Giảm quá tải bệnh viện đi đôi với nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh

Trong giai đoạn 2011 – 2016, Bộ Y tế luôn đặt vấn đề chống quá tải bệnh viện là nội dung ưu tiên hàng đầu trong chương trình công tác, với nhiều giải pháp cụ thể. Đó là nâng cấp, mở rộng cơ sở hạ tầng và tăng giường bệnh; thành lập và phát triển hệ thống bệnh viện vệ tinh; xây dựng và phát triển mạng lưới phòng khám bác sĩ gia đình; hoàn thiện cơ chế, chính sách; tăng cường công tác quản lý chuyên môn, kỹ thuật và tăng cường thông tin, truyền thông.

Tính đến đầu năm 2016, cả nước có 1.300 bệnh viện, trong đó có 119 bệnh viện được xây mới, hơn 1.800 khoa phòng được mở rộng, xây mới, với tổng số 288 nghìn giường bệnh, đạt tỷ lệ 31,4 giường bệnh thực kê/10 nghìn dân. Trong các giải pháp giảm quá tải bệnh viện, Bộ Y tế đã trình và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Giảm quá tải bệnh viện giai đoạn 2013-2020 (Quyết định số 92/QĐ-TTg ngày 9-1-2013), trong đó tập trung vào năm chuyên khoa hiện đang quá tải trầm trọng (sản, nhi, ung bướu, tim mạch, chấn thương chỉnh hình) và đẩy mạnh việc triển khai Đề án bệnh viện vệ tinh… Nhờ sự quan tâm, đầu tư của Nhà nước cùng những nỗ lực của ngành y tế, công tác giảm tải đã đạt được một số thành quả ban đầu đáng khích lệ. Bộ mặt các cơ sở khám, chữa bệnh có nhiều thay đổi, tình trạng nằm ghép cơ bản được giải quyết. Nếu như các bệnh viện tuyến cuối như: Chợ Rẫy, Nhi, K, Nội tiết… trước đây thường xuyên phải nằm ghép hai, ba, thậm chí có lúc bốn, năm người bệnh một giường thì đến nay không còn tình trạng đó nữa. Cùng với đó, chất lượng khám, chữa bệnh từng bước được nâng cao.

Với mục tiêu nâng cao năng lực về khám bệnh, chữa bệnh cho các bệnh viện vệ tinh, thông qua các hoạt động đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, cải tạo cơ sở vật chất, nâng cấp trang thiết bị y tế, giúp người dân được khám bệnh, chữa bệnh chất lượng cao tại các bệnh viện vệ tinh, không phải lên tuyến trên. Sau ba năm Đề án bệnh viện vệ tinh, đã thiết lập được mạng lưới 15 bệnh viện hạt nhân (các bệnh viện tuyến trên có đủ năng lực) có nhiệm vụ chuyển giao kỹ thuật cho 53 bệnh viện vệ tinh thuộc 38 tỉnh, thành phố (là bệnh viện tuyến tỉnh tiếp nhận chuyển giao kỹ thuật của bệnh viện hạt nhân thuộc năm chuyên khoa nêu trên). Trong thời gian này, các bệnh viện hạt nhân đã tổ chức 386 lớp đào tạo cho hơn 7.000 cán bộ y tế; chuyển giao 791 kỹ thuật. So với trước khi triển khai mô hình bệnh viện vệ tinh, thì chuyên ngành tim mạch đã giảm tỷ lệ chuyển tuyến tới 98,5%; chuyên ngành ung thư giảm tỷ lệ chuyển tuyến tới 97%; chuyên ngành ngoại khoa giảm 98,5%; chuyên ngành sản khoa giảm 99%; chuyên ngành nhi khoa giảm 73%.

Nhờ thực hiện quyết liệt Đề án bệnh viện vệ tinh, đến nay 90% số bệnh viện tuyến trung ương không còn tình trạng nằm ghép, hoặc có thể giải quyết nhanh trong thời gian 24 – 48 giờ. 10% số bệnh viện tuyến trung ương còn tình trạng nằm ghép nhưng chỉ là ghép hai. Bên cạnh đó, việc triển khai 240 phòng khám bác sĩ gia đình cũng góp phần không nhỏ cho việc giảm quá tải cho các bệnh viện tuyến trung ương.

Xác định cải cách thủ tục hành chính, giảm phiền hà cho người bệnh, đáp ứng sự hài lòng người bệnh là mục tiêu quan trọng của ngành y tế, từ giữa năm 2013 Bộ trưởng Y tế đã ban hành Quyết định 1313/QĐ-BYT về việc hướng dẫn quy trình khám bệnh tại khoa khám bệnh của bệnh viện. Đến cuối năm 2015, 100% số cơ sở khám, chữa bệnh đã triển khai thực hiện cải tiến quy trình khám bệnh. Với việc thống nhất quy trình khám bệnh, cải cách thủ tục hành chính, sắp xếp liên hoàn… đã giúp rút ngắn thời gian khám bệnh của người bệnh khám ngoại trú trung bình trên toàn quốc đạt 48,5 phút/lượt khám bệnh. Mỗi người đi khám bệnh, trung bình sẽ có một người đi cùng, như vậy việc rút ngắn thời gian khám bệnh mỗi năm sẽ tiết kiệm hay có thể nói là bổ sung thêm ít nhất 27,2 triệu ngày công lao động cho xã hội thay vì số thời gian này bị “nằm chết” do phải chờ đợi khám bệnh kéo dài của người bệnh và người thân.

Cùng với đổi mới về cải cách thủ tục hành chính, cải tiến quy trình khám, chữa bệnh, thay đổi bộ mặt khoa khám bệnh, các cơ sở khám, chữa bệnh còn tập trung đổi mới về quản lý (thiết lập hệ thống quản lý chất lượng); đổi mới về kiến thức (học tập các nước tiên tiến); đổi mới về quan điểm (lấy người bệnh làm trung tâm); đổi mới về đánh giá chất lượng (theo 83 tiêu chí đánh giá chất lượng bệnh viện), tiếp cận với cách đánh giá chất lượng bệnh viện của thế giới… cùng với đổi mới về phong cách phục vụ người bệnh, trang phục nhân viên y tế…

PGS, TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết: Mục tiêu giảm quá tải bệnh viện vẫn sẽ là nhiệm vụ trọng tâm của hệ thống cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Hoạt động giảm tải sẽ được gắn kết chặt chẽ với các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân, hạn chế việc người bệnh phải ra nước ngoài điều trị.