Ðổi mới nhưng vẫn còn bất cập

Thí sinh chuẩn bị làm bài thi tại Hội đồng thi Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông (Hà Nội). Ảnh: TRẦN HẢI

Sáng 5-7, thí sinh cả nước hoàn thành môn thi cuối, khép lại đợt một kỳ thi, tuyển sinh đại học, cao đẳng (ĐH, CĐ) năm 2012. Đây là đợt thi có nhiều đổi mới nhưng cũng để lại nhiều băn khoăn cho thí sinh, phụ huynh, cán bộ coi thi cũng như toàn xã hội.

Đợt một kỳ thi, tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2012 thi khối A, A1 và khối V. Đây là đợt thi có số lượng thí sinh đăng ký dự thi nhiều nhất với hơn 869 nghìn thí sinh. Cả nước có 125 trường ĐH, CĐ tổ chức thi gồm hơn 29,9 nghìn phòng thi thuộc 1.023 điểm thi. Theo báo cáo nhanh của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD và ĐT), tính đến môn thi cuối có hơn 658 nghìn thí sinh dự thi, bằng 75,79% so với đăng ký. Các hội đồng tuyển sinh đã tích cực chuẩn bị và nghiêm túc triển khai công tác coi thi trật tự, an toàn. Các vi phạm quy chế thi được phát hiện, xử lý kịp thời. Đề thi có nội dung nằm trong chương trình trung học phổ thông, chủ yếu là lớp 12; không có sai sót cả về nội dung và hình thức và có khả năng phân loại thí sinh.

Ghi nhận của phóng viên Báo Nhân Dân ở các địa phương cho biết, các hội đồng thi được chuẩn bị chu đáo các điều kiện phục vụ công tác thi. Điển hình như tại Trường ĐH Tây Nguyên, theo Chủ tịch Hội đồng tuyển sinh Nguyễn Tấn Vui, toàn trường có tám điểm thi đều được bảo đảm tốt cơ sở vật chất, thực hiện nghiêm quy chế; trong các ngày thi không xảy ra tình trạng mất điện, ách tắc giao thông vào giờ cao điểm, vệ sinh an toàn thực phẩm bảo đảm. Trong khi đó, Chủ tịch Hội đồng tuyển sinh ĐH Huế Nguyễn Văn Toàn cho biết, đợt một kỳ thi tuyển sinh của trường thành công từ công tác tổ chức, kỷ luật phòng thi cho đến phần thi của thí sinh. Vì vậy, số thí sinh dự thi của trường cao nhất từ trước đến nay, đạt 87,17% so với đăng ký. Tại Hải Phòng, năm đầu tổ chức Cụm thi quốc gia, lượng thí sinh dự thi tăng nhiều hơn so với những năm trước nhưng tình hình an ninh trật tự vẫn bảo đảm, không xảy ra ùn tắc giao thông và tai nạn đáng tiếc. Giá cả các mặt hàng cũng như nhà trọ ổn định, không tăng và không có hiện tượng bắt chẹt khách, tạo sự yên tâm đối với phụ huynh và thí sinh. Các trường ĐH trên địa bàn đã dành hơn 5.400 chỗ trọ miễn phí trong ký túc xá của trường cho các thí sinh dự thi.

Đáng chú ý, kỳ thi năm nay tiếp tục ghi nhận sự vào cuộc của các ban, ngành, đoàn thể góp phần tạo nên kỳ thi an toàn, nghiêm túc. Cả nước đã huy động hơn 21 nghìn thanh niên, sinh viên tình nguyện hỗ trợ công tác tổ chức thi. Các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội, doanh nghiệp… giúp các trường, thí sinh và phụ huynh trong việc đưa đón, hỗ trợ hàng nghìn chỗ trọ và hàng chục nghìn suất ăn giá rẻ, miễn phí cho thí sinh… Tại Đà Nẵng, đợt một kỳ thi đã có hơn 1.500 tình nguyện viên giúp đỡ gần 12 nghìn lượt thí sinh và người nhà thí sinh có chỗ ở miễn phí, giá rẻ. Ngoài ra, Thành đoàn Đà Nẵng còn tổ chức 900 chuyến xe thồ, vận động bốn xe buýt miễn phí chạy ba chuyến/ngày… Tại Cần Thơ, cùng với sự hỗ trợ của các nhà hảo tâm, doanh nghiệp, gần bốn nghìn thí sinh dự thi còn được một số chùa trên địa bàn tỉnh Hậu Giang, TP Cần Thơ hỗ trợ cơm chay, nước uống, chỗ ở… Đặc biệt, gia đình ông Đặng Chư, trú tại 82 Lê Văn Hưu (TP Huế) đã nấu 2.400 suất cơm miễn phí và đón tiếp thí sinh đến ăn tại nhà mình trong ba ngày diễn ra kỳ thi. Để bảo đảm cơm phục vụ đúng giờ cho thí sinh, ông Chư đã huy động con cháu và hàng xóm cùng đi chợ, nấu cơm và phục vụ. Bên cạnh sự giúp đỡ của các tổ chức, đoàn thể, cá nhân, đợt một kỳ thi cũng ghi nhận sự nỗ lực không ngừng của mỗi thí sinh dự thi. Hình ảnh cảm động trong buổi thi cuối tại ĐH Đà Nẵng là sự lạc quan, tươi vui của thí sinh Hồ Thị Út Lan, dự thi vào Khoa Công nghệ thông tin, Trường ĐH Bách khoa bị nhiễm chất độc da cam. Tại kỳ thi ĐH năm nay, Lan cố gắng làm bài tốt để theo đuổi ước mơ của mình, ra trường tìm một việc làm nuôi sống bản thân phù hợp với những người không may mắn. Thí sinh Nguyễn Văn Minh (ở TP Đông Hà, Quảng Trị) đã 62 tuổi vẫn dự thi vào ĐH Huế. Đây là lần thứ tư ông Minh đăng ký dự thi khối A ngành Vật lý của trường…

Mặc dù nhận được sự quan tâm của toàn xã hội nhưng đợt một kỳ thi ĐH, CĐ năm nay vẫn bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập ở cả những vấn đề đã xảy ra của kỳ thi những năm trước cũng như các nội dung sửa đổi quy chế của kỳ thi năm nay. Trong đó, vấn đề thực hiện nghiêm quy chế được phổ biến cả trước và trong kỳ thi cũng như mỗi buổi thi nhưng đợt một kỳ thi vẫn có 129 thí sinh vi phạm bị xử lý kỷ luật, tăng ba trường hợp so với kỳ thi năm 2011. Trong đó có 27 trường hợp bị khiển trách, sáu trường hợp bị cảnh cáo, 92 trường hợp bị đình chỉ và bốn thí sinh đến muộn không được dự thi. Có hai cán bộ coi thi bị xử lý kỷ luật đình chỉ và một số giám thị bị khiển trách, cảnh cáo. Đặc biệt, lỗi mang điện thoại vào phòng thi dù cố tình hay vô ý đều bị đình chỉ thi đã được cảnh báo từ nhiều kỳ thi trước đây nhưng các thí sinh vẫn mắc phải. Điển hình như buổi thi cuối, các điểm thi tại TP Hồ Chí Minh đã đình chỉ thi sáu thí sinh đều do mang điện thoại di động vào phòng thi; trong đó: Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật có hai thí sinh, ĐH Sài Gòn, ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐH Tôn Đức Thắng, ĐH Giao thông vận tải TP Hồ Chí Minh, Học viện Hành chính Quốc gia mỗi trường có một thí sinh vi phạm. Ngoài ra, kết thúc đợt một, ĐH Thái Nguyên có 21 thí sinh vi phạm quy chế, trong đó có 15 thí sinh bị đình chỉ thi. Điều đáng nói là trong số các thí sinh bị đình chỉ có 11 trường hợp do mang điện thoại vào phòng thi. Tại cụm thi Cần Thơ có 13 thí sinh vi phạm quy chế thi, trong đó có 11 thí sinh bị đình chỉ thi vì mang điện thoại di động vào phòng thi. Tại cụm thi Vinh, cũng có bảy thí sinh bị đình chỉ thi do mang điện thoại vào phòng thi bị xử lý kỷ luật và kết thúc môn thi cuối so với môn thi đầu có 110 thí sinh bỏ thi…

Đáng chú ý, đợt một kỳ thi năm nay, quy định về việc “thí sinh được mang vào phòng thi các loại máy ghi âm, ghi hình, máy ảnh chỉ có chức năng ghi thông tin, không truyền được thông tin ra ngoài phòng thi và người sử dụng không nghe được âm thanh, không xem được hình ảnh trực tiếp, tại chỗ nếu không có thiết bị hỗ trợ khác” khiến cho nhiều hội đồng thi lúng túng, giám thị lo lắng và gây băn khoăn, thắc mắc trong dư luận xã hội. Sau đợt một kỳ thi cho thấy nếu thí sinh mang thiết bị, máy móc quay, chụp vào phòng thi sẽ khó xác định được loại nào mang vào không vi phạm, loại máy nào vi phạm; hoặc việc xác định mất thời gian, rườm rà. Mặt khác, việc thí sinh đi thi cần chuẩn bị tâm lý thi cũng như kiến thức thi tốt chứ không phải chỉ chú tâm “săm soi” tiêu cực. Trong khi kỳ thi ĐH, CĐ được đánh giá là nghiêm túc nhất hiện nay thì việc cho phép mang một số thiết bị vào phòng thi đã trở thành việc “nghi ngờ” ở các hội đồng thi. Phó Giám đốc Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông Lê Hữu Lập cho rằng: Việc cho thí sinh mang một số thiết bị vào phòng thi khiến cho các điểm trong quy chế đã “đá” nhau. Vì thí sinh mang thiết bị (được cho phép) vào phòng thi có thể ghi hình hoặc chụp đề thi; hết hai phần ba thời gian, thí sinh được nộp bài ra về thì đề thi đã được quay hoặc chụp sẽ được đưa ra ngoài “hợp pháp”. Trong khi đó cũng trong quy chế lại quy định thí sinh không được mang đề thi ra ngoài trước khi hết giờ làm bài. Điều đó cho thấy cần có những tính toán phù hợp trong việc thay đổi các quy định liên quan đến kỳ thi.

Có thể nói, mỗi đợt thi khép lại, mang theo những băn khoăn, trăn trở cũng như những niềm vui, những tiếc nuối khác nhau của mỗi thí sinh, phụ huynh, những người làm công tác thi tuyển sinh… Một kỳ thi an toàn, nghiêm túc, hiệu quả là mong muốn của toàn xã hội nhưng cần có những đổi mới hợp lý, thiết thực, hiệu quả từ phía ngành GD và ĐT.

Ngay sau khi môn thi cuối kết thúc, Bộ GD và ĐT đã công bố đáp án các môn thi đợt một trên các phương tiện thông tin đại chúng. Theo lịch thi, tuyển sinh, đợt hai thi ĐH khối B, C, D và các khối năng khiếu. Thí sinh dự thi sẽ làm thủ tục, xử lý những sai sót trong đăng ký thi ngày 8-7 và chính thức thi ngày 9 và 10-7.

PGS, TS Ngô Văn Tứ, Trường Đại học Sư phạm (Đại học Huế):

Đề thi môn Hóa khối A của buổi thi cuối được trình bày rõ ràng. Nội dung, đề thi phù hợp với cấu trúc đề thi mà Bộ GD và ĐT đưa ra ở từng chương theo sách giáo khoa các lớp 10, 11, 12 của bộ sách cơ bản và sách nâng cao. Đề thi có sự cân bằng giữa lý thuyết và bài tập, do đó học sinh học chắc lý thuyết có thể coi đây là một đề tương đối dễ. Về phần bài tập, có những câu có tính phân loại học sinh cao, mức độ nhận thức thể hiện rõ, có câu khó, câu dễ nhằm phân biệt đối tượng học sinh yếu, trung bình và giỏi, giúp cho các trường có cơ sở tuyển chọn chính xác. Toàn bộ lượng kiến thức của đề thi phù hợp với thời gian yêu cầu 90 phút của đề thi trắc nghiệm môn Hóa học.

Với đề thi này, điểm thi môn Hóa năm nay có thể có nhiều điểm 10 hơn so với năm trước.