Dựng cây nêu đón Tết ở Hoàng thành Thăng Long

Để tiễn năm cũ qua đón năm mới Nhâm Dần sắp đến, ngày 22/1 (tức 20 tháng Chạp), Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long-Hà Nội tổ chức tái hiện một số nghi lễ cung đình xưa trong đón Tết, gồm: lễ phong ấn (gói ấn lại), tiến lịch (dâng lịch lên vua), lễ cúng Táo quân, thả cá chép và lễ dựng cây nêu. Trong đó, được nhiều người chú ý nhất là lễ dựng cây nêu tại Khu di tích Hoàng thành Thăng Long.

Phong ấn hay phất thức là nghi thức gói ấn lại của các vị vua xưa, thể hiện việc dừng công việc để đón Tết. Tiến lịch là nghi lễ dâng lịch năm mới lên vua, và vua ban lịch cho bách tính, lấy đó làm căn cứ thực hiện mùa màng và các lễ tiết khác.

Dựng cây nêu là một phong tục cổ truyền của người Việt trong dịp Tết Nguyên đán. Đồng thời, đây cũng là nghi lễ quan trọng của cung đình. Trong thời kỳ quân chủ, đích thân nhà vua, hoặc một vị quan có phẩm hàm cao được giao nhiệm vụ này, tục thường diễn ra vào 23 tháng Chạp. Sau một thời gian nghiên cứu, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long-Hà Nội đã phối hợp Hội Di sản văn hóa Thăng Long phục dựng thành công nghi lễ này.

Tre được chọn dựng cây nêu là cây tre đực, đã chặt hết các cành, chỉ để lại ngọn và lá phía trên. Ngọn cây được treo một chiếc phướn dài. Trên ngọn còn có một vòng tròn nhỏ, được treo những chiếc khánh đất, hay linh vật để khi gió thổi, va đập nhau kêu leng keng trong gió với ý nghĩa để trừ ma quỷ, mong ước một mùa xuân tươi vui, cả năm an lành, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi.

Sau các nghi thức tế lễ trời đất, cây nêu được dựng lên trong không khí phấn khởi của mọi người, báo hiệu một năm mới sắp đến.

Trước đó, tại điện Kính Thiên, thuộc di tích Hoàng thành Thăng Long, Ban Tổ chức đã làm lễ cúng Táo quân. Thực hành xong nghi thức cúng Táo quân, đoàn nghi lễ đã cùng chủ tế đưa cá chép sang dòng sông cổ, được phát hiện trong thời gian khai quật khảo cổ ở Hoành thành để phóng sinh.

Do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, các hoạt động đón Tết năm nay tại Hoàng thành Thăng Long được giản lược. Hoạt động chính là chương trình Tết Việt 2022 với chủ đề “Tiến lịch đón xuân sang” theo hình thức trực tuyến

Để phục vụ cho trưng bày trực tuyến, Ban Tổ chức đã kết hợp quay phim, giới thiệu hình ảnh và dàn dựng để khách tham quan có thể cảm nhận một cách sinh động, thực tế nhất. Hoạt động này giúp công chúng hiểu thêm về Tết xưa, có thêm hình thức tham quan, giải trí trong thời gian nghỉ Tết. Địa chỉ website trưng bày trực tuyến là www.hoangthanhthanglong.vn và www.trungbayonline.hoangthanhthanglong.vn.