Hàng nghìn dự án bất động sản “đắp chiếu”: Cần Nghị quyết Quốc hội để tháo gỡ

Tiến sỹ Lê Xuân Nghĩa cho rằng việc xây dựng một Nghị quyết của Quốc hội để xử lý, khơi thông các dự án đang bị "đắp chiếu, sẽ mở ra cơ hội về nhà ở cho hàng triệu người dân.

Tiến sỹ Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ Quốc gia cho biết thị trường bất động sản Việt Nam hiện đang đối mặt với nhiều vấn đề nan giải, hàng loạt dự án “đắp chiếu” kéo dài, gây lãng phí nguồn lực quốc gia và ảnh hưởng tiêu cực đến người dân, doanh nghiệp.

Để giải quyết tình trạng trên, tại Diễn đàn “Phát triển bền vững thị trường bất động sản” do Liên đoàn Thương mai và công nghiệp Việt Nam tổ chức ngày 27/11, ông Nghĩa đề xuất xây dựng một Nghị quyết của Quốc hội nhằm giải quyết triệt để các vướng mắc liên quan đến pháp lý, quản lý và thủ tục hành chính,… qua đó tháo gỡ các dự án, tăng nguồn cung cho thị trường.

Không hành động kịp thời, thị trường còn khó

Thông tin cụ thể, Tiến sỹ Lê Xuân Nghĩa cho hay theo thống kê, Hà Nội hiện có gần 1.500 dự án bị “đắp chiếu” và Thành phố Hồ Chí Minh có khoảng 2.600 dự án. Tình trạng này không chỉ gây thiếu hụt nhà ở mà còn làm suy giảm cơ hội việc làm.

Trong thời gian qua, các cơ quan quản lý đã có những động thái tích cực để tháo gỡ khó khăn. Hiện nay, Hà Nội cũng đang tiến hành rà soát toàn bộ các dự án đang gặp vướng mắc, bao gồm cả những dự án chậm tiến độ, dự án bị “đắp chiếu.”

“Tuy nhiên việc cần thiết nhất trong bối cảnh hiện nay là xây dựng một Nghị quyết của Quốc hội thống nhất quy định, nhằm tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến pháp lý, quản lý và thủ tục hành chính, bởi thị trường bất động sản vốn liên quan đến nhiều luật (từ Luật Đất đai, Luật Đầu tư, đến Luật Kinh doanh Bất động sản,” ông Nghĩa nhấn mạnh.

Ông Nghĩa cũng lưu ý rằng việc xây dựng một Nghị quyết của Quốc hội để giải quyết triệt để các bất cập hiện tại, không chỉ là niềm hy vọng của các doanh nghiệp bất động sản mà còn là lời giải cho bài toán nhà ở cho hàng triệu người dân.

“Nếu không hành động kịp thời, thị trường sẽ tiếp tục rơi vào vòng luẩn quẩn, các cơ hội đầu tư và phát triển bị bỏ lỡ bởi kinh doanh bất động sản tại Việt Nam là một trong những lĩnh vực mà doanh nghiệp nội địa có lợi thế cạnh tranh cao nhất, mức độ cạnh tranh của doanh nghiệp nội địa với nước ngoài là rất thấp,” ông Nghĩa nói.

Cũng theo vị chuyên gia của Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ Quốc gia, với việc Luật Đất đai đã được sửa đổi và có hiệu lực thi hành, sắp tới thị trường bất động sản được kỳ vọng sẽ mở ra nhiều cơ hội mới nhờ các quy định thông thoáng hơn, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư. Bên cạnh đó, các dự án hạ tầng lớn như đường sắt cao tốc hay việc mở rộng mạng lưới đường bộ và đường sắt sẽ trở thành đòn bẩy, góp phần hình thành nhiều đô thị, mở ra những cơ hội đầu tư bất động sản.

“Tuy nhiên cần nhìn nhận rằng bất động sản luôn có tính chu kỳ và dễ bị ảnh hưởng bởi yếu tố chính trị. Do đó, các nhà đầu tư cần xây dựng chiến lược dài hạn và luôn chú trọng đến các yếu tố chính trị, pháp lý,” ông Nghĩa khuyến cáo.

Ưu tiên “thông đường” các dự án nhà ở xã hội

Nhìn nhận thêm về xu thế thị trường, ông Nguyễn Văn Đính - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, cho rằng trong năm 2024, thị trường đã có thêm những nguồn cung mới nhờ những nỗ lực cải cách, “cởi trói” về thể chế của Chính phủ, Quốc hội.

Tuy nhiên bên cạnh những điểm tích cực, theo ông Đính, trên thực tế vẫn còn đó một số băn khoăn, khi các địa phương đang tiến hành công bố bảng giá đất, cũng như các quy hoạch mới có thể tạo ra những tác động trực tiếp vào giá bất động sản. Nguy cơ giá đất của một số địa phương sẽ bị đội lên cao, bởi thực tế hiện nay, các dự án ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đang trong giai đoạn đền bù, giải phóng mặt bằng giá rất cao, dẫn đến nguy cơ đẩy chi phí đầu tư, làm tăng đột biến giá sản phẩm.

“Do đó, chúng tôi dự báo giá bất động sản khó có thể điều chỉnh giảm và đang có dấu hiệu tăng cao. Đặc biệt, có một nghịch lý cung được cải thiện, về nguyên lý thì giá bán sẽ phải giảm, tuy nhiên ở đây giá lại đang rất cao. Nhìn chung nếu không có những cải thiện về giá, các giao dịch sẽ giảm đi và chững lại. Đây là vấn đề khiến chúng tôi hết sức lo lắng,” ông Đính trăn trở.

Ngoài ra, thị trường bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng cũng đang gặp khó khăn, đặc biệt về mặt pháp lý. Dù đã có luật nhưng hiện thực tế tại địa phương cũng chưa có nhiều khởi sắc, nếu phân khúc bất động sản này được cải thiện thì sẽ thu hút được các nhà đầu tư đóng góp chung vào sự phát triển của thị trường bất động sản.

Để giải quyết được tình trạng trên, ông Đính kiến nghị Nhà nước cần sớm có các biện pháp hỗ trợ nhằm “thông đường đi” cho các dự án nhà ở thương mại giá bình dân, nhà ở xã hội và có thêm những chính sách phục hồi cho thị trường bất động sản nghỉ dưỡng. Song song với đó, rất cần sự tham gia, đồng hành của các cơ quan quản lý Nhà nước, các tổ chức, doanh nghiệp,” ông Đính nhấn mạnh.

Góp thêm ý kiến, Tiến sỹ Cấn Văn Lực, chuyên gia Kinh tế trưởng của BIDV cho rằng bối cảnh trong và ngoài nước còn nhiều rủi ro thách thức cho việc phục hồi thị trường bất động sản như: Kinh tế thế giới tăng trưởng chậm; giải ngân đầu tư công còn chậm, chưa có đột phá, không đồng đều; doanh nghiệp còn nhiều khó khăn như pháp lý, nghĩa vụ tài chính và chi phí đầu vào còn cao; thị trường trái phiếu doanh nghiệp và thị trường bất động sản phục hồi chậm; giá bất động sản cao.

Chính vì vậy, ông Lực khuyến nghị các doanh nghiệp bất động sản phải quyết tâm cơ cấu lại đồng thời tập trung hơn vào các lĩnh vực có thế mạnh, kiểm soát rủi ro dòng tiền, lãi suất, nợ đáo hạn,... để vượt qua khó khăn tài chính.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng cần quan tâm hơn vào việc phát triển cơ sở nhà ở xã hội. Theo ông Lực, hiện nay các cơ chế chính sách đang tập trung ưu tiên phát triển nhà ở xã hội. Chính vì vậy, các bên cần chung tay “đẩy thông” nhà ở xã hội, trong đó doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu, tiếp cận các chương trình; đa dạng hóa nguồn vốn, sản phẩm để đưa giá bất động sản về mức hợp lý hơn./.