Dự thảo Luật Đấu thầu: Phải quy định rõ hành vi cản trở đấu thầu

Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội cho rằng việc cản trở quá trình đấu thầu thường xảy ra đa dạng, phức tạp, tác động tiêu cực và làm ảnh hưởng đến thời gian, kết quả, hiệu quả của công tác này.

Ngày 7/11, Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết đơn vị này tán thành về sự cần thiết sửa đổi Luật nhằm tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất về đấu thầu.

Cần làm rõ hành vi đưa, nhận hối lộ

Ông Nguyễn Phú Cường cho hay Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội đã thẩm tra các nội dung cụ thể của Luật. Theo đó, Ủy ban đề nghị quy định rõ về hành vi đưa, nhận, môi giới hối lộ, có thể dẫn chiếu tới quy định Bộ Luật hình sự để thống nhất áp dụng trên thực tiễn, làm rõ phạm vi liên quan đến môi giới, hối lộ trong đấu thầu, hành vi thông thầu.

“Luật mới cần quy định rõ hành vi cản trở trong đấu thầu, vì trên thực tế việc cản trở quá trình đấu thầu thường xảy ra đa dạng, phức tạp, tác động tiêu cực và làm ảnh hưởng đến thời gian, kết quả, hiệu quả của công tác đấu thầu,” ông Cường nhấn mạnh.

Đối với quy định về chỉ định thầu, dự thảo Luật quy định 10 trường hợp chỉ định thầu và bổ sung, mở rộng thêm nhiều trường hợp áp dụng hình thức chỉ định thầu. Tuy nhiên theo báo cáo thẩm tra, điều này là chưa thực sự phù hợp với mục tiêu “nâng cao tính cạnh tranh, công khai, minh bạch, hiệu quả kinh tế.”

Do vậy, Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị Chính phủ rà soát cụ thể từng trường hợp, đánh giá tác động của các trường hợp này để bảo đảm mục tiêu, yêu cầu sửa đổi Luật Đấu thầu đã đặt ra, tránh việc lợi dụng, lạm dụng chỉ định thầu.

Về lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt, báo cáo cho rằng việc bổ sung vào dự thảo Luật để quy định về trường hợp đặc biệt lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư là cần thiết, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Tuy nhiên, Ủy ban Tài chính, Ngân sách cũng đề nghị Chính phủ nghiên cứu kỹ, luật hóa các quy định để bảo đảm chặt chẽ, tránh tình trạng ban hành các văn bản hướng dẫn, quyết định về những vấn đề đặc biệt, không bảo đảm công khai, minh bạch…

Mặt khác, Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho rằng nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, giải trình làm rõ và bổ sung thông tin đánh giá tác động bằng phân tích định lượng để bổ sung cơ sở dữ liệu, số liệu minh chứng những tác động sát thực để Đại biểu Quốc hội, Quốc hội xem xét, cho ý kiến về dự án Luật.

Về tính thống nhất của dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Phú Cường cho rằng Luật Đấu thầu có liên quan đến rất nhiều Luật, do vậy phải bảo đảm tính thống nhất và đồng bộ trong nội tại Luật cũng như với các luật khác có liên quan.

Chính phủ cần tiếp tục chỉ đạo nghiên cứu, luật hóa các vấn đề đã được áp dụng ổn định, thống nhất vào dự thảo Luật đồng thời đảm bảo đáp ứng mục tiêu, yêu cầu sửa đổi Luật đã đề ra.

“Luật cần tăng tính công khai, minh bạch, khả thi, đảm bảo hiệu lực thi hành đồng thời làm căn cứ rõ ràng để các cơ quan chức năng thực hiện việc kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, tránh tạo ra nhiều tầng nấc pháp luật trung gian,” ông Cường phát biểu.

Tại sao phải sửa Luật Đấu thầu?

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi).

Vị tư lệnh ngành Kế hoạch và Đầu tư cho biết thực tiễn thi hành Luật Đấu thầu trong thời gian qua cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết phải sửa đổi toàn diện Luật này bởi những lý do chủ yếu, do quá trình triển khai thi hành Luật Đấu thầu đã phát sinh một số hoạt động mua sắm, đấu thầu lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư nhưng chưa được quy định hoặc quy định chưa đầy đủ để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội, thu hút đầu tư và đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước.

Hơn nữa, Bộ trưởng cũng chỉ ra Luật hiện hành chưa có quy định đầy đủ nhằm khuyến khích mua sắm hàng hóa sản xuất trong nước nhằm thay thế hàng hóa nhập khẩu. Luật thiếu quy định ưu đãi cho mua sắm hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ được cung cấp từ các nhóm yếu thế trong xã hội hay mua sắm các sản phẩm đổi mới sáng tạo, mua sắm xanh. Mặt khác, một số quy định của Luật Đấu thầu đã phát sinh vướng mắc, bất cập trong quá trình thực hiện.

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) được xây dựng trên cơ sở 5 nhóm chính sách trong Đề nghị xây dựng Luật đã được Quốc hội, Chính phủ thông qua, gồm 10 Chương, 98 Điều. So với Luật Đấu thầu năm 2013, Luật này đã sửa đổi 75 điều, bổ sung mới 21 điều, giữ nguyên 02 điều, bãi bỏ 12 điều.

“Cụ thể, Luật đã có sửa đổi về phạm vi điều chỉnh và nguyên tắc áp dụng nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác đấu thầu, bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch trong hoạt động đấu thầu…,” Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói./.