Độc đáo làng đá Thạch Khuyên

– Xuất Lễ là xã biên giới của huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn, cách trung tâm thành phố Lạng Sơn chừng 45 km theo đường tỉnh 235. Nơi đây, từ thế kỷ XIX đã xuất hiện một ngôi làng từng được mệnh danh là “vương quốc của đá” với những ngôi nhà trình tường bằng đất cùng nét văn hóa dân gian độc đáo và đặc biệt, tiêu biểu cho ý chí của đồng bào biên giới chống lại thổ phỉ và chống thực dân Pháp xâm lược giữa thế kỷ XX, đó là làng Thạch Khuyên – một trong 9 điểm thuộc khu du kích Ba Sơn. Trải qua thời gian và chiến tranh tàn phá, không ít bờ đá không còn nguyên vẹn. Thế nhưng những hàng rào đá, bờ kè đá còn sót lại ở Thạch Khuyên vẫn đủ để người ta ngỡ ngàng.

NGUYÊN KHOA – TÙNG ANH

Thạch Khuyên hiện có 115 hộ dân với hơn 530 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào Tày, Nùng sinh sống. Đây là ngôi làng phòng thủ truyền thống của đồng bào dân tộc Tày, Nùng vùng biên giới Lạng Sơn

Bao quanh làng là hệ thống tường đá kiên cố cao 5m, dày 1,5m - 2m, để bảo vệ dân làng trước nạn giặc giã và thổ phỉ vùng biên giới. Hiện nay dấu tích bức tường rào đá nhiều nơi vẫn còn nguyên vẹn

Đá ôm nhà, lát rải làm đường, đá làm tường rào, đá kè bờ ao, đá chèn bờ ruộng, đá ôm cả cây cỏ nơi đây

Thạch Khuyên hiện vẫn còn một số nhà trình tường, lối kiến trúc tiêu biểu cho nhà ở truyền thống của dân tộc Tày, Nùng Lạng Sơn

Những ngôi nhà trình tường và các công trình bằng đá đã tồn tại, chở che các thế hệ người dân Thạch Khuyên qua thăng trầm lịch sử, là nguồn tài nguyên văn hóa quý giá để huyện Cao Lộc nói riêng và tỉnh Lạng Sơn nói chung khai thác, phát triển du lịch, đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương