Duy trì điều trị Methadone thay thế các chất gây nghiện: Một “mũi tên” trúng nhiều đích

- Chương trình điều trị Methadone thay thế các chất gây nghiện được duy trì thực hiện trên địa bàn tỉnh từ năm 2014 đến nay đã đem lại những hiệu quả thiết thực. Có thể xem đây là biện pháp hữu hiệu, một "mũi tên" trúng nhiều đích: giúp người nghiện thoát khỏi sự lệ thuộc vào ma túy; giảm việc sử dụng ma túy bất hợp pháp; từ bỏ ma túy, đảm bảo sức khỏe, ổn định cuộc sống, góp phần giảm tỷ lệ lây nhiễm HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh.

Hiện toàn tỉnh có 9 cơ sở điều trị Methadone ở 9 huyện, thành phố, bao gồm: Cao Lộc, Văn Lãng, Tràng Định, Chi Lăng, Hữu Lũng, Lộc Bình, Văn Quan, Bắc Sơn và thành phố Lạng Sơn. Với số cơ sở điều trị Methadone rộng khắp đã tạo điều kiện cho 1.461 bệnh nhân nghiện ma tý đang được tiếp cận và điều trị. Nhờ tuân thủ phác đồ điều trị, nhiều trường hợp đã từ bỏ được ma túy để làm lại cuộc đời.

   Cơ hội đoạn tuyệt với ma túy

Có mặt tại Trung tâm Y tế (TTYT) Văn Lãng, mới 7 giờ sáng, các bệnh nhân đã đến đông đủ để chờ đến lượt uống Methadone. Có những trường hợp nhà cách TTYT huyện khá xa khoảng 20 km nhưng cũng đã đến đúng giờ để kịp uống thuốc. Hiện TTYT Văn Lãng đang điều trị cho trên 400 bệnh nhân, hằng ngày, bệnh nhân được cán bộ y tế tiến hành khám sức khỏe, tư vấn hỗ trợ tâm lý và tuân thủ trong quá trình điều trị. Là 1 trong 16 bệnh nhân điều trị Methadone đầu tiên tại TTYT Văn Lãng, anh Đ.V.T, khu 4, thị trấn Na Sầm thổ lộ: Trước đây, bình quân mỗi ngày tôi bỏ ra gần 1 triệu đồng để mua ma túy về dùng, nếu không là vật vã điên cuồng. Từ năm 2016 đến nay, tôi tham gia điều trị cai nghiện bằng Methadone, sáng nào cũng đến phòng khám để uống thuốc sớm và nhiều năm nay đã không còn động đến ma túy nữa.

Cùng với anh Đ.V.T, hơn 400 bệnh nhân đang điều trị  tại đây đều từ bỏ được ma túy sau khi sử dụng Methadone khoảng 1 tháng.

Bác sĩ Hứa Minh Thân, Phó Giám đốc TTYT Văn Lãng phân tích: Ban đầu bệnh nhân sẽ được xét nghiệm, dò liều và phát thuốc uống vào mỗi sáng. Sau khi uống 1 tuần sẽ xét nghiệm 1 lần, trong 4 tuần liên tiếp. Nếu kết quả dương tính với ma túy sẽ điều chỉnh tăng liều. Nếu xét nghiệm 4 lần/4 tuần, kết quả đều âm tính nghĩa là liều đang dùng đã đáp ứng được nhu cầu, trung tâm sẽ đưa vào điều trị liều ổn định kết hợp xét nghiệm định kỳ và đột xuất theo quy định. Hiện trên địa bàn huyện có 390 bệnh nhân không tái sử dụng ma túy đang điều trị liều ổn định (chiếm trên 97%), với chi phí bình quân khoảng 350 nghìn đồng/tháng.

Hiện nay, toàn tỉnh có 1.461 bệnh nhân đang điều trị Methadone ở 9 cơ sở điều trị trên địa bàn 9 huyện, thành phố, trong đó nhiều nhất là: Văn Lãng, Cao Lộc, Chi Lăng, Tràng Định... Khi được tuyên truyền, tư vấn, các bệnh nhân đều tuân thủ, hợp tác và hầu hết đều giảm tần suất sử dụng ma túy, có khoảng 70% bệnh nhân không tái sử dụng ma túy.

Anh L.H.C. thị trấn Na Dương, huyện Lộc Bình vui mừng kể: Trước đây tôi gầy gò, sức khỏe yếu, từ khi được uống Methadone, tôi không còn động đến ma túy nữa, thấy cơ thể khỏe hẳn ra. Nhờ tuân thủ liều, kết quả xét nghiệm của tôi luôn âm tính với ma túy.

Tiếp xúc với một số bệnh nhân đang điều trị, đa số đều cho biết đã ăn ngon, ngủ tốt và tăng cân, đồng thời giảm cảm giác thèm nhớ, không lên cơn vật vã như trước. Quan trọng đây là cơ hội tốt để bệnh nhân tự tin hòa nhập, tìm lại được giá trị đích thực của cuộc sống, không còn bị lệ thuộc vào ma tuý.

   Giúp nâng cao chất lượng cuộc sống

Methadone giúp người nghiện từ bỏ ma túy nhưng Methadone không phải là thuốc cai nghiện mà là một loại thuốc dùng điều trị thay thế. Khi người bệnh từ bỏ tiêm chích ma túy, giảm dùng chung bơm kim tiêm sẽ giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh tật (HIV, viêm gan B), cải thiện tình trạng sức khỏe, giảm áp lực về kinh tế, qua đó góp phần hàn gắn mối quan hệ gia đình và cộng đồng.

Anh P.C.C (phường Chi Lăng, thành phố Lạng Sơn) đang điều trị tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: Vũng lầy ma túy nhiều lần đưa tôi vào hoàn cảnh cùng cực. Từ khi biết Methadone đến nay, tôi đã sử dụng Methadone được hơn 10 năm và từ bỏ ma tuý, giảm chi phí gánh nặng kinh tế, đảm bảo sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Được biết, để người nghiện biết đến Methadone và tuân thủ điều trị, các cơ sở điều trị, cấp phát thuốc trên địa bàn tỉnh đã thường xuyên tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của chương trình Methadone cũng như tư vấn, hướng dẫn người nghiện làm các xét nghiệm, dò liều, khởi liều và xét nghiệm điều chỉnh trong suốt quá trình điều trị để đảm bảo hiệu quả. Trong 6 tháng đầu năm 2024, các cơ sở điều trị Methadone trên địa bàn tỉnh đã thực hiện hơn 3.000 lượt tư vấn khởi liều và tư vấn cho bệnh nhân theo đúng quy định của Bộ Y tế. Qua đó, đã có 88 bệnh nhân khởi liều.

Theo Bác sĩ Nguyễn Văn Tuyên, Phó Trưởng Khoa Phòng khám đa khoa và chuyên khoa, Cơ sở điều trị Methadone số 1, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, qua theo dõi các bệnh nhân tham gia điều trị cho thấy, các bệnh nhân không còn bị ám ảnh bởi việc tìm kiếm ma túy và không phải chịu tác động của hội chứng cai nên tinh thần, tâm trí ổn định, bệnh nhân có chuyển biến tích cực về thái độ cũng như cuộc sống. Nếu trước đây người nghiện ma tuý phải chi khoảng 500 nghìn đồng/ngày, giờ uống Methadone chỉ mất chi phí hơn 10 nghìn đồng/ngày. Giảm áp lực về kinh tế và có sức khỏe tốt nên bệnh nhân ổn định tâm lý và yên tâm lao động, duy trì việc làm ổn định.

Để duy trì và nâng cao hiệu quả điều trị Methadone trong thời gian tới, ngành y tế tiếp tục rà soát, tư vấn, tăng độ bao phủ của chương trình, tạo điều kiện thuận lợi thu hút bệnh nhân tham gia điều trị, giúp người nghiện cải thiện sức khỏe, thay đổi hành vi, lối sống, phục hồi nhân cách, sớm hoà nhập cộng đồng, mang lại hạnh phúc cho gia đình và góp phần ổn định tình hình an ninh chính trị ở địa phương.