Giải quyết các vụ án hành chính, dân sự: Hiệu quả từ quy chế phối hợp

(LSO) – Để thực hiện tốt các bộ luật, luật tố tụng trong quá trình giải quyết các vụ án hành chính (HC), dân sự (DS), ngày 10/4/2015, Tòa án Nhân dân (TAND) và UBND tỉnh đã ký Quy chế về phối hợp trong công tác giải quyết các vụ án HC, các vụ án DS (gọi tắt là QCPH). Trong 3 năm qua, việc thực hiện hiệu quả QCPH đã góp phần giải quyết kịp thời, đúng pháp luật các vụ án HC, DS trên địa bàn tỉnh.

Thực tiễn nhiều năm qua cho thấy, việc giải quyết các vụ án HC, DS trên địa bàn tỉnh có xu hướng ngày càng tăng, tính chất của các vụ án phức tạp do hạn chế trong công tác quản lý của nhiều cơ quan, đơn vị, nhất là trong lĩnh vực quản lý đất đai, việc thực hiện các dự án của cơ quan quản lý hành chính nhà nước thời kỳ trước để lại. Mặt khác, hệ thống các văn bản về quản lý nhà nước qua các thời kỳ có nhiều thay đổi đòi hỏi phải có sự tăng cường phối hợp giữa UBND và TAND trong công tác giải quyết các vụ án. Sau khi QCPH năm 2015 được ban hành, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành phố quán triệt, tổ chức thực hiện nghiêm túc nội dung QCPH. Đối với TAND, lãnh đạo TAND tỉnh đã quán triệt, triển khai thực hiện QCPH đến các đơn vị TAND hai cấp trong tỉnh; chỉ đạo các tòa, phòng TAND tỉnh và TAND các huyện, thành phố phổ biến, quán triệt kỹ, chú trọng phương pháp tổ chức thực hiện đến toàn thể cán bộ, công chức của đơn vị. Đặc biệt, QCPH đã được đưa vào chương trình cuộc thi Thư ký giỏi do TAND tỉnh tổ chức; bồi dưỡng nghiệp vụ xét xử cho Hội thẩm nhân dân và được quán triệt lồng ghép trong các hội nghị.

Từ năm 2015 đến năm 2018, TAND hai cấp đã giải quyết 10.321/10.337 vụ việc các loại, tỷ lệ giải quyết chung đạt 99,8%. Trong đó, án DS giải quyết 5.718/5.820 vụ việc, tỷ lệ giải quyết đạt 98,2%; án HC giải quyết 109/109 vụ, tỷ lệ giải quyết đạt 100%; áp dụng biện pháp xử lý HC tại tòa án giải quyết 543/543 việc, tỷ lệ giải quyết đạt 100%. Về cơ cấu các loại vụ việc, án DS chiếm tỷ lệ cao nhất 55,8%.

Đối với các vụ án HC, DS, loại vụ việc xảy ra tranh chấp nhiều nhất đều liên quan đến đất đai. Tùy theo từng giai đoạn, trong số án HC đã thụ lý, các khiếu kiện quyết định, hành vi về quản lý đất đai chiếm từ 84% – 90,5%; trong số các vụ tranh chấp DS (không bao gồm án hôn nhân và gia đình, kinh doanh thương mại, lao động), tranh chấp về đất đai chiếm 39% – 65%. Thẩm phán Giáp Thanh Long, Chánh án TAND thành phố Lạng Sơn cho biết: Trong 3 năm thực hiện QCPH, TAND thành phố là đơn vị có nhiều án DS với 1.360 vụ. Các vụ án DS trên địa bàn chủ yếu về đất đai có nguyên nhân từ việc tranh chấp do chia thừa kế thời kỳ trước để lại, do mua bán chuyển nhượng dẫn đến tranh chấp, khiếu kiện. Nhờ phối hợp tốt giữa UBND thành phố với các phòng, ban liên quan đã giúp cho TAND đẩy nhanh được tiến độ xử lý các vụ án và giải quyết đạt 100%.

Cùng với việc tăng cường giải quyết các loại án, UBND và TAND cũng đã phối hợp hiệu quả trong gửi thông báo thụ lý và cử người tham gia tố tụng tại các phiên tòa; phối hợp cung cấp tài liệu, chứng cứ theo yêu cầu của tòa án và thực hiện các biện pháp thu thập chứng cứ. Trong 3 năm thực hiện QCPH năm 2015, có 483 vụ án dân sự tòa án yêu cầu UBND cung cấp tài liệu chứng cứ, kết quả cơ bản đều được UBND cung cấp tài liệu chứng cứ đúng thời hạn yêu cầu.

Đồng chí Nguyễn Thế Lệ, Chánh án TAND tỉnh cho biết: Trong thời gian tới, các tranh chấp về DS, HC, đặc biệt là các vụ án có tính chất phức tạp, liên quan đến quyền sử dụng đất sẽ tiếp tục có xu hướng tăng. Để hạn chế việc người dân khiếu nại, khiếu kiện kéo dài do việc bồi thường về đất không theo mong muốn, đặt ra yêu cầu UBND, TAND thực hiện nghiêm túc QCPH để đưa ra các phương án đối thoại với người dân và tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật để người dân nhận thức rõ quyền lợi, trách nhiệm của mình. Đồng thời trong quá trình thụ lý, giải quyết các vụ án liên quan đến đất đai cần có sự phối hợp tốt giữa tòa án với UBND, các sở, ban, ngành, phòng chuyên môn để việc giải quyết vụ án đạt hiệu quả, đúng quy định, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

Phát huy hiệu quả QCPH năm 2015, ngày 15/9/2018, UBND tỉnh và TAND tỉnh đã ký Quy chế số 01/QCPH-UBND-TAND về việc phối hợp trong giải quyết các vụ án HC, DS. Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị tổng kết 3 năm thực hiện QCPH, đồng chí Phạm Ngọc Thưởng, Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định hiệu quả của công tác phối hợp và đề nghị UBND và TAND các cấp cần tiếp tục triển khai thực hiện tốt các nội dung của QCPH năm 2018 nhằm giải quyết các tranh chấp, khiếu kiện được nhanh chóng, đúng pháp luật, góp phần vào việc giữ ổn định xã hội, phát triển kinh tế tại địa phương.

THANH HUYỀN