Đồng đẳng viên góp phần giảm lây nhiễm HIV

(LSO) – Tiếp cận những người nghiện chích ma túy, phụ nữ bán dâm hay người có HIV để tuyên truyền, vận động, đồng thời phát bơm, kim tiêm sạch và bao cao su miễn phí để góp phần giảm thiểu lây nhiễm HIV trong cộng đồng – Đó là công việc chính của các đồng đẳng viên.

Từng nghiện chích ma túy và cũng từ đó mà nhiễm HIV, anh N.V.T (phường Chi Lăng, thành phố Lạng Sơn) thấu hiểu nỗi đau mà HIV mang lại cho bản thân, gia đình, cũng như biết rõ tác hại của HIV với cộng đồng. Từ đó, anh quyết định trở thành một đồng đẳng viên, thường xuyên đi đến những điểm tập trung đông người nghiện, phát bơm kim tiêm sạch, thu gom bơm kim tiêm bẩn và bao cao su miễn phí. Anh còn tư vấn, thuyết phục các đối tượng có hành vi nguy cơ cao đi xét nghiệm HIV, điều trị Methadone và ARV.

Đồng đẳng viên thu gom bơm kim tiêm đã qua sử dụng

Anh N.V.T chia sẻ: Tôi là người mắc bệnh và đã từng nghiện chích ma túy nên tôi biết rõ tác hại của HIV trong cộng đồng. Vì thế, tôi thường gặp gỡ, tâm sự, chia sẻ để họ hiểu, tự nguyện xét nghiệm và sử dụng biện pháp dự phòng để giảm nguy cơ lây nhiễm HIV. Tôi rất mong mọi người bớt kỳ thị để chúng tôi làm tốt công việc của mình, góp phần chống lại HIV.

Định kỳ mỗi tháng một lần, nhóm đồng đẳng lại đến trạm y tế phường để trao đổi với cán bộ trạm những công việc đã làm được, kiểm đếm lại số lượng bơm kim tiêm, bao cao su đã phát đi, hay số lượng bơm kim tiêm bẩn thu gom được. Những buổi sinh hoạt định kỳ cũng là dịp các đồng đẳng viên trao đổi các vấn đề phát sinh để cán bộ phụ trách chương trình phối hợp xử lý.

Y sĩ Nguyễn Thị Huệ, cán bộ Trạm Y tế phường Chi Lăng, thành phố Lạng Sơn cho biết: Các đồng đẳng viên trên địa bàn phường hoạt động rất tốt. Các anh chị tích cực tiếp cận các đối tượng, tuyên truyền, chia sẻ, nâng cao nhận thức của người nghiện. Đồng thời, cấp phát bao cao su, bơm kim tiêm trực tiếp đến tận tay các đối tượng nghiện, nhiễm HIV để họ sử dụng, giảm nguy cơ lây nhiễm HIV cho gia đình và cộng đồng.

Đa phần đồng đẳng viên là những người có cùng cảnh ngộ với các đối tượng nên họ có thể thấu hiểu, dễ dàng tiếp cận và sẻ chia về tác hại của bệnh HIV và những biện pháp phòng tránh lây nhiễm tốt nhất mà những người khác không thể. Y sĩ Sầm Văn Thông, cán bộ Trung tâm Y tế thành phố Lạng Sơn nhận định: Những đồng đẳng viên được trung tâm y tế các huyện, thành phố lựa chọn, tập huấn kỹ càng về kiến thức và trang bị các dụng cụ cần thiết để hoạt động. Vì thế, họ dễ dàng tiếp cận các đối tượng (phụ nữ bán dâm, người nghiện chích ma túy) để tuyên truyền, hướng dẫn họ xét nghiệm sớm, điều trị sớm cũng như tin tưởng sử dụng các dụng cụ được cấp phát để phòng tránh lây nhiễm HIV.

Theo số liệu thống kê của Sở Y tế, hiện nay, toàn tỉnh có 25 đồng đẳng viên. Từ đầu năm 2019 đến nay, Sở Y tế đã tổ chức 1 hội nghị tập huấn can thiệp giảm thiểu tác hại HIV/AIDS cho 25 đồng đẳng viên tham gia; cấp phát đến tuyến huyện 155.000 bơm kim tiêm 1 ml, 50.000 bơm kim tiêm 30 ml, 60.000 bao cao su cho hơn 1.380 đối tượng can thiệp.

Trên thực tế, không có số liệu nào thống kê cụ thể về công tác tuyên truyền, vận động của các đồng đẳng viên, chỉ biết rằng hoạt động tích cực của họ đã góp phần giảm thiểu lây nhiễm HIV qua các năm. Năm 2018, số người nhiễm mới HIV giảm xuống còn 29 người (năm 2008 có 191 người).

Bà Hoàng Thị Đặng, Trưởng Khoa Phòng chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: Để nâng cao chất lượng hoạt động của đội ngũ đồng đẳng viên, Khoa tiếp tục phối hợp với trung tâm y tế các huyện, thành phố theo dõi, giám sát hoạt động của các đồng đẳng viên, kịp thời hướng dẫn, giúp họ cập nhật kiến thức cần thiết để tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho các đối tượng cần can thiệp, góp phần giảm thiểu nguy cơ lây lan HIV trong cộng đồng.

Công việc của các đồng đẳng viên mang đầy tính nhân văn và có ý nghĩa tích cực đối với xã hội. Mong rằng thời gian tới, các ngành chức năng, các tổ chức, đoàn thể sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền để thay đổi nhận thức, cách nhìn của cộng đồng về đồng đẳng viên, để họ có thể phát huy vai trò, góp phần can thiệp, giảm thiểu tác hại, khống chế bệnh HIV/AIDS.

NGỌC HIẾU