thời kỳ tồi tệ nhất trong cuộc chiến tranh kéo dài hơn mười năm qua ở nước này. Sự phẫn nộ của người dân Áp-ga-ni-xtan vốn âm ỉ lâu nay trước các vụ “bắn nhầm” của binh sĩ Mỹ giờ đây sẽ bùng phát và trở thành một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng chưa từng có, nhất là trong lúc lực lượng Ta-li-ban đang trỗi dậy và đòi “mặc cả” về tương lai của Áp-ga-ni-xtan. Kế hoạch của Mỹ về việc rút toàn bộ binh sĩ khỏi Áp-ga-ni-xtan vào năm 2014 cũng như việc ký Hiệp định quan hệ đối tác chiến lược với Áp-ga-ni-xtan đang bị lung lay.