Giá vé tăng cao, hàng không cần bổ sung máy bay thiếu hụt

Từ sau Tết Nguyên đán 2024, mặc dù đã qua giai đoạn cao điểm nhưng giá vé máy bay vẫn giữ ở mức cao. Một số hãng hàng không đang tiến hành tái cấu trúc đội máy bay, dừng khai thác nhiều đường bay khiến tải trọng cung ứng bị ảnh hưởng. Để khắc phục tình trạng này, cơ quan chức năng yêu cầu các hãng hàng không có phương án bổ sung máy bay, đồng thời công khai thông tin về giá, không tăng giá vé trái quy định.

Thiếu hụt máy bay làm giảm tải trọng cung ứng

Khảo sát trên kênh bán vé máy bay trực tuyến của một số hãng hàng không cho thấy, đối với chặng bay Hà Nội-TP Hồ Chí Minh, chặng bay có nhu cầu cao nhất cả nước, giá vé thấp nhất một chiều, thời gian bay vào cuối tháng 3, đầu tháng 4-2024 khoảng 1,5 triệu đồng/vé. Trong khi đó, vé cao nhất là hơn 4 triệu đồng/vé/chiều. Dịp nghỉ lễ 30-4, 1-5, với một số chặng bay có nhu cầu cao như Hà Nội-Khánh Hòa, TP Hồ Chí Minh-Đà Nẵng, giá vé ở mức cao, cá biệt có thể lên đến 3-5 triệu đồng/vé/chiều. Một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến giá vé hàng không là do đội máy bay bị thiếu hụt. Vừa qua, nhà sản xuất động cơ máy bay Pratt & Whitney đã thông báo triệu hồi động cơ PW1100 để thực hiện kiểm tra, sửa chữa; ước tính có thể ảnh hưởng đến 600-700 động cơ PW1100 đang khai thác trên thế giới. Tại Việt Nam, động cơ PW1100 được sử dụng trên một số máy bay A321neo. Do động cơ bị triệu hồi nên các máy bay này sẽ dừng khai thác trong năm 2024 và có thể kéo dài sang năm 2025.

Hãng hàng không Bamboo Airways cũng dừng khai thác đội máy bay Embraer E190 (3 chiếc) và dừng các đường bay sử dụng loại máy bay này, như: Hà Nội đi Thừa Thiên Huế, Đồng Hới (Quảng Bình), Côn Đảo (Bà Rịa-Vũng Tàu); TP Hồ Chí Minh đi Đồng Hới, Côn Đảo để thực hiện tái cơ cấu, cắt giảm chi phí, tăng hiệu quả. Với quyết định này, đường bay thẳng Hà Nội-Côn Đảo sẽ dừng khai thác từ ngày 1-4-2024. Theo Cục Hàng không Việt Nam, Bộ Giao thông vận tải (GTVT), các nguyên nhân tác động trực tiếp đến lực lượng vận tải, quy mô đội máy bay sẽ ảnh hưởng đến tải cung ứng trên các đường bay nội địa, quốc tế trong năm 2024, 2025.

Từ ngày 1-3-2024, Thông tư số 34/2023/TT-BGTVT sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 17/2019/TT-BGTVT của Bộ trưởng Bộ GTVT ban hành khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa bắt đầu có hiệu lực. Với quy định mới, giá trần vé máy bay (mức giá tối đa) đối với hạng phổ thông cơ bản tăng thêm 5% so với trước đây. Ông Lê Hồng Hà, Tổng giám đốc Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) đánh giá, việc điều chỉnh tăng giá trần vé máy bay nội địa là điều kiện để các hãng hàng không bù đắp chi phí và cơ hội để điều chỉnh dải giá vé bay trong mạng đường bay nội địa. Hiện nay, chi phí đầu vào của các hãng hàng không đã có nhiều thay đổi, nhất là giá nhiên liệu, tỷ giá ngoại tệ... Bên cạnh đó, các doanh nghiệp hàng không cũng hướng đến bảo đảm hài hòa lợi ích của hành khách, hãng hàng không và chính sách của Nhà nước.

Không để xảy ra tăng giá vé trái quy định

Để bảo đảm phục vụ nhu cầu đi lại của người dân, Cục Hàng không Việt Nam đã yêu cầu các hãng hàng không chủ động kế hoạch khai thác và có phương án dự phòng bổ sung số lượng máy bay bị thiếu hụt. Thực tế, trong giai đoạn cao điểm Tết Nguyên đán 2024, các hãng hàng không thuê thêm 15 máy bay, kịp thời tăng thêm tải trọng cung ứng. Đối với đường bay đi và đến Côn Đảo, do sân bay Côn Đảo chưa tiếp nhận được các loại máy bay lớn như A320/A321, nên các hãng hàng không sẽ rà soát kế hoạch, nghiên cứu việc bổ sung tải cung ứng cũng như khai thác loại máy bay phù hợp để bảo đảm hoạt động của các đường bay, trong đó có đường bay thẳng Hà Nội-Côn Đảo.

Do biến động đội máy bay nên kế hoạch khai thác của các hãng hàng không cũng bị ảnh hưởng. Để hạn chế tác động đến hành khách, Cục Hàng không Việt Nam yêu cầu các hãng hàng không công bố hằng ngày trên trang thông tin điện tử của hãng hoặc các phương tiện thông tin khác về danh sách các chuyến bay thay đổi giờ khai thác. Từ đó, giúp hành khách có thể sắp xếp lịch trình đi lại phù hợp. Các hãng hàng không cũng được yêu cầu thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ của người vận chuyển đối với hành khách, bảo đảm việc kê khai, niêm yết, công khai thông tin về giá, không để xảy ra tình trạng tăng giá vé trái quy định. Đối với hành khách, cần chủ động theo dõi thông tin, đặt vé sớm hoặc nghiên cứu, lựa chọn các hình thức, phương tiện đi lại khác phù hợp.

Khó khăn của các hãng hàng không trong việc sắp xếp, bổ sung, cơ cấu lại đội máy bay có thể chỉ trong ngắn hạn. Tuy nhiên, để bảo đảm mức giá vé máy bay hợp lý, doanh nghiệp hàng không cần tiết giảm chi phí, tái cơ cấu hệ thống dịch vụ, nâng cao quản trị, qua đó, giúp giảm giá thành. Chia sẻ về vấn đề giá vé máy bay tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn do Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, giá vé máy bay hiện đang được các doanh nghiệp thực hiện đúng quy định. Luật Giá có quy định về giá trần vé máy bay, khung giá trần do Bộ GTVT ban hành. Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, nhiều quốc gia đã thực hiện bỏ giá trần vé máy bay để doanh nghiệp tự quyết định theo cung, cầu thị trường. Đối với Việt Nam, khung giá vé máy bay có nhiều mức, các doanh nghiệp đang điều hành trong khung giá này, không có việc vượt ngoài khung.

Liên quan đến giá vé máy bay, một số đại biểu Quốc hội đề nghị cần quan tâm đến vấn đề về chi phí. Đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai) nhìn nhận, giá vé máy bay tăng cao thời gian qua không hẳn do cung cầu hay nhiên liệu. Theo đại biểu Trịnh Xuân An, phải chăng việc tính giá chưa ổn, tính toán đã bảo đảm tính đúng, tính đủ hay chưa? Vì vậy, đại biểu đề nghị cần rà soát, kiểm tra để bảo đảm lợi ích của người dân, Nhà nước và doanh nghiệp trong thời gian tới. Đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Dương) cho rằng, cần có chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp và bản thân doanh nghiệp cũng phải tái cấu trúc, nỗ lực để phát triển. Trong hoạt động kinh doanh, không phải lúc nào cũng tăng giá vé để đạt doanh thu cao. Có khi giá vé giảm nhưng số lượng tăng thì doanh thu cao lên. Do vậy, cần tìm cách đạt doanh thu tối ưu, căn cứ vào cung, cầu của thị trường.