EU - thị trường khó tính nhưng đầy tiềm năng cho mật ong Việt Nam

Hình ảnh tại Hội thảo. Ảnh: VGP/Lê Anh

Tại Hội thảo duy trì, mở rộng thị phần mật ong Việt Nam xuất khẩu vào châu Âu, diễn ra ngày 1/11 tại TPHCM, do Dự án Hỗ trợ chính sách thương mại và đầu tư của châu Âu (EU–Mutrap) tổ chức, các chuyên gia cho rằng, muốn tăng cường xuất khẩu và nâng cao giá trị, sản phẩm mật ong của Việt Nam cần đáp ứng được các yêu cầu về chất lượng từ các nhà nhập khẩu, đồng thời khắc phục được những điểm yếu hiện nay đó là sản phẩm mật ong thường nhiều đường, màu xấu…

Từ tháng 3/2013, Việt Nam đã đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật trong quản lý và giám sát dư lượng hóa chất quy định đối với sản phẩm mật ong xuất khẩu vào EU và được cho phép nhập khẩu vào thị trường này. Tuy nhiên, đến nay thị trường EU vẫn chiếm tỉ lệ thấp trong tổng sản lượng mật ong xuất khẩu của Việt Nam ra thị trường thế giới.

Tính từ đầu năm đến ngày 15/9, sản lượng mật ong Việt Nam xuất khẩu đạt khoảng 29.000 tấn, trong đó thị trường EU chỉ chiếm 1.469 tấn.

Tại thị trường Hoa Kỳ, mật ong xuất khẩu của Việt Nam luôn đứng đầu bảng những nhà nhập khẩu. Điển hình, từ năm 2014-2016 mật ong Việt chiếm khoảng trên 20% thị phần nhập khẩu của thị trường này.

Theo Hiệp hội Nuôi ong Việt Nam, ngoài thị trường truyền thống Hoa Kỳ, thị trường EU đang hứa hẹn nhiều tiềm năng đối với hoạt động xuất khẩu mặt hàng trên. Sản lượng mật ong xuất khẩu vào thị trường xuất khẩu EU liên tục tăng trong các năm gần đây. Cụ thể, năm 2015 xuất khẩu vào EU đạt 651 tấn, 2016 là 1.330 tấn, 9 tháng đầu năm 2017 là 1.469 tấn.

Ông Đinh Quyết Tâm, Chủ tịch Hiệp hội Nuôi ong Việt Nam cho rằng, nhu cầu nhập khẩu của thị trường EU tương đương Hoa Kỳ, tăng 5,5-7%/năm, trong khi số lượng đàn ong và người nuôi ong tại EU lại có xu hướng sụt giảm. Cùng với đó, hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU sắp có hiệu lực sẽ tạo điều kiện giúp doanh nghiệp tăng sản lượng mật ong vào EU.

Tuy nhiên, theo nhận định của các DN xuất khẩu mật ong, đây vẫn là thị trường khó tính. Theo ông Nguyễn Việt Cường, Giám đốc phụ trách kinh doanh của Công ty khai thác mật ong Đắk Nguyên Hồng cho biết, Việt Nam chưa xây dựng được thương hiệu sản phẩm mật ong tại thị trường EU, do đó, nhiều nhà nhập khẩu EU chưa hiểu rõ chất lượng mật ong Việt Nam và mật ong Việt Nam đang bị xếp cùng mặt bằng với mật ong Trung Quốc có chất lượng kém hơn.

Ông Nicolaus Bieger, chuyên gia quốc tế của dự án EU-Mutrap cảnh báo về việc mật ong xuất khẩu không đáp ứng các tiêu chuẩn. Cụ thể như sản phẩm mật ong của Việt Nam thường không đạt về thủy phần nên sản phẩm dễ lên men. Chính vì vậy, muốn xuất khẩu nhiều vào thị trường EU, các doanh nghiệp Việt Nam cần phải thay đổi quy trình sản xuất để đáp ứng đúng các tiêu chuẩn về sản phẩm mà nhà nhập khẩu đưa ra. Cùng với đó cần xây dựng thương hiệu mật ong Việt Nam tại thị trường EU, cũng như có chiến lược phát triển ngành nuôi ong trong nước.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Lê Thanh Hòa, Phó Giám đốc SPS Việt Nam cho rằng, cần áp dụng phương pháp nuôi ong theo tiêu chuẩn VietGap. Lựa chọn giống ong, cách chăm sóc, thức ăn và cách khai thác mật bảo đảm sản phẩm mật đáp ứng các tiêu chuẩn của thị trường nhập khẩu yêu cầu. Đối với nhà xuất khẩu nên phát huy vai trò dẫn hướng trong chuỗi giá trị (người nuôi-thu mua–nhà xuất khẩu). Kiểm soát chuỗi cung ứng, định hướng chuỗi theo chuẩn EU.