Giữ vững thị trường xuất khẩu cá tra

Trước quyết định này, các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam cho rằng, việc Mỹ tiến hành kiểm tra 100% lô hàng đã có thời gian chuyển tiếp 18 tháng (từ ngày 1-3-2016 đến 31-8-2017), cho nên việc quyết định thực hiện trước một tháng không phải là vấn đề lớn. Các doanh nghiệp đã chuẩn bị đáp ứng các yêu cầu về chất lượng, chỉ tiêu kiểm soát theo quy định của thị trường Mỹ. Tuy nhiên, nỗi lo lớn của các doanh nghiệp xuất khẩu chính là gánh nặng các khoản phí phải chịu thêm như phí lưu kho, phí kiểm tra từng lô hàng, sẽ khiến giá thành tăng và do đó lợi nhuận sẽ giảm đi đáng kể. Trong khi đó, không ít doanh nghiệp cũng lo ngại về quy định mới từ phía Mỹ là kho chứa hàng phải được chỉ định thay vì như trước đây doanh nghiệp có quyền chọn kho trong thời gian chờ thông quan. Như vậy, nếu kho chứa chỉ định xa nơi bán hàng thì doanh nghiệp lại thêm khó khăn về chi phí vận chuyển, thậm chí có thể ảnh hưởng đến cả thời hạn giao hàng cho đối tác.

Loay hoay với thị trường Mỹ và những lo lắng đến từ những quy định mới, một số doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cá tra thời gian qua đã tính đến việc chuyển hướng xuất khẩu sang các thị trường châu Á và châu Âu, khiến kim ngạch xuất khẩu cá tra vào thị trường Mỹ đã giảm mạnh trong sáu tháng đầu năm 2017, chỉ đạt 118,5 triệu USD, giảm 22% so với cùng kỳ năm 2016. Theo đại diện Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), việc chuyển hướng xuất khẩu không phải là giải pháp tối ưu, bởi nếu nhiều doanh nghiệp điều chỉnh thị trường sẽ dẫn đến cạnh tranh khốc liệt tại các quốc gia châu Á và châu Âu. Từ đó chắc chắn sẽ dẫn đến thiệt hại cho doanh nghiệp cả về số lượng và giá bán. Chính vì vậy, các doanh nghiệp vẫn phải xác định rõ Mỹ là thị trường chủ lực như nhiều năm vừa qua. Điều đó đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp phải nỗ lực không ngừng nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm. Cùng đó, các cơ quan chức năng cần đồng hành với doanh nghiệp trong việc đàm phán với phía Mỹ nhằm tháo gỡ những khó khăn khi thực hiện đạo luật Farm Bill. Như chỉ đạo mới đây của Thủ tướng Chính phủ, là các cơ quan, hiệp hội liên quan có biện pháp điều hành phù hợp, hướng dẫn doanh nghiệp chuẩn bị các điều kiện cần thiết để đáp ứng quy định nhập khẩu của Mỹ; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh trong hoạt động xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ.