Hải quan Lạng Sơn: Dấu ấn hiện đại hóa

– Những năm qua, Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn luôn chú trọng hiện đại hóa, đẩy mạnh “số hóa” hoạt động khai báo hải quan, qua đó góp phần rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa, thúc đẩy xuất, nhập khẩu (XNK) hàng hóa qua địa bàn tỉnh.

Cán bộ Chi cục Hải quan CKQT Hữu Nghị hỗ trợ doanh nghiệp khai báo hải quan

Để phục vụ tốt cho hoạt động XNK của tỉnh và hoàn thành nhiệm vụ được giao, Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn là một trong ba đơn vị hải quan đầu tiên trong cả nước nghiên cứu triển khai sớm các chương trình, ứng dụng tin học trong hoạt động nghiệp vụ. Từ tháng 3/2008, Cục Hải quan tỉnh đã thực hiện khai báo hải quan từ xa cho tất cả các loại hình. Thời điểm đó, việc khai hải quan từ xa đã giúp giảm hơn 70% thời gian thông quan cho doanh nghiệp. Đặc biệt, đây là lần đầu tiên doanh nghiệp đã có thể chủ động khai báo hồ sơ hải quan từ trụ sở doanh nghiệp mà không cần đến đơn vị hải quan hải quan để kê khai.

Ngay sau khi thành công trong triển khai khai báo hải quan từ xa, năm 2014, Cục Hải quan tỉnh tiếp tục triển khai Hệ thống thông quan tự động (VNACCS/VCIS) tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh. Đến nay, hệ thống VNACCS/VCIS vẫn đang tiếp tục được các đơn vị hải quan áp dụng thực hiện tại các chi cục hải quan tại cửa khẩu. Chỉ tính từ 1/1/2018 đến cuối tháng 8/2023, tổng số doanh nghiệp tham gia thực hiện thủ tục hải quan điện tử VNACCS/VCIS là 8.719 doanh nghiệp với tổng số 565.774 tờ khai.

Chia sẻ về hiệu quả trong triển khai hệ thống VNACCS/VCIS, bà Nguyễn Thị Nga, Phó Trưởng Phòng Giám sát quản lý về hải quan, Cục Hải quan tỉnh cho biết: Việc triển khai hệ thống VNACS/VCIS tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh đã làm thay đổi căn bản việc quản lý, giám sát về hải quan, hạn chế sử dụng hồ sơ giấy thông qua việc áp dụng chữ ký điện tử. Hệ thống VNACCS/VCIS đã giúp giảm thời gian tiếp nhận hồ sơ đăng ký hải quan cho các doanh nghiệp, thời gian tiếp nhận, xử lý và thông quan hàng hóa. Hiện thời gian thông quan một lô hàng hóa chỉ mất 2 phút.

Ông Nông Ngọc Sơn, Giám đốc Công ty TNHH Nông sản Bắc Giang (huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) cho biết: Hiện nay, khi lên cửa khẩu, doanh nghiệp không cần phải cầm theo bất kỳ một loại giấy tờ nào bởi trước đó, các thông tin liên quan đến lô hàng đã được kê khai trên hệ thống điện tử. Do vậy, khi hàng hóa lên cửa khẩu là chỉ đợi để thực hiện thông quan chứ không cần kê khai thêm. Điều này giúp doanh nghiệp giảm nhiều loại chi phí và thời gian đi lại.

Những năm qua, nhằm nâng cao chất lượng phục vụ doanh nghiệp hoạt động XNK, Hải quan Lạng Sơn đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý hoạt động XNK hàng hóa tại các cửa khẩu của tỉnh. Rõ nhất là từ năm 2020, Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn đã triển khai mô hình quản lý chuỗi cung ứng tích hợp theo hướng dẫn tại khung an ninh và tạo thuận lợi thương mại (SAFE) của Tổ chức hải quan thế giới. Công tác soi, kiểm tra hàng hóa cũng được tiến hành qua hệ thống soi công-ten-nơ điện tử. Song song với đó là thực hiện “số hóa” kết quả giải quyết thủ tục hải quan… Hiện tại, 99% thủ tục liên quan tới hàng hóa XNK của doanh nghiệp làm thủ tục qua các chi cục hải quan đều được thực hiện thông qua hệ thống tự động trên nền tảng số. Cùng với đó, từ năm 2022 đến nay, Hải quan Lạng Sơn đã nỗ lực cùng với tỉnh triển khai Nền tảng cửa khẩu số tại Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị và Cửa khẩu Tân Thanh. Đến thời điểm này, 100% doanh nghiệp hoạt động XNK hàng hóa qua Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị và Cửa khẩu Tân Thanh thực hiện khai báo trực tuyến trên Nền tảng cửa khẩu số trước khi phương tiện vận chuyển hàng hóa lên khu vực cửa khẩu. Những điều này góp phần rút ngắn thời gian làm thủ tục thông quan hàng hóa, nâng hiệu suất thông quan hàng hóa qua các cửa khẩu.

Theo thống kê của Cục Hải quan Lạng Sơn, đến hết tháng 8/2023, số thủ tục hải quan phải sử dụng bản giấy chỉ còn khoảng 5%. Hiện tại, 100% các dịch vụ công trực tuyến liên quan đến hoạt động hải quan đều ở cấp độ 4 và cấp độ 3.

Được biết, hiện Cục Hải quan tỉnh đang chỉ đạo các đơn vị chi cục, phòng, ban trực thuộc triển khai có hiệu quả hệ thống VNACCS/VCIS và các phần mềm phục vụ công tác nghiệp vụ liên quan. Đồng thời, tiếp tục xây dựng và từng bước “số hóa” toàn bộ quá trình kê khai của doanh nghiệp cũng như quá trình xử lý của các bộ phận liên quan. Mục tiêu của Cục Hải quan tỉnh là đến cuối năm 2025 các chứng từ thuộc hồ sơ hải quan sẽ được chuẩn hóa, số hóa dữ liệu và được thực hiện hoàn toàn trên môi trường điện tử, phi giấy tờ.