Ðưa các kết quả nghiên cứu khoa học vào cuộc sống

Thứ 7, 03/12/2011 | 09:12:00 [(GMT +7)] A A

Qua bảy năm tham gia Giải thưởng sáng tạo khoa học – công nghệ Việt Nam (VIFOTEC) tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đoạt hàng chục giải, trong đó có cả các giải thưởng quốc tế. Việc triển khai, ứng dụng các công trình khoa học – công nghệ thật sự góp phần thúc đẩy sản xuất, kinh doanh ở địa phương này phát triển.

Thi công lắp đặt cống thoát nước, sản phẩm của Busadco tại khu vực ngoại ô TP Vũng Tàu. Ảnh: HOA HUỆ

Phong trào sáng tạo khoa học – công nghệ cũng như việc triển khai các kết quả nghiên cứu vào thực tế đời sống diễn ra ở khá nhiều cơ quan, đơn vị doanh nghiệp trên địa bàn. Năm 2006, công trình “Nghiên cứu giải pháp công nghệ để xác định tham số phục vụ đánh giá trữ lượng và thiết kế khai thác dầu khí trong đá móng nứt nẻ bằng phần mềm BASROC 3.0” của TS Hoàng Văn Quý và cộng sự ở Xí nghiệp liên doanh VIETSOVPETRO đoạt giải nhất VIFOTEC. Năm sau đó đề tài này được nhận huy chương vàng của Tổ chức Trí tuệ thế giới (WIPO). Đây là một công trình khoa học – công nghệ tổng hợp, bao hàm cả nghiên cứu cơ bản, xây dựng và sử dụng công cụ để giải quyết các vấn đề mới nảy sinh trong việc quy hoạch và điều chỉnh công tác khai thác mỏ đối với đá móng nứt nẻ trên vùng biển nước ta. Ứng dụng phần mềm BASROC 3.0, việc thăm dò, khảo sát và hoạch định các điểm cần đầu tư khai thác dầu trở nên chính xác hơn, đem lại lợi nhuận cho đơn vị hàng trăm triệu USD. Đáng chú ý là cụm công trình gồm năm đề tài, giải pháp kỹ thuật đoạt các giải nhất, nhì, ba VIFOTEC vào các năm 2004, 2005, 2007, 2008, 2009, của Công ty Thoát nước và Phát triển đô thị Bà Rịa – Vũng Tàu (Busadco), gồm các công trình: “Chế tạo cụm tời máy nạo vét hệ thống cống ngầm thoát nước đô thị”, “Nghiên cứu, thiết kế hệ thống ngăn mùi và hố thu nước mưa kiểu mới tại các đô thị Việt Nam”, “Nghiên cứu vật liệu và công nghệ chế tạo bê-tông cốt thép thành mỏng đúc sẵn ứng dụng cho hệ thống cấp thoát nước và vệ sinh môi trường Việt Nam”… Các công trình và giải pháp kỹ thuật do Busadco nghiên cứu và ứng dụng đáp ứng nhu cầu có tính thời sự và lâu dài trong việc giải quyết thoát nước, xử lý ô nhiễm, bảo vệ môi trường các khu vực đô thị ở Bà Rịa – Vũng Tàu và một số địa phương khác trong cả nước. Theo Tổng Giám đốc Busadco Hoàng Đức Thảo, kể từ khi công ty được Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh cấp Giấy chứng nhận là doanh nghiệp khoa học – công nghệ (năm 2009), đơn vị đã có hàng chục sản phẩm có chất lượng phục vụ xây dựng các công trình dân dụng và bảo vệ môi trường. Đến nay, các công trình, giải pháp kỹ thuật của Busadco đã được triển khai, nhân rộng ở 30 tỉnh, thành phố trong cả nước (có sản phẩm đã xuất khẩu sang Ma-lai-xi-a); Busadco đã được Bộ Khoa học và Công nghệ đánh giá là doanh nghiệp khoa học – công nghệ thứ hai của cả nước và là doanh nghiệp duy nhất có doanh thu từ sản phẩm khoa học – công nghệ đạt hơn 80%/năm.

Thực tế 16 năm tổ chức giải thưởng VIFOTEC, không ít công trình đoạt giải của cả nước nói chung, trong đó có các công trình của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã được triển khai, ứng dụng có hiệu quả; góp phần phát triển sản xuất và kinh doanh trên địa bàn. Tuy nhiên cũng còn khá nhiều đề tài, giải pháp kỹ thuật đoạt giải nhưng khó áp dụng vào cuộc sống. Bên cạnh đó, nhiều công trình được đánh giá có ý nghĩa khoa học và tính ứng dụng thực tế rộng (đoạt giải cao) vẫn gặp hạn chế, khó khăn trong triển khai, nhân rộng. Nguyên nhân chính là do tác giả, doanh nghiệp hoặc đơn vị có đề tài, giải pháp kỹ thuật đoạt giải thiếu khả năng trong thông tin, quảng bá sản phẩm đến các đối tượng cần áp dụng để có điều kiện đưa các kết quả nghiên cứu vào cuộc sống. Điều đó đặt ra vấn đề Nhà nước cần có cơ chế khuyến khích, quan tâm hơn công tác truyền thông về các công trình đoạt giải thưởng nhằm triển khai tích cực hoạt động tiếp thị, giới thiệu các địa chỉ có thể chuyển giao công nghệ. Đồng thời có chính sách khuyến khích sử dụng sản phẩm sản xuất trong nước, thay thế hàng nhập khẩu tương tự vào nước ta. Đối với các doanh nghiệp khoa học – công nghệ như Busadco, hoạt động theo cơ chế Nghị định số 80 của Chính phủ, tuy bộ chủ quản phối hợp các bộ, ngành liên quan đã có các văn bản hướng dẫn thực hiện nhưng thiếu cụ thể và có sự chồng chéo nên việc thực hiện ở một số nơi còn lúng túng. Nguồn vốn cho hoạt động của doanh nghiệp nói chung, trong đó có doanh nghiệp khoa học – công nghệ chủ yếu phải vay ngân hàng, song lâu nay lãi suất luôn ở mức cao. Trong khi đó, nghiên cứu khoa học, đổi mới công nghệ là cả một quá trình tìm tòi, thử nghiệm và tiềm ẩn nguy cơ rủi ro lớn. Bởi vậy, Nhà nước cần có chính sách ưu đãi trong việc cho vay vốn đối với các doanh nghiệp làm khoa học – công nghệ. Có như vậy mới khuyến khích sự sáng tạo và thúc đẩy việc ứng dụng, triển khai các kết quả nghiên cứu khoa học nói chung, và các công trình đoạt giải thưởng nói riêng một cách có hiệu quả vào thực tế đời sống.