Hang Sơn Đoòng - bảo tàng địa chất và cổ sinh vật học

Theo các nhà thám hiểm thuộc Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh, những người đã tiến hành khảo sát hang Sơn Đoòng năm 2009, sau khi được người dân địa phương phát hiện lần đầu năm 1991, đây là hang động lớn nhất thế giới. Chiều dài của hang tối thiểu là 8,5 km với mái vòm ở độ cao 200 m và có nơi đạt tới 250 m. Các nhà khoa học đã so sánh một cách hình tượng, không gian lòng hang rộng lớn đến mức có thể xây được một tòa nhà cao 42 tầng ở bên trong, thậm chí có thể cho cả “ba chiếc máy bay cỡ lớn xếp hàng ba bay được dọc lòng hang”.

Các nghiên cứu cho thấy, quá trình hình thành hang Sơn Đoòng diễn ra từ cách đây hai đến năm triệu năm do những dòng sông chảy qua vùng đá vôi theo một đường đứt gãy, làm xói mòn và tạo nên một hang động kỳ vĩ. Tuy nhiên, nếu nhìn từ bên ngoài thì không thể thấy hết được các giá trị cảnh quan, địa chất của Sơn Đoòng bởi lối vào khá nhỏ và cửa hang nằm khuất trong rừng già nguyên sinh và màn sương mờ bao phủ bên ngoài. Từ cửa vào trong lòng hang có độ dốc khá cao và khó đi, thường phải bám dây lần xuống, nhưng khi vào đến bên trong, du khách như lọt vào một thế giới “thần tiên” bởi hệ thống thạch nhũ muôn hình, vạn trạng với những cột nhũ đá cao khoảng 70 m cùng những chuỗi sa thạch như muôn nghìn viên ngọc trai lóng lánh bám trên những mái vòm và dưới nền hang.

Do ánh sáng mặt trời và nước mưa lọt vào qua khoảng rộng vòm hang thông lên phía trên, cho nên trong lòng hang còn có một khu rừng nguyên sinh xanh mướt, rậm rạp với quần thể động, thực vật khá phong phú, trong đó có những loài mới lần đầu được phát hiện, qua đó góp phần điểm tô cho vẻ đẹp huyền ảo của Sơn Đoòng. Chẳng thế mà nhiều du khách đã ngỡ ngàng thốt lên “tưởng như đã tới được vườn địa đàng” trong những câu chuyện cổ tích khi đặt chân đến nơi đây. Trong lòng hang còn có một dòng sông ngầm dài 2,5 km mà nguồn chảy vẫn còn là bí ẩn đang chờ được khám phá và một hồ nước ngọt lớn trong xanh, thăm thẳm, chứa đựng trong đó một hệ sinh vật tảo cổ với vô vàn các hóa thạch có tuổi đời khoảng 300 triệu năm.

Đánh giá về các giá trị của hang Sơn Đoòng, báo chí quốc tế và các nhà khoa học đều cho rằng, đây là một bảo tàng địa chất và cổ sinh vật học có một không hai, một “báu vật” của Việt Nam và thế giới cần được đặc biệt quan tâm bảo vệ.