Dự án hải quân lớn nhất trong lịch sử của Iran

Sau 2,5 năm nỗ lực, Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) đã tiếp nhận tàu sân bay đầu tiên có khả năng triển khai các thiết bị bay không người lái (UAV) và trực thăng. Đây là dự án hải quân lớn nhất trong lịch sử của Iran kể từ khi nước Cộng hòa Hồi giáo này được thành lập vào năm 1979.

Phát biểu tại lễ tiếp nhận ngày 6-2, Tư lệnh IRGC Hossein Salami cho biết, lực lượng này đã chuyển đổi một tàu thương mại cũ thành tàu sân bay có khả năng thực hiện các nhiệm vụ triển khai UAV và trực thăng trên biển. Thời gian chuyển đổi tàu kéo dài 2,5 năm. “Đây là dự án hải quân lớn nhất trong lịch sử của Iran vì tàu có thể phóng cũng như thu hồi các UAV lớn như Qaher, một phiên bản UAV thu nhỏ của máy bay chiến đấu Iran”, ông Salami nói.

Theo hãng thông tấn bán chính thức của Iran (ISNA), với tên gọi Martyr Bahman Bagheri, tàu hải quân được mô tả là “căn cứ di động” có thể hoạt động độc lập ở nhiều vùng biển trên thế giới. Tàu có sức chứa 60 UAV, chở các máy bay tấn công nhanh và tàu ngầm không người lái, bên cạnh các tên lửa hành trình chống hạm tầm ngắn. Tàu được trang bị phương tiện tác chiến điện tử, đường băng dài 180m và có khả năng hoạt động không cần tiếp liệu trong một năm.

Khẳng định Iran không tìm cách đe dọa nước khác, không can dự vào bất kỳ cuộc chiến nào với các chính phủ đã được Iran công nhận nhưng ông Salami cũng sẽ không khuất phục trước đe dọa của bất kỳ nước nào. “Việc phiên chế tàu Martyr Bahman Bagheri vào hạm đội hải quân Iran là bước đi quan trọng nhằm tăng cường năng lực phòng thủ và khả năng răn đe của đất nước ở các vùng biển xa, qua đó tăng cường bảo vệ những lợi ích an ninh quốc gia”, Tư lệnh Hải quân IRGC Alireza Tangsiri khẳng định.

Việc hoàn thành chuyển đổi tàu Martyr Bahman Bagheri diễn ra sau quá trình chuyển đổi gần đây của Sarvin, một tàu container cũ, thành tàu sân bay trực thăng mang tên “Shahid Mahdavi” và được Lực lượng IRGC chính thức trình làng vào năm 2023. Theo truyền thông Iran, đầu năm 2024, tàu Shahid Mahdavi đã bắn tên lửa đạn đạo xuống biển ở tầm xa hơn 1.700km.

Giữa tháng 1 vừa qua, hải quân Iran cũng đã tiếp nhận tàu thu thập tín hiệu đầu tiên có tên là Zagros. Đài Truyền hình Nhà nước Iran cho biết, tàu do Iran sản xuất được trang bị cảm biến điện tử, vũ khí đánh chặn, những khả năng tình báo và mạng khác cũng như việc giám sát biển. Đô đốc hải quân Shahram Irani tin tưởng, tàu do thám mới “sẽ là con mắt giám sát của hải quân Iran ở vùng biển sâu và đại dương”, đóng vai trò cảnh giới quan trọng trên các vùng biển và đại dương.

Kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bước vào nhiệm kỳ thứ hai, Tehran đã tiến hành các cuộc tập trận quân sự quy mô lớn và trình làng các thiết bị mới cùng căn cứ quân sự ngầm được cho là bất khả xâm phạm. Đơn cử như cuộc tập trận có tên Eqtedar (có nghĩa là “Sức mạnh” trong tiếng Ba Tư) mà lực lượng vũ trang Iran tiến hành kéo dài từ tháng 1 đến giữa tháng 3, trong đó trình làng một tàu trinh sát tiên tiến cũng như những bài tập về bảo vệ cơ sở hạt nhân Iran khỏi cuộc tấn công tiềm tàng.

Hay mới đây, lực lượng hải quân thuộc IRGC đã công bố một cơ sở tên lửa ngầm mới ở vùng bờ biển phía Nam, trong đó bố trí hàng trăm tên lửa hành trình có khả năng đối phó với chiến tranh điện tử của các tàu khu trục đối phương. Theo ISNA, các hệ thống tên lửa được bảo quản ở độ sâu hàng trăm mét dưới lòng đất và có thể hoạt động trong thời gian rất ngắn. Các hệ thống và tên lửa này có thể được trang bị và phóng đi từ khoảng cách hàng trăm ki-lô-mét và có thể tấn công các mục tiêu ở ngoài khơi. Tuy nhiên, Đài Truyền hình Nhà nước Iran không tiết lộ vị trí chính xác của căn cứ.

Bên cạnh các cuộc biểu dương lực lượng, Iran cũng gửi đi nhiều tín hiệu tới các nước phương Tây, đặc biệt là Mỹ, để bắt đầu đàm phán về chương trình hạt nhân của nước này, vốn đã là chủ đề căng thẳng trong nhiều thập kỷ. Phát biểu trong cuộc gặp với các đại sứ nước ngoài tại thủ đô Tehran, được phát sóng trực tiếp trên truyền hình ngày 6-2 vừa qua, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian tuyên bố Tehran sẽ tạo điều kiện cho việc xác minh chương trình hạt nhân của nước này để chứng minh rằng không có chuyện phát triển vũ khí hạt nhân.