Đường mới, dân vui

Học sinh Trường tiểu học 1 xã Vạn Linh, bắt đầu từ lớp 3, mỗi ngày đến trường hai lần băng rừng vượt đèo. Bước chân thoăn thoắt, em Nông Văn Minh, học sinh lớp 3A, Trường tiểu học 1 nói: “Mùa đông chúng em thường dậy từ năm giờ sáng, đốt đuốc vượt đèo đi học, có lần ngã nhưng đi học vui lắm ạ”.

Thôn Lũng Luông nhiều năm nay không ai có trình độ đại học, rất ít người học hết THPT, thanh niên thường học hành dang dở, dựng vợ, gả chồng khi mới 17, 18 tuổi. Tại điểm trường Lũng Luông, cô giáo Lương Thị Hồng Hạnh cho biết: Điểm trường chỉ có duy nhất một phòng học, nên học sinh tiểu học và mầm non đều học ghép. Lớp ghép mầm non ba độ tuổi (3, 4, 5 tuổi) có bảy cháu và tiểu học (lớp 1, 2) có sáu cháu. Một cô giáo, hai giáo trình, hai cái bảng quay lưng vào nhau, cô dạy hết bên này lại chạy sang bên kia. Cô giáo Hạnh trăn trở: Các cháu thiệt thòi so với chúng bạn, vì đồ chơi ngoài trời (cầu trượt, đu quay…) và hoạt động góc (tập làm bác sĩ, phân vai nấu ăn…) không có. Cô và trò sáng tạo, tận dụng mọi thứ có thể để làm đồ chơi. Các gia đình thường đông con, kinh tế khó khăn, sự chăm sóc của gia đình hạn chế, có cháu không đủ tấm áo lành lặn, nhiều khi đi chân trần đến lớp. Cô thương trò nhưng đành chịu, vì thu nhập có hạn. Ngay việc mỗi ngày đi bộ, trèo đèo ba đến bốn km dưới thời tiết khắc nghiệt, lúc nắng, khi mưa, rừng núi heo hút là thử thách không nhỏ với mỗi cô giáo. Bởi vậy, khi bộ đội Sư đoàn 3 về hạ đèo, mở đường vào bản, cô và trò nhà trường vui mừng khôn xiết, con đường đến với cái chữ của các em sẽ gần hơn, vơi bớt những gian nan, nhọc nhằn.

Niềm vui ngày mở đường

Trưởng thôn Lũng Luông Nông Văn Thượng cho hay: Lũng Luông là thôn đặc biệt khó khăn của xã Vạn Linh, diện tích tự nhiên 26 héc-ta, chủ yếu là núi đá. Thôn có 38 hộ dân sinh sống, với 107 nhân khẩu, 100% số đồng bào là người dân tộc Nùng. Cây trồng chính là ngô, đỗ, lạc, thời tiết khắc nghiệt lại không giao lưu buôn bán được, nên vẫn còn bốn gia đình thuộc diện đói nghèo, đời sống người dân gặp rất nhiều khó khăn.

Lũng Luông bao đời nay như một “ốc đảo” biệt lập với chung quanh, bị bao bọc bởi các dãy núi đá vôi cao sừng sững. Bí thư thôn Lũng Luông Nông Văn Thủy chia sẻ: Cả thôn có năm đảng viên, tập thể chi bộ rất trăn trở muốn xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, nông sản làm ra không tiêu thụ được chỉ để ăn thôi.

Hôm chúng tôi đến đúng phiên chợ, trời mưa rả rích nhiều ngày, bùn đặc quánh, trơn trượt. Bà Hoàng Thị Niêng, 56 tuổi vừa đi chợ về cho biết: Cách bốn ngày một phiên chợ, đi lại khó lắm à, chỉ đi bộ thôi! Trời nắng còn đỡ, trời mưa thì khổ rồi, dễ ngã lắm, chưa kể lũ ống, lũ quét, rồi rắn, rết nữa chứ… Ông Nông Văn Đức, 84 tuổi chậm rãi nói: Tôi sống ở Lũng Luông, cái chân quen đi bộ rồi, đi mãi con đường này, cứ tưởng cả đời phải đi bộ qua đèo. Nay sắp được đi xe máy, ô-tô vào tận bản nên tôi và bà con dân bản ai cũng vui và phấn khởi. Từ khi có bộ đội Sư đoàn 3 về làm đường, lúc rảnh ông Đức lại ra động viên bộ đội coi họ như con cháu. Trong đó, mỗi hộ dân trong 17 thôn của xã Vạn Linh cam kết ủng hộ đủ củi cho bộ đội đun nấu. Riêng tre, vầu làm lán cho bộ đội ở, bà con tặng bộ đội gần 300 cây, dù còn khó khăn vất vả, cả làng đều chắt chiu dành cho bộ đội khi thì mớ rau, bắp ngô, củ lạc.

Trực tiếp chỉ đạo bộ đội thi công hạ đèo, Thiếu tá Trần Hữu Đông cho biết: Đèo Lũng Luông dài gần một km, độ dốc lớn, kết cấu bền vững chủ yếu là đá vôi liền khối. Nhiệm vụ thi công của đơn vị rất nặng nề, mở một con đường rộng 5,5 m từ chân đèo bên này vượt sang bên kia đèo, chiều cao hạ đèo trung bình khoảng bốn mét, đoạn hạ sâu nhất lên tới 12 m, thời gian thi công liên tục trong sáu tháng, với khối lượng đất đá dự kiến phải vận chuyển khoảng 17.000 m 3 . Khó khăn lớn nhất là thi công chủ yếu dựa vào sức người là chính, theo tính toán, hạ đèo, mở con đường này mất khoảng 18.000 công. Mỗi ngày chúng tôi sử dụng hơn 20 kg thuốc nổ để phá đá. Khi hoàn thành con đường có chiều dài hơn một km, lòng đường đổ bê-tông 3,5 m, mặt đường rộng 5,5 m bảo đảm ô-tô, xe máy cơ động tốt. Anh Đông kể: Để đưa được máy nén khí nặng gần 400 kg lên đỉnh đèo, cán bộ, chiến sĩ đơn vị cùng chung vai dò từng bước, có người bị đá cứa tóe máu, rồi trượt chân…nhưng không ai nản chí, tất cả đều tâm niệm giúp dân như giúp chính gia đình mình.

Đại tá Lê Văn Bền, Phó Chính ủy Sư đoàn 3 khẳng định: Công trình hạ đèo Lũng Luông thể hiện tình quân dân sâu đậm, thiết thực cổ vũ phong trào “Đoàn Sao Vàng chung sức xây dựng nông thôn mới”. Sư đoàn coi đây là nhiệm vụ chính trị thời bình nên hằng năm chúng tôi giúp nhân dân hai tỉnh Lạng Sơn và Bắc Giang hàng vạn ngày công mở đường, tặng nhà tình nghĩa… trị giá hàng tỷ đồng.

Có mặt tại công trường, nơi cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 3 đang phá đá, mở đèo, Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Chi Lăng Vy Văn Thuận hồ hởi: Lũng Luông là thôn nghèo nhất của xã Vạn Linh, đường đi hiểm trở, hiện tại xã mới đạt 11/19 tiêu chí nông thôn mới, trong đó tiêu chí về giao thông là khó khăn nhất. Nay được cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn chung tay gánh vác phần việc khó, chúng tôi rất xúc động. Có sự giúp sức của Sư đoàn, chúng tôi quyết tâm xây dựng xã Vạn Linh thành xã nông thôn mới, đặc biệt ưu tiên cho thôn Lũng Luông.

Chia tay cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 3 và dân bản Lũng Luông, tôi nhớ mãi tình cảm thân thương, nụ cười trìu mến của người dân dành cho bộ đội. Rồi đây, khi con đường hoàn thành, khát vọng xóa đói, làm giàu của người dân sẽ trở thành hiện thực, xóa đi hình ảnh một ốc đảo xa xôi, nghèo đói đã tồn tại nhiều đời nay, bên những ngọn núi…