Gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống lễ hội đầu năm Xứ Lạng

– Sau thời gian tạm dừng do ảnh hưởng dịch COVID-19, xuân Quý Mão 2023, các lễ hội trên địa bàn toàn tỉnh bắt đầu được tổ chức trở lại với quy mô lớn, hứa hẹn thu hút đông khách du lịch. Chính vì vậy, các cấp, ngành liên quan trong tỉnh đã đề ra các giải pháp để lễ hội diễn ra an toàn, vui tươi, mang đậm bản sắc văn hoá các dân tộc nơi đây, góp phần phát huy giá trị truyền thống và tạo không khí phấn khởi đón tết cho Nhân dân.

Trong những ngày này, thành phố Lạng Sơn đã chỉ đạo UBND các phường, xã lên kế hoạch chi tiết cho công tác chuẩn bị cho 7 lễ hội truyền thống trên địa bàn. Là nơi có lễ hội với thời gian tổ chức sớm nhất sau dịp Tết Nguyên đán, cấp ủy, chính quyền xã Quảng Lạc hiện đang tích cực thực hiện công tác chuẩn bị cho lễ hội đình Pác Moòng (còn gọi là lễ hội Lồng tồng xã Quảng Lạc, được tổ chức vào ngày 5 tháng Giêng âm lịch hằng năm).

Đông đảo người dân tham dự lễ hội đền Bắc Lệ, huyện Hữu Lũng

Bà Nông Thị Thùy Hương, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Lạc cho biết: Sau 2 năm tạm dừng do ảnh hưởng của dịch COVID-19, năm nay lễ hội sẽ được tổ chức trở lại với 2 phần chính là phần lễ và phần hội. Từ cuối năm 2022, chúng tôi xây dựng kế hoạch, kịch bản chương trình lễ hội, sẽ tổ chức trò chơi dân gian bảo đảm an toàn, vui tươi, trong đó, chú trọng giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan, đơn vị hoàn tất công tác phân công nhiệm vụ từng thành viên, từ công tác quy hoạch các điểm bán hàng đến đảm bảo an ninh trật tự, an toàn vệ sinh thực phẩm…

Không riêng địa bàn thành phố Lạng Sơn, hầu như khắp các bản làng của Xứ Lạng đều có hội lồng tồng. Theo kết quả kiểm kê, rà soát của Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch (VHTT&DL), toàn tỉnh hiện có 280 lễ hội, trong đó có 247 lễ hội truyền thống, chiếm 88% tổng số lễ hội trên địa bàn; trên 90% là lễ hội lồng tồng (xuống đồng). Lễ hội là nơi diễn ra nhiều hoạt động hấp dẫn như: nghi lễ, các hoạt động dân ca, dân vũ, trò chơi dân tộc đặc sắc của đồng bào các dân tộc Xứ Lạng. Trung bình, mỗi lễ hội có kinh phí tổ chức từ 30 đến 400 triệu đồng với nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc.

Lễ hội mùa xuân ở xứ Lạng gắn liền với cư dân nông nghiệp trồng lúa nước và sống bằng nghề nông, nghề biển, nghề rừng. Lễ hội đều tập trung vào thời điểm nông nhàn, quy mô rộng cả một vùng. Một số lễ hội còn đưa việc biểu diễn tích truyện gắn với nhân vật lịch sử vào ngày khai hội như các lễ hội: Ná Nhèm, chùa Tam Thanh, chùa Tiên, đền Tả Phủ… Qua đó góp phần giáo dục truyền thống lịch sử, văn hóa của dân tộc cho Nhân dân trên địa bàn, nhất là thế hệ trẻ.

Ông Nguyễn Phúc Hà, Giám đốc Sở VHTT&DL cho biết: Lễ hội đầu xuân là cơ hội tốt để Lạng Sơn có thể quảng bá những nét văn hóa đặc sắc đến với du khách gần xa. Năm 2023, các lễ hội bắt đầu được tổ chức trở lại với quy mô lớn. Để tạo dấu ấn trong lòng khách du lịch, chúng tôi đã ban hành các công văn chỉ đạo, hướng dẫn quản lý các hoạt động lễ hội đến từng địa phương. Song song với đó, để phát huy giá trị truyền thống trong các lễ hội, chúng tôi cũng phối hợp phục dựng một số nghi thức trong lễ hội truyền thống; truyền dạy, thành lập, duy trì mô hình tổ đội dân ca, múa sư tử… Khuyến khích người dân trình diễn các di sản văn hóa truyền thống tại các lễ hội; đồng thời chú trọng tuyên truyền về bảo vệ và phát huy các nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc đến Nhân dân.

Bên cạnh đó, từ năm 2017 đến nay, các ngành từ tỉnh đến cơ sở đã tổ chức 23 đợt trưng bày, triển lãm về di sản văn hóa phi vật thể trong đó có các lễ hội truyền thống; phối hợp đăng tải 5.000 tin, bài, phóng sự phản ánh về các hoạt động văn hóa… Đặc biệt những năm gần đây, khi vào mùa lễ hội, UBND tỉnh tổ chức khai mạc Lễ hội xuân Xứ Lạng (sự kiện mở đầu cho mùa lễ hội của tỉnh) gắn với lễ hội đặc sắc tại một điểm di tích trên địa bàn tỉnh; đồng thời chỉ đạo 11 huyện, thành phố chọn 1 lễ hội điểm để tổ chức khai mạc tại địa bàn. Theo đó, năm 2023, lễ hội đền Kỳ Cùng – Tả Phủ được lựa chọn để gắn liền với Tuần Tuần Văn hóa, Thể thao và Du lịch Xứ Lạng, quy mô cấp tỉnh.

Như vậy, việc bảo tồn, phát huy lễ hội theo hướng tích cực là việc làm cần thiết, đóng góp không nhỏ vào phát triển du lịch của tỉnh. Với sự chuẩn bị chu đáo của các địa phương trong tỉnh, hy vọng mùa lễ hội xuân Quý Mão 2023 sẽ diễn ra an toàn, tiết kiệm, mang đậm nét bản sắc dân tộc vùng miền, thu hút đông đảo du khách tham gia.