Dự án hồ chứa nước Bản Lải: Cần đẩy nhanh tiến độ xây dựng khu tái định cư cho người dân

(LSO) – Cuối năm 2018 UBND tỉnh yêu cầu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện chuẩn bị đầu tư xây dựng dự án khu tái định cư tại xã Khuất Xá (Lộc Bình) và Bính Xá (Đình Lập) để bố trí cho các hộ bị ảnh hưởng bởi công trình thủy lợi Bản Lải. Tuy nhiên, sau 1 năm triển khai các công trình khu tái định cư vẫn chưa được khởi công xây dựng.

Theo quy hoạch được duyệt, tại các huyện: Đình Lập và Lộc Bình, mỗi huyện thực hiện xây dựng một khu tái định cư tập trung để bố trí cho việc di dời các hộ có nhà ở bị ngập nước trong lòng hồ dự án xây dựng đập thủy lợi Bản Lải.

Về quy mô xây dựng, tại huyện Lộc Bình lập quy hoạch xây dựng khu tái định cư khu trung tâm thuộc thôn Pắn Pé, xã Khuất Xá với diện tích khoảng 8 ha đảm bảo bố trí cho 153 hộ; tại huyện Đình Lập, lập quy hoạch xây dựng tái định cư với diện tích khoảng 3,9 ha bảo đảm bố trí cho khoảng 80 hộ dân.

Đối với công tác giải phóng mặt bằng, hai khu này đã được các huyện: Lộc Bình và Đình Lập thực hiện xong và bàn giao mặt bằng sạch cho chủ đầu tư lập dự án theo quy định. Về nguồn vốn để xây dựng được bố trí từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, nguồn vốn này đã được trung ương phân bổ từ năm 2018 và 2019.

Cụm công trình đầu mối đập thủy lợi Bản Lải đã thi công vượt tiến độ theo kế hoạch 10 ngày và kế hoạch tích nước được duyệt bắt đầu từ quý II/2020

UBND tỉnh giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn lập dự án từ cuối năm 2018. Tuy nhiên, sau hơn 1 năm thực hiện, đến đầu tháng 1/2020, việc triển khai các bước hoàn thiện hồ sơ pháp lý chuẩn bị đầu tư dự án để thực hiện xây lắp khu tái định cư lại rất chậm, chưa công trình nào được khởi công.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, có hai nguyên nhân khiến cho việc triển khai dự án chậm tiến độ. Một là sự thiếu hợp tác của chính người dân bị ảnh hưởng, thứ hai là đơn vị tư vấn chưa làm hết trách nhiệm chủ đầu tư giao.

Về nguyên nhân người dân thiếu hợp tác, ông Trần Quang Vinh, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Việc tổ chức tái định cư cho các hộ dân khu vực lòng hồ tại hai huyện: Lộc Bình và Đình Lập được thực hiện bằng hai hình thức gồm tái định cư tập trung và tái định cư phân tán. Để thực hiện tái định cư tập trung, ban phải khảo sát rất kỹ nhu cầu của người dân nhằm bảo đảm phù hợp với phong tục, tập quán của bà con. Tuy nhiên, trong quá trình phát phiếu khảo sát nhiều hộ dân không hợp tác (như: không nộp lại phiếu khảo sát hoặc không nêu là chọn phương thức tái định cư nào). Điều này dẫn đến việc xác định nhu cầu tái định cư để lập dự án mất nhiều thời gian. Tháng 11/2018, ban họp dân và phát phiếu khảo sát, nhưng phải đến tháng 5/2019 mới có thông tin phản hồi từ người dân nhưng thông tin cũng không đầy đủ.

Cụ thể, tại huyện Lộc Bình có 7 thôn bị ảnh hưởng (Tĩnh Bắc 5 thôn và Khuất Xá 2 thôn) với 267 hộ, ban phát phiếu đến 100% số hộ nhưng khi thu phiếu chỉ có 24 hộ đồng ý tái định cư tập trung 105 hộ đồng ý tái định cư phân tán và có tới 138 hộ không có ý kiến phản hồi. Tại huyện Đình Lập có 3 thôn bị ảnh hưởng tại xã Bính Xá, số liệu có khả quan hơn: có 100 hộ chọn hình thức tái định cư tập trung và 18 hộ lựa chọn tái định cư phân tán.

Về chủ quan, đơn vị tư vấn lập dự án đầu tư đang trong giai đoạn thực hiện cổ phần hóa dẫn đến thiếu sâu sát, tập trung nghiên cứu lập dự án để trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, trình UBND tỉnh quyết định đầu tư dự án.

Cũng từ những nguyên nhân này, sau hơn 1 năm, đến đầu tháng 1/2020, công trình xây dựng khu tái định cư Pắn Pé, xã Khuất Xá huyện Lộc Bình đang thực hiện bước lựa chọn nhà thầu xây lắp. Còn tại dự án khu tái định cư Pò Háng, xã Bính Xá đang thực hiện bước trình thẩm định thiết kế bản vẽ thi công và dự toán xây dựng công trình.

Để đẩy nhanh tiến độ, ông Trần Quang Vinh, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn cho biết: Đơn vị đang phối hợp với đơn vị tư vấn khẩn trương hoàn thiện thủ tục pháp lý đối với dự án khu tái định cư thôn Pò Háng, xã Bính Xá, huyện Đình Lập. Phấn đấu đến hết quý I/2020 đủ điều kiện thực hiện bước lựa chọn nhà thầu thi công, sang quý II/2020 triển khai khởi công xây dựng. Còn công trình tái định cư Pắn Pé chắc chắn sẽ được khởi công vào cuối tháng 2/2020.

Được biết, theo kế hoạch, dự án đập thủy lợi Bản Lải sẽ thực hiện quy trình tích nước lòng hồ từ quý II/2020. Vì vậy, ngoài việc tuyên truyền vận động người dân thực hiện tái định cư phân tán, chủ đầu tư cũng phải khẩn trương đẩy nhanh tiến độ xây dựng khu tái định cư tập trung để có mặt bằng bố trí cho người dân làm nhà ở mới.