Gìn giữ và phát huy tinh hoa y học cổ truyền: Điểm sáng ở Hữu Lũng

– Những năm qua, các hội viên hội đông y (HĐY) trên địa bàn huyện Hữu Lũng luôn đoàn kết, nêu cao y đức, y thuật và kế thừa, phát triển y học cổ truyền (YHCT) dân tộc, góp phần tích cực vào công tác khám, chữa bệnh, nâng cao sức khỏe Nhân dân.

Hội viên HĐY xã Hòa Lạc (ngoài cùng bên trái) giới thiệu một số bài thuốc đông y đến người dân trên địa bàn

Toàn huyện Hữu Lũng hiện có 24 xã, thị trấn thì 100% xã, thị trấn đều có tổ chức hội đông y (HĐY) với tổng số 335 hội viên. Với đặc thù là địa bàn có trên 10 dân tộc cùng sinh sống (Tày, Nùng, Kinh, Dao…) nên có sự đa dạng về bài thuốc của các dân tộc. Đây cũng là địa bàn có nhiều cây thuốc nam có giá trị như: cây lá khôi (cây thuốc chủ lực chữa dạ dày), cây thổ (chữa sưng, đau khớp), gió đắng (chữa sốt rét, đau bụng), hoàng đằng (kháng sinh, dạ dày), hoàng tiểu căn (chữa đậu lào, thương hàn, rối loạn chức năng gan)…

Ông Nguyễn Văn Dòn, Chủ tịch HĐY huyện Hữu Lũng cho biết: Những năm qua, hội luôn đẩy mạnh tuyên truyền quan điểm chỉ đạo, mục tiêu và nhiệm vụ, giải pháp phát triển nền đông y Việt Nam với nhiều hình thức phong phú, đa dạng, phù hợp với từng đối tượng, địa bàn. Các cấp hội cũng quan tâm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, hội viên bằng cách cử cán bộ, hội viên tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, trao đổi kinh nghiệm… Công tác nuôi trồng, khai thác, sử dụng, chế biến dược liệu trong lĩnh vực YHCT, phát triển vườn thuốc nam cũng được chú trọng…

Theo đó, bên cạnh việc củng cố các tổ chức hội, HĐY huyện còn phối hợp tổ chức tập huấn cho cán bộ, hội viên về cách sử dụng, bảo tồn, nuôi trồng các loại cây thuốc. Từ năm 2015 đến nay, hội phối hợp cùng HĐY tỉnh, Bệnh viện YHCT tỉnh… tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cho hơn 800 lượt người tham gia. Hiện tại, hội có 30 bác sĩ đa khoa; 26 y sĩ YHCT, y sĩ đa khoa và hơn 250 lương y gia truyền.

Cùng với công tác nâng cao chất lượng hội viên, các cấp HĐY còn đẩy mạnh tuyên truyền, vận động hội viên không khai thác cạn kiệt nguồn thuốc trong rừng tự nhiên và chủ động mang cây thuốc về trồng tại vườn nhà. Đến nay, toàn huyện có 96 vườn thuốc nam với tổng diện tích trên 35.000 m2 (tăng 36 vườn thuốc so với năm 2019), là địa bàn có số vườn thuốc nam cao nhất trên toàn tỉnh. Trong đó, có 76 vườn thuốc nam của hội viên với diện tích trên 28.000 m2 và 20 vườn thuốc nam của các trạm y tế xã, thị trấn phối hợp cùng HĐY cơ sở xây dựng.

Điểm nhấn trong việc kế thừa và phát huy tinh hoa YHCT của các cấp HĐY trên toàn huyện chính là việc tích cực sưu tầm những bài thuốc hay, cây thuốc quý có giá trị cao trong chữa bệnh. Đến nay, riêng HĐY huyện đã khai thác, kế thừa hơn 100 bài thuốc dân gian, gia truyền trong điều trị các bệnh như: thoái hoá cột sống, đau nhức xương khớp, viêm gan, viêm tai giữa, viêm xoang… Đặc biệt, HĐY huyện đã phổ biến nhân rộng cuốn sách “265 cây thuốc nam bản địa và 35 bài thuốc dân gian các dân tộc huyện Hữu Lũng” đến các cơ sở hội. Bên cạnh đó, các cấp hội cũng thường xuyên tổ chức các hội thảo chia sẻ kiến thức liên quan đến thuốc nam cho các hội viên và duy trì tốt 13 phòng chẩn trị, cơ sở chữa bệnh tại gia với khoảng 80 giường điều trị trên địa bàn (tăng 2 phòng chẩn trị, cơ sở chữa bệnh và gần 50 giường bệnh so với năm 2008).

Ông Trần Văn Xuân, Chủ tịch HĐY xã Tân Thành cho biết: Hằng năm, các hội viên thường xuyên tổ chức các hoạt động khám, chữa bệnh miễn phí cho các đối tượng chính sách, người neo đơn có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn… Đồng thời, hội phối hợp tổ chức các hội thảo chia sẻ kiến thức thuốc nam giữa các hội viên trong và ngoài địa bàn nhằm phát huy hiệu quả của những bài thuốc quý trong YHCT vào việc bảo vệ sức khỏe cho người dân.

Với tinh thần “lương y như từ mẫu”, các cán bộ, hội viên đông y ở Hữu Lũng luôn gần gũi, giúp đỡ người bệnh và sử dụng dược liệu sạch, chất lượng cao, an toàn, không để xảy ra tai biến trong điều trị. Từ năm 2020 đến nay, trung bình mỗi năm, HĐY từ huyện đến cơ sở ở Hữu Lũng khám, chữa bệnh được hơn 30.000 lượt bệnh nhân với trên 55.000 thang thuốc. Chỉ tính riêng từ đầu năm 2023 đến nay, toàn huyện đã khám gần 8.000 lượt bệnh nhân (là địa bàn có số lượt bệnh nhân được khám cao nhất trong toàn tỉnh).

Ông Triệu Văn Hỷ, thôn Bến Cát, xã Minh Tiến, huyện Hữu Lũng cho biết: Tôi bị viêm đa khớp dạng thấp từ lâu. Được người quen giới thiệu nên cuối năm 2021, tôi đã đến phòng chẩn trị khám chữa bệnh bằng YHCT tại xã Yên Vượng và được kê thuốc để uống và bôi. Từ đó đến nay, bệnh tình của tôi đã không còn tái phát nên tôi rất mừng và tin tưởng, giới thiệu cho nhiều người cùng đến khám tại đây.

Với những nỗ lực trên, những năm qua, nhiều tổ chức HĐY ở huyện Hữu Lũng đã được các cấp, ngành liên quan biểu dương, khen thưởng; HĐY huyện luôn được HĐY tỉnh đánh giá là một trong những đơn vị điển hình trong thực hiện tốt việc gìn giữ và phát huy tinh hoa y học cổ truyền vào chăm sóc sức khỏe Nhân dân. Điển hình là tháng 4/2023, HĐY huyện vinh dự nhận bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh vì có thành tích xuất sắc trong xây dựng và phát triển nền Đông y Việt Nam và HĐY Việt Nam trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2018 – 2022.