Đổi mới trong hoạt động của HĐND các cấp

–Từ đầu nhiệm kỳ 2021 – 2026 đến nay, Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp trên địa bàn tỉnh đã có nhiều đổi mới trong hoạt động tổ chức các kỳ họp cũng như trong giám sát các ý kiến, kiến nghị của cử tri. Qua đó góp phần thực hiện tốt vai trò là cơ quan quyền lực của Nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân.

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND tỉnh đã tổ chức thành công 21 kỳ họp, gồm kỳ họp thường lệ, kỳ họp chuyên đề và giải quyết công việc phát sinh đột xuất; công tác điều hành kỳ họp không ngừng được cải tiến, đổi mới theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND. Qua các kỳ họp đã ban hành được trên 200 nghị quyết trên tất cả các lĩnh vực, tạo cơ sở pháp lý quan trọng để thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm 2020 – 2025 của tỉnh.

Tăng cường chất vấn tại các kỳ họp HĐND

Đáng chú ý, các kỳ họp thường lệ giữa năm, cuối năm, kỳ họp chuyên đề của HĐND tỉnh đã dành nhiều thời lượng cho hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn. Đơn cử, tại kỳ họp thường lệ giữa năm 2023, HĐND tỉnh đã có 29 ý kiến của đại biểu chất vấn, trong đó có 10 ý kiến được chất vấn trực tiếp tại kỳ họp; kỳ họp thường lệ cuối năm, có 20 ý kiến của đại biểu chất vấn, trong đó có 13 ý kiến được chất vấn trực tiếp tại kỳ họp. Các nội dung chất vấn đi thẳng vào những vấn đề được cử tri quan tâm, qua đó làm rõ trách nhiệm của các cấp, ngành trên nhiều lĩnh vực như: giáo dục, kinh tế, môi trường, viễn thông, đường giao thông, quy hoạch, chính sách thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia… Điểm mới từ kỳ họp này là HĐND tỉnh đưa thiết bị trình chiếu hình ảnh vào phục vụ hoạt động thuyết trình, chất vấn và giải trình của các đại biểu, các Ban HĐND tỉnh, thành viên UBND tỉnh. Qua đó góp phần ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động tại các kỳ họp, đồng thời làm phong phú thêm cách thuyết trình, giải trình, để đại biểu tham dự dễ hình dung với thực trạng các nội dung được đề cập.

Đại biểu Vy Quang Dũng, Phó trưởng Ban Văn hoá xã hội, HĐND tỉnh cho biết: Qua khảo sát từ thực tế và ý kiến của cử tri phản ánh, hiện nay, thực trạng giết mổ gia súc, gia cầm diễn ra trên địa bàn tỉnh, thành phố phức tạp, quản lý chưa khoa học, tập trung, chưa đảm bảo môi trường. Vì vậy, tại kỳ họp thường lệ cuối năm 2023, tôi đã nêu ý kiến kèm hình ảnh minh hoạ để chất vấn đối với Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư về công tác xây dựng quy hoạch, lộ trình xây dựng cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung trên địa bàn tỉnh và thành phố Lạng Sơn; giải pháp thực hiện kiểm soát an toàn thực phẩm, ô nhiễm môi trường…

Không chỉ chất vấn sát thực tế, có hình ảnh minh hoạ sinh động, các đại biểu HĐND tỉnh còn bám sát kiến nghị của cử tri để chất vấn hoặc theo dõi các ý kiến đã được chất vấn nhưng chưa giải quyết để chất vấn lại các kỳ họp sau. Đại biểu Linh Thị Hiền, Phó Trưởng Ban Kinh tế – Ngân sách, HĐND tỉnh, Tổ đại biểu huyện Văn Lãng cho biết: Qua tiếp xúc cử tri tại huyện Văn Lãng, cử tri nhiều lần kiến nghị đầu tư, cải tạo cầu Na Sầm (xây dựng từ năm 1986, nay đã xuống cấp, không có lan can, nguy hiểm cho người dân đi lại). Tại kỳ họp thường lệ giữa năm 2023 (tháng 7/2023), tôi đã chất vấn nội dung này đối với Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư về việc đầu tư xây dựng cầu Na Sầm. Trả lời ý kiến chất vấn của tôi, đồng chí giám đốc sở cho biết lãnh đạo UBND tỉnh đã nắm bắt được ý kiến cử tri, nhưng do nguồn vốn của tỉnh có hạn nên tỉnh sẽ xem xét đưa dự án đầu tư vào giai đoạn 2023-2024, thời gian thực hiện dự án dự kiến vào giai đoạn 2025-2028.

Không chỉ cấp tỉnh, HĐND cấp huyện, xã cũng chú trọng đổi mới, nâng cao chất lượng hiệu quả các kỳ họp HĐND. Từ năm 2021 đến nay, HĐND cấp huyện đã tổ chức được trên 130 kỳ họp, thông qua trên 700 nghị quyết. Các kỳ họp đã hoàn thành nội dung chương trình đề ra, đảm bảo chất lượng, trình tự theo quy định. Công tác điều hành của chủ tọa kỳ họp được thực hiện theo quy định; việc xem xét các nghị quyết, góp ý vào các báo cáo trình tại kỳ họp được các đại biểu quan tâm tham gia thảo luận, góp ý kiến. UBND và các cơ quan chuyên môn, đơn vị cấp huyện có trách nhiệm trả lời chất vấn, giải trình làm rõ các nội dung đại biểu HĐND quan tâm. Đáng chú ý, hoạt động chất vấn, giải trình tại kỳ họp HĐND được 8/10 huyện (Lộc Bình, Cao Lộc, Văn Lãng, Tràng Định, Văn Quan, Bình Gia, Bắc Sơn và thành phố Lạng Sơn) tổ chức truyền thanh trực tiếp, có hiệu quả đến các phường, xã, thị trấn trên địa bàn để cử tri thuận tiện theo dõi. Điển hình một số huyện đã thực hiện tốt việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác tổ chức kỳ họp như sử dụng phần mềm nghiệp vụ HĐND chuyển tài liệu phục vụ kỳ họp, vận dụng mô hình kỳ họp không giấy (các huyện: Bình Gia, Văn Lãng, Hữu Lũng và thành phố Lạng Sơn).

Ông Đinh Xuân Đồng, Phó Chủ tịch HĐND huyện Bình Gia cho biết: Từ đầu nhiệm kỳ 2021 -2026 đến nay, tại các kỳ họp chúng tôi dành nhiều thời gian để chất vấn hơn so với nhiệm kỳ trước, trung bình mỗi kỳ họp có 1 buổi chất vấn. Qua các kỳ họp HĐND, các đại biểu HĐND huyện đã có trên 50 lượt chất vấn tập trung vào các vấn đề cử tri quan tâm, chế độ, chính sách, đất đai, nguyên nhân chậm tiến độ các dự án, hạn chế trong phát triển kinh tế – xã hội. Các vấn đề chất vấn đã được các đại biểu, cơ quan, đơn vị giải trình, làm rõ ngay tại các kỳ họp của HĐND huyện, góp phần nâng cao chất lượng trong các kỳ họp.

Đẩy mạnh giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri

Không chỉ đổi mới, nâng cao chất lượng các cuộc họp, HĐND các cấp còn tăng cường trách nhiệm của các tổ đại biểu, đại biểu HĐND trong việc giám sát giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri. HĐND các cấp kết hợp giám sát thông qua báo cáo, việc tiếp dân, xử lý đơn thư; đưa các vấn đề, vụ việc bức xúc vào nội dung các phiên họp thường kỳ, các cuộc giám sát chuyên đề của Thường trực HĐND và các Ban HĐND; đồng thời thực hiện việc giải trình, chất vấn tại phiên họp đối với một số vấn đề được đại biểu quan tâm, kiến nghị của cử tri chậm được giải quyết.

Đơn cử năm 2023, thông qua nhiều cuộc khảo sát, giám sát của các Ban HĐND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh đã xem xét và lựa chọn một số nội dung để tổ chức phiên họp giải trình, làm rõ những nội dung được cử tri, dư luận quan tâm. Cụ thể, Thường trực HĐND tỉnh đã tổ chức 3 phiên họp giải trình về những hạn chế, khó khăn trong công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho lao động nông thôn; tình hình quản lý, sử dụng nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác sang Ngân hàng chính sách xã hội để cho vay vốn tạo việc làm, duy trì và mở rộng việc làm; thực trạng và các giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác đảm bảo an toàn giao thông; 1 phiên chất vấn về nội dung thực trạng, các giải pháp để nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị kinh tế hoa hồi trên địa bàn tỉnh. Ngay sau các phiên họp, Thường trực HĐND tỉnh đã ban hành thông báo kết luận và chuyển 38 kiến nghị với Trung ương, UBND tỉnh, các cơ quan chuyên môn, UBND các huyện, thành phố khắc phục tồn tại, hạn chế, đề ra giải pháp thực hiện; đồng thời phân công các ban theo dõi, đôn đốc, giám sát các kiến nghị theo lĩnh vực được giao.

Theo đó hoạt động giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri được HĐND các cấp quan tâm, triển khai với nhiều cách làm sáng tạo, đổi mới. Đồng chí Đinh Hữu Học, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh cho biết: Thường trực, các Ban của HĐND cấp tỉnh, huyện chú trọng theo dõi, đôn đốc, giám sát các cơ quan chức năng trong việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri. Trong đó chú trọng việc phân loại, xử lý các kiến nghị và chuyển đến cơ quan có thẩm quyền để xem xét giải quyết và trả lời cử tri theo quy định. Cơ bản các ý kiến, kiến nghị của cử tri được các cơ quan có thẩm quyền giải quyết theo đúng các quy định của pháp luật và tình hình thực tế; kiến nghị cụ thể, rõ ràng, đã tạo điều kiện giúp các cơ quan chức năng kịp thời có những chỉ đạo, điều hành sát, đúng để giải quyết, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho Nhân dân. Từ đầu nhiệm kỳ 2021 đến nay, toàn tỉnh có trên 2.600 kiến nghị của cử tri gửi đến các kỳ họp HĐND, tỷ lệ giải quyết xong bình quân đạt trên 60%. Tỷ lệ giải quyết dứt điểm kiến nghị của một số HĐND cấp huyện cao như: thành phố Lạng Sơn (98,7%); huyện Chi Lăng (98%); huyện Đình Lập (90%).

Tại cấp xã, thị trấn, thời gian qua, thông qua các cuộc tiếp xúc cử tri, nghe cử tri phản ánh, Thường trực HĐND cấp xã, thị trấn đã lựa chọn nhiều nội dung quan trọng liên quan đến vấn đề phát triển kinh tế – xã hội, xây dựng nông thôn mới; làm các tuyến đường giao thông nông thôn; xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia, các chế độ chính sách đối với người dân để tổ chức giám sát, qua đó kịp thời tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ thực hiện… Ông Hoàng Ngọc Bằng, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND thị trấn Chi Lăng, huyện Chi Lăng cho biết: Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND, Thường trực HĐND thị trấn đã giám sát chuyên đề được 9 cuộc với các nội dung như: tình hình thực hiện các nghị quyết của HĐND thị trấn trong phát triển kinh tế – xã hội; thu, chi các loại quỹ công chuyên dùng do nhân dân đóng góp; huy động xã hội hoá tu sửa cơ sở vật chất các trường học… mỗi cuộc giám sát có đến 3 – 4 kiến nghị, cơ bản đều được lãnh đạo các cấp, các đơn vị liên quan tiếp thu thực hiện.

Ông Lương Văn Long, Bí thư Chi bộ, Khối trưởng Khối 15, phường Hoàng Văn Thụ, thành phố Lạng Sơn cho biết: Từ ý kiến của cử tri trong khối về việc chưa có đường ống nước thải, khu vực đất đồi trước cổng khối chưa sạch đẹp, được sự quan tâm của các cấp chính quyền, sự đóng góp của người dân trong khối, năm 2023, khối đã đầu tư đường nước thải từ đầu đường Nguyễn Thượng Hiền xuống đường Bắc Sơn. Khu vực đất đồi được san bằng với diện tích trên 300m2, được lát đá, xây bồn hoa khang trang, sạch đẹp, có dụng cụ thể thao, ghế đá, tạo thành một khu vui chơi, luyện tập thể dục thể thao cho bà con trong và ngoài khối.

Thực tế trên khẳng định với chức năng, nhiệm vụ được giao, thời gian qua, HĐND các cấp đã và đang thực hiện tốt vai trò, trách nhiệm của mình, nỗ lực đưa hoạt động của HĐND các cấp ngày càng đổi mới, thiết thực, hiệu quả và chất lượng.