“Giấc mơ” siêu đô thị tương lai của Saudi Arabia

Mới đây, Thái tử Mohammed bin Salman của Saudi Arabia đã công bố thiết kế của công trình đầy tham vọng mang tên The Line (Đường thẳng) nằm ở phía Tây Bắc nước này, gần Biển Đỏ. Thiết kế này được cho là sẽ thách thức những tòa nhà truyền thống hay thành phố phát triển theo chiều ngang, tạo ra một mô hình cho việc bảo tồn thiên nhiên, thúc đẩy một lối sống “xanh” để đối phó với các cuộc khủng hoảng về môi trường, đồng thời mang đến trải nghiệm sống đô thị chưa từng có.

“The Line có thể giải quyết những thách thức mà nhân loại phải đối mặt trong cuộc sống đô thị ngày nay và sẽ là tia sáng cho việc thay đổi cách sống”, CNN dẫn lời Thái tử Saudi Arabia nhấn mạnh.

Phối cảnh một khu vực bên trong The Line. Ảnh: CNN

Theo thiết kế, The Line là một tòa nhà được ốp kính bên ngoài với chiều rộng 200m và chiều dài tới 170km, cao 500m so với mực nước biển gồm 9 triệu người sinh sống. Thành phố trong tương lai được xây dựng theo 3 lớp, trong đó lớp cho người đi bộ ở trên bề mặt với nhiều công viên và không gian mở, lớp ngầm đầu tiên dành cho dịch vụ và lớp ở sâu nhất là “xương sống giao thông” với các hệ thống trung chuyển tự lái siêu tốc.

Người dân chỉ cần đi bộ 5 phút là có thể tiếp cận toàn bộ tiện ích hằng ngày, trong khi cũng chỉ tốn khoảng 20 phút để di chuyển giữa các điểm đến bằng tàu siêu tốc. Cộng đồng cư dân sẽ được cung cấp nguồn thức ăn thông qua trang trại thẳng đứng được tích hợp ngay bên trong tòa nhà. Với sự hỗ trợ của AI, thành phố có người phục vụ là robot, có taxi bay và thậm chí cả Mặt Trăng nhân tạo khổng lồ.

Mặc dù chưa đưa ra nhiều chi tiết cụ thể nhưng các nhà thiết kế khẳng định The Line sẽ thân thiện với môi trường khi sử dụng 100% năng lượng tái tạo; không có đường sá, ô tô và khí thải. Thông qua dự án, Saudi Arabia muốn tạo ra một công trình mang tính biểu tượng và trường tồn với thời gian giống như những kim tự tháp của Ai Cập. Với mục tiêu đón 100 triệu du khách mỗi năm vào cuối thập kỷ này, chính quyền Riyadh kỳ vọng The Line sẽ thúc đẩy nền kinh tế trong nước thêm hàng tỷ USD.

The Line chính là tâm điểm của siêu dự án Neom do Thái tử Mohammed bin Salman khởi xướng xây dựng từ năm 2019, đồng thời là một phần trong kế hoạch Tầm nhìn 2030 của Saudi Arabia nhằm đa dạng hóa nền kinh tế của quốc gia vốn phụ thuộc vào dầu mỏ cũng như hứa hẹn đủ sức cạnh tranh với các thành phố vùng Vịnh như Dubai và Abu Dhabi. Trong đó, theo CNN, dự án Neom được hậu thuẫn bởi khoản tiền 500 tỷ USD từ Chính phủ Saudi Arabia, Quỹ Đầu tư công Saudi Arabia (PIF), cùng các nhà đầu tư trong nước và quốc tế.

Sự hoành tráng và táo bạo trong thiết kế của The Line là điều không phải bàn cãi. Tuy nhiên, vẫn có những chuyên gia tỏ ra hoài nghi về việc liệu Saudi Arabia có hiện thực hóa được “giấc mơ” siêu đô thị này hay không. Hiện công nghệ để xây dựng thành phố như vậy còn chưa có.

Việc thành phố có chiều rộng khiêm tốn sẽ không khả thi cho cơ sở hạ tầng và về mặt kinh tế. Mặt khác, di chuyển khoảng cách 170km trong vòng 20 phút sẽ cần phương tiện có tốc độ tới 512km/giờ, vượt xa so với tàu cao tốc chở khách chặng dài hiện nay.

“Nhiều đại dự án không diễn ra theo mường tượng ban đầu và thường chậm tiến độ, tạm dừng hoặc thất bại do điều kiện kinh tế hay vì đội vốn quá lớn so với dự tính”, Giáo sư Stephen Wheeler tại Đại học California Davis (Mỹ) cho biết.