Ðổi ngôi trên chính trường Tây Ban Nha

Theo kết quả kiểm 99,95% số phiếu bầu, PP được 45% số phiếu ủng hộ (tương đương 186 ghế trong tổng số 350 ghế của QH), so với 29% số phiếu bầu (110 ghế) của PSOE. Với kết quả này, PP đã nắm chắc đa số ghế tại QH để giành quyền thành lập chính phủ và ứng cử viên PP M.Ra-hoi chắc chắn trở thành thủ tướng mới của Tây Ban Nha.

Trong cuộc giao lưu với đám đông người ủng hộ sau khi kết quả bầu cử được công bố, ông Ra-hoi cam kết sẽ nỗ lực hết sức trên cương vị Thủ tướng, kêu gọi người dân Tây Ban Nha ủng hộ ông và chính phủ mới tiến hành các biện pháp cải cách mạnh mẽ để đối phó cuộc khủng hoảng thâm hụt ngân sách và nợ công, tiến tới khôi phục đà tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ tư Khu vực đồng ơ-rô (Eurozone). Chủ tịch Hội đồng châu Âu H.Rôm-puy đã chúc mừng thắng lợi của ông Ra-hoi, tin tưởng dưới sự lãnh đạo của PP, Tây Ban Nha sẽ vượt qua suy thoái kinh tế, góp phần khôi phục sự ổn định của Eurozone. Tổng thống Pháp N.Xác-cô-di chúc mừng và kêu gọi ông Ra-hoi hợp tác chặt chẽ và hiệu quả với Pháp để lấy lại lòng tin của các thị trường tài chính thế giới đối với các nền kinh tế EU. Ứng cử viên PSOE cầm quyền A.Ru-ban-ca-ba đã thừa nhận thất bại, đồng thời chúc ông Ra-hoi và PP thành công trên cương vị lãnh đạo đất nước.

Việc PP giành thắng lợi trong cuộc bầu cử QH trước thời hạn là điều được giới phân tích dự báo trước đó, bởi người dân Tây Ban Nha đã chán nản và mất kiên nhẫn trước tình trạng “ốm yếu” kéo dài của nền kinh tế đất nước.

Các chính sách “thắt lưng, buộc bụng” của Chính phủ của Thủ tướng R.Xa-pa-tê-rô không những chưa đủ mạnh để ngăn chặn nguy cơ vỡ nợ công, mà còn là nguyên nhân chính khiến tỷ lệ thất nghiệp tăng cao, đời sống của người lao động thêm khó khăn, gây làn sóng bất bình trong xã hội. Thay PSOE lãnh đạo đất nước, PP cũng sẽ phải tiếp quản những khó khăn chồng chất. Giảm thâm hụt ngân sách, nợ công và tỷ lệ thất nghiệp cao là những bài toán khó mà PP cần gấp rút tìm lời giải.

Theo dự báo của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), tốc độ tăng trưởng kinh tế của Tây Ban Nha năm nay chỉ đạt từ 0,7% đến 0,8%, thấp hơn nhiều so mục tiêu 1,3% mà Chính phủ của Thủ tướng Xa-pa-tê-rô đặt ra hồi đầu năm, đồng thời sẽ tiếp tục giảm trong quý I-2012. Tỷ lệ thất nghiệp trong quý II lên tới 20,89%, mức cao nhất trong số các nước công nghiệp phát triển. Tây Ban Nha đã thực hiện được mục tiêu giảm thâm hụt ngân sách năm 2010 xuống 9,3% GDP và đang nỗ lực giảm xuống còn 6% GDP năm nay và 4,4% GDP năm 2012. Tuy nhiên, IMF cho rằng, Ma-đrít khó có thể đạt các mục tiêu trên, dự báo thâm hụt ngân sách của Tây Ban Nha là 6,2% GDP năm nay và 5% GDP năm tới. Trong khi đó, nợ công của 17 chính quyền địa phương ở nước này trong sáu tháng đầu năm 2011 đã lên hơn 133 tỷ ơ-rô (184 tỷ USD), tương đương mức cao kỷ lục 12,4% GDP.

Trung tuần tháng 10, Cơ quan xếp hạng tín nhiệm quốc tế Standard & Poor’s (S&P) đã hạ mức xếp hạng tín nhiệm dài hạn của Tây Ban Nha từ AA xuống AA-, hạ hai bậc tín nhiệm nợ công từ AA xuống AA- và mức tín nhiệm của mười ngân hàng nước này, do triển vọng tăng trưởng kinh tế yếu và bất ổn định của thị trường bất động sản. Đây là đòn mạnh giáng vào nền kinh tế Tây Ban Nha, vốn đang ngấp nghé bờ vực khủng hoảng nợ công. Một vấn đề nhạy cảm mà ông Ra-hoi tiếp quản từ người tiền nhiệm là việc Tây Ban Nha đạt thỏa thuận với Mỹ về kế hoạch triển khai “lá chắn tên lửa” ở châu Âu. Theo đó, Ma-đrít cho phép Oa-sinh-tơn triển khai tàu chiến có trang bị tên lửa đánh chặn tại vùng biển phía nam nước này từ nay đến năm 2013. Vấn đề này đã vấp phải làn sóng phản đối của người dân Tây Ban Nha và một số nước châu Âu.

Giới phân tích nhận định, hàng “núi” khó khăn đang chờ đón Thủ tướng và chính phủ mới ở Tây Ban Nha. Việc cấp thiết của chính phủ mới sau khi nhậm chức là xốc lại tinh thần đoàn kết dân tộc và tiến hành các biện pháp cải cách triệt để, nhằm khôi phục đà tăng trưởng kinh tế cũng như uy tín chính trị của đất nước.