Điểm sáng trong quan hệ hợp tác thương mại đầu tư Việt Nam-Nga

Dự án chăn nuôi bò sữa, chế biến các sản phẩm từ sữa của TH tại Nga không chỉ góp phần tăng cường trao đổi thương mại, đầu tư giữa Việt Nam và Nga mà còn làm “thay da đổi thịt” vùng quê tại nước này.

Trong chuyến thăm Nga từ ngày 29/11 đến ngày 2/12, một trong những điểm sáng trong quan hệ hợp tác đầu tư-thương mại Việt Nam-Nga được Chủ tịch nước nhắc đến chính là dự án chăn nuôi bò sữa, chế biến các sản phẩm từ sữa của Tập đoàn TH (đơn vị sở hữu thương hiệu TH true MILK).

Trả lời phỏng vấn báo chí Nga trước chuyến đi, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã nhắc đến dự án như một điển hình thành công về hợp tác kinh tế song phương khi khẳng định: “Đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng tiêu cực tới các hoạt động giao lưu, trao đổi về kinh tế, thương mại giữa Việt Nam và Liên bang Nga. Tuy nhiên, điều đáng mừng là hợp tác thương mại vẫn đạt mức tăng trưởng ấn tượng, năm 2020, kim ngạch thương mại hai nước đạt 5,7 tỷ USD, tăng 15,2%; 9 tháng 2021, thương mại tiếp tục tăng 4,6%, dự kiến trong cả năm 2021, đạt khoảng 6,5 tỷ USD, tăng 14%. Nhiều dự án hợp tác quy mô lớn đang được thúc đẩy triển khai, như dự án chăn nuôi bò sữa, chế biến các sản phẩm từ sữa của Tập đoàn TH true MILK tại Nga và dự án Khu công nghiệp Việt-Nga tại Việt Nam…”

Không chỉ vậy, hình mẫu đầu tư của TH true MILK cũng được Chủ tịch nước đề cập đến không ít lần trong cuộc hội đàm với Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin và trong những cuộc tiếp các doanh nghiệp lớn của Nga cũng như lãnh đạo nhiều địa phương tại Nga.

Có thể nói, việc Tập đoàn TH sang Nga đầu tư Dự án Tổ hợp chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa công nghệ cao trong thời kỳ cấm vận, là hình ảnh nhà đầu tư lớn nhất của Việt Nam vào Nga. Đây không chỉ là thể hiện nghĩa cử cao đẹp “ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, trân trọng tình cảm và quan hệ đối tác chiến lược giữa hai quốc gia, mà còn là một quyết định nắm bắt điểm vàng trong kinh doanh.

Tiên phong trong công nghệ, tạo đột phá cho làng sữa Việt

Năm 2008, trong bối cảnh cuộc khủng hoảng sữa nhiễm Melamin độc hại tại Trung Quốc, nhiều nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe người tiêu dùng Việt, bà Thái Hương trên cương vị Tổng Giám đốc Ngân hàng Bắc Á đã nung nấu ý tưởng “sẽ nuôi bò, làm sữa tươi, thật sự là sữa tươi sạch cho trẻ em Việt Nam, cho người tiêu dùngViệt Nam.”

Và bà tuyên bố: “Tôi không muốn người dân quê tôi chịu mãi số phận còi cọc. Sữa chính là nguồn dưỡng chất giúp cải thiện nhanh nhất, cơ bản nhất về tầm vóc, thể lực, để người Việt không còn thua bầu kém bạn.”

Thời điểm đó, có nhiều dự án phát triển bò sữa nhưng thất bại vì khí hậu ở nước ta nóng ẩm, không thích hợp cho việc chăn nuôi bò sữa- vốn là động vật ôn đới. Nhưng với quyết tâm mãnh liệt, bà Thái Hương đã hóa giải những khó khăn về điều kiện thiên nhiên (khí hậu khắc nghiệt, quanh năm nắng nóng tại huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An) bằng một con đường duy nhất: Đưa công nghệ hiện đại, tự động hóa, tận dụng thành tựu công nghệ 4.0 vào sản xuất nông nghiệp để “chế ngự thiên nhiên,” mang lại hiệu quả sản xuất cao.

Theo đó, TH đã áp dụng công nghệ cao trong tất cả các khâu của quy trình khép kín “từ đồng cỏ xanh tới ly sữa sạch.” Đó là những công nghệ chăn nuôi, quản lý đàn bò, chuồng trại hiện đại hàng đầu thế giới, trong đó có hệ thống quản lý bò sữa tiên tiến nhất thế giới Afifarm của Israel; quy trình quản lý dịch bệnh, thú y của New Zealand; quy trình, thiết bị xử lý nước, chất thải của Nhật, Israel, Hà Lan Không chỉ được ăn ngon, được chăm sóc sức khỏe bằng những công nghệ tân tiến và sống trong những trang trại sạch đẹp, các “nàng” bò còn được nghe nhạc giao hưởng mỗi ngày.

Quy trình vắt sữa, bảo quản và đo lường chất lượng sữa cũng được tiến hành theo công nghệ tự động một cách chính xác và khoa học. Không chỉ vậy, TH true MILK đã có một bước tiến cao hơn trong tiến trình hướng tới sản phẩm an toàn, thân thiện với môi trường với sản phẩm sữa tươi organic tiêu chuẩn Châu Âu và Mỹ.

TH đã trở thành trang trại đầu tiên tại Việt Nam thực hiện chuyển đổi và sản xuất sữa organic theo các tiêu chuẩn quốc tế này. Dự án chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa TH được đầu tư theo lộ trình bài bản và chuyên nghiệp, cơ bản kiến tạo thành công chuỗi giá trị liên hoàn “Từ đồng cỏ xanh đến ly sữa sạch” bao gồm Quy hoạch vùng nguyên liệu, nhà máy sản xuất thức ăn, trang trại bò sữa và nhà máy chế biến lớn nhất Đông Nam Á cùng với một hệ thống phân phối TH true mart, với những quy chuẩn công nghệ hiện đại hàng đầu thế giới.

Tháng 12 năm 2020, nhà sáng lập Thái Hương của TH đã được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỷ đổi mới, còn trang trại TH tại Nghĩa Đàn – Nghệ An được Liên minh Kỷ lục Thế giới chứng nhận là “Cụm trang trại chăn nuôi bò sữa tập trung ứng dụng công nghệ cao với quy trình sản xuất khép kín có quy mô lớn nhất thế giới.”

Đưa ly sữa Việt Nam vươn ra thế giới

Ngay từ khi ra đời, TH đã đi theo con đường làm ly sữa tươi sạch đẳng cấp quốc tế để “mang ly sữa Việt ra thế giới.” Tiến trình này được khai mở năm 2015 bắt đầu từ nước Nga, với dự án đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa tại Nga, có tổng nguồn vốn đầu tư lên tới 2,7 tỷ USD. Đây cũng là dự án lớn nhất của Việt Nam đầu tư sang Nga tính đến thời điểm này.

Lý do chọn lựa đầu tư sang Nga đúng thời kỳ đất nước Nga đang trong tình trạng cấm vận với các nước phương Tây đã được Anh hùng lao động Thái Hương, nhà sáng lập-Chủ tịch Hội đồng Chiến lược của Tập đoàn TH, chia sẻ rất chân tình trong bài phát biểu tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt-Nga tổ chức ngày 1/12, khi bà đang tham gia đoàn cấp cao của Chủ tịch nước thăm chính thức Nga.

“Một số đài truyền hình Nga khi đó hỏi tôi tại sao lại chọn sang Nga ở thời điểm như vậy. Tôi nói có hai lý do. Một là tri ân với nước Nga – đất nước đã từng không tiếc sức người sức của giúp đỡ Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh khiến chúng tôi có tình cảm với nước Nga, coi đó là gia đình của mình. Mặc dù tôi không học ở Nga, nhưng năm học lớp 7, tôi đã đọc tác phẩm văn học Nga “Thép đã tôi thế đấy” và hình tượng Pavel – nhân vật chính trong tác phẩm đã ăn sâu trong tâm trí tôi. Tôi nghĩ đó là nền tảng hun đúc tôi trở thành một doanh nhân Thái Hương lúc nào cũng vững vàng, không bao giờ cảm thấy khó khăn, mà luôn cảm thấy con đường mình chọn là hạnh phúc,” bà nói.

“Lý do thứ hai tôi sang Nga là bởi đó là một quyết định nắm bắt điểm vàng trong kinh doanh, là một cơ hội để giúp đất nước Nga trỗi dậy về nông nghiệp. Từ xa xưa, Liên bang Nga đã thực sự là một cường quốc về nông nghiệp, nhưng vài chục năm trở lại đây, giữa bao bộn bề, các nông trang, nông trại, hợp tác xã, nơi chăn nuôi bò sữa… trước kia đã gần như trở thành những cánh rừng hoang.”

Bà Thái Hương cho biết “Nhà nước Nga, mà đứng đầu là Tổng thống Vladimir Putin, đã có những chính sách vô cùng tuyệt vời để những doanh nghiệp am hiểu tường tận về nông nghiệp như tập đoàn TH không thể không bước chân vào.Đó là cam kết hoàn lại vốn trên tổng mức đầu tư nông nghiệp lên đến 25-30%. Đó là lãi suất đồng ruble cho vay để đưa dự án đi vào hoạt động được giảm 3/4, từ 13%, chúng tôi chỉ phải trả 4%.”

Theo bà Thái Hương, trong quá trình triển khai dự án, có những bước mà TH phải điều chỉnh nhưng tập đoàn đã luôn bám sát, làm thần tốc để đi đến đích. Hiện dự án của TH tại Nga đang được triển khai mạnh mẽ tại tỉnh Moskva, Kaluga…

Tháng 1/2018, TH đã hoàn thành xây dựng một phần Trang trại chăn nuôi bò sữa tại huyện Volokolamsk, tỉnh Moskva. Trang trại đầu tiên này, có quy mô 6.000 con đã hoàn thành giai đoạn 1 tháng 12/2021, giai đoạn 2 sẽ hoàn thành toàn bộ tháng 4/2023. Trang trại thứ hai chăn nuôi 6.000 con tại quận Shatura cũng của tỉnh Moskva sẽ bắt đầu được dựng tháng 04/2023 và hoàn thành vào quý 4/2024.

Tại tỉnh Kaluga, trang trại tại quận Ulyanovo quy mô 6.000 con hoàn thành giai đoạn 1 vào tháng 4/2022 và giai đoạn 2 tháng 4/2023. Tiếp sau đó trang trại tại quận Khvastovichi với quy mô tương đương cũng sẽ được bắt đầu xây dựng và dự kiến hoàn thành quý 4/2024.

Tập đoàn TH cũng đang hoàn thành thiết kế Nhà máy chế biến sữa tươi sạch TH tại tỉnh Kaluga – giai đoạn 1 quy mô 500 tấn. Nhà máy bắt đầu xây dựng tháng 12/2021, dự kiến hoàn thành quý 4/2023. Giai đoạn 2 của nhà máy với công suất 1.000 tấn/ngày sẽ hoàn thành vào quý 4/2026.

Cùng với xây dựng nhà máy, TH sẽ đẩy nhanh tiến trình chính thức ra mắt thương hiệu TH true MILK tại thị trường Nga.

Bất chấp những khó khăn trở ngại vì cấm vận trong quan hệ thương mại Mỹ-Nga, TH cũng đã nhập về Nga thành công hàng nghìn con bò sữa cao sản thuần chủng HF tốt nhất thế giới từ Mỹ. Đàn bò đã thích nghi với điều kiện sống, tăng trưởng rất tốt, đã sinh lứa thứ 3, chất lượng và sản lượng sữa mỗi năm lại tăng lên, năm sau tốt hơn năm trước.

Nhờ vào nguồn gen cao sản, kỹ thuật công nghệ cao và khoa học quản trị tiên tiến, đàn bò của TH tại Nga hiện cho năng suất sữa trung bình cao hàng đầu nước Nga là khoảng 40-41 lít/con/ngày, gấp 2,5 lần năng suất sữa trung bình của Nga (chỉ 17 lít/con/ngày). Cá biệt có những con cho 104 lít/ngày, nhiều con cho 60-90 lít/ngày.

Trước đây, khi lập Dự án khả thi, TH xác định năng suất sữa tại Nga là 30 lít/con/ngày (tương đương năng suất bò sữa HF từ Mỹ ở trang trại của TH tại Việt Nam, cũng là mức cao nhất ở Đông Nam Á).

Với mức năng suất vượt trội đạt tới 40 lít/con/ngày, chi phí sản xuất trên 1 lít sữa của TH là thấp nhất.

Bên cạnh đó, với độ đạm 3,2, độ béo 4,0 cao nhất nước Nga, sữa thô của trang trại hiện đang được bán cho các hãng sữa lớn nhất tại Nga như Danone, Torzhok,… ở mức giá cao hàng đầu thị trường. Đây chính là những chỉ số quan trọng nhất chứng minh hiệu quả của dự án của TH ở Nga.

Đồng hành cùng địa phương và người lao động

Trong bài phát biểu của mình tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt-Nga, bà Thái Hương cũng nhấn mạnh về những ưu đãi trong chính sách của Nga.

Nhà sáng lập-Chủ tịch Hội đồng Chiến lược của Tập đoàn TH cho hay tập đoàn nhận được hỗ trợ rất lớn trong tiếp cận đất đai từ phía Nga, đến nay đã nhận được gần 50.000ha đất tại các tỉnh. Do đất đai bị bỏ hoang hóa vài chục năm, TH đã đầu tư máy móc nông nghiệp hiện đại, công suất lớn để khai hoang, biến các khu vực đất hoang thành những cánh đồng màu mỡ.

Những cánh đồng của TH tại tỉnh Moskva và Kaluga luôn được coi là những cánh đồng mẫu, được chọn làm nơi tổ chức những Cuộc thi trồng trọt, triển lãm máy nông nghiệp, khi tỉnh tổ chức các hội chợ nông nghiệp, TH luôn được chọn là đối tác chính của sự kiện.

Bởi vậy, dự án nhận được sự hỗ trợ mạnh mẽ từ các bộ, ban, ngành của Nga, đặc biệt là Bộ Nông nghiệp, cũng như của chính quyền các tỉnh.

Hiện tại, vượt qua những bỡ ngỡ khi tiếp cận thị trường mới, TH đã điều chỉnh kế hoạch xây dựng và từng bước triển khai đúng tiến độ. Vì vậy, nhà sáng lập-Chủ tịch Hội đồng Chiến lược của Tập đoàn TH Thái Hương kêu gọi “các doanh nghiệp Việt Nam hãy sang Nga đầu tư, đất nước Nga có chính sách rất tốt, rất ổn định và rất hấp dẫn. Chính quyền luôn kề sát với doanh nghiệp.”

Và đáp lại sự hỗ trợ đó, tập đoàn TH đã không phụ lòng kỳ vọng của cả chính phủ và người dân hai nước. Dự án này của TH tại Liên bang Nga đã được nhân dân 2 nước đánh giá là dự án kinh tế có ý nghĩa đặc biệt, là biểu tượng cao đẹp cho hợp tác kinh tế và tình hữu nghị Việt-Nga.

Ngay từ năm 2017, tại Diễn đàn kinh tế quốc tế Phương Đông diễn ra ở vùng Viễn Đông-Liên bang Nga, Tổng thống Nga Putin đã dành lời khen ngợi cho nữ doanh nhân quyền lực của TH: “Thái Hương là nữ doanh nhân tầm cỡ quốc tế với kế hoạch hành động hết sức hoàn hảo. Những đề xuất của bà mang tính thực tế cao.”

Cũng vì thế, trong phiên họp toàn thể của Diễn đàn, trước đại diện và nguyên thủ cấp cao của 60 quốc gia, Tổng thống Putin đã nhắc đến một doanh nghiệp Việt Nam đầu tư quy mô lớn vào lĩnh vực nông nghiệp tại Nga – tức là Tập đoàn TH. Bằng những lời lẽ trân trọng nhất, ông Putin đề nghị: “Chúng ta hãy ngợi khen họ bằng phần thưởng, đó là huân chương Hữu nghị.”

Dự án của TH không chỉ góp phần tăng cường trao đổi thương mại và đầu tư giữa hai nước, mà còn thể hiện sự sẻ chia, đồng hành cùng nước Nga phục hồi và phát triển nền sản xuất nông nghiệp từng đứng đầu thế giới, đem lại lợi ích kinh tế xã hội to lớn, làm “thay da đổi thịt” vùng quê tại Liên bang Nga, góp phần nâng cao hình ảnh Việt Nam trên trường quốc tế.

Chứng kiến quá trình thực hiện dự án, hàng trăm người dân tại tỉnh Moskva và Kaluga trước kia bỏ lên thành phố tìm kiếm việc làm, nay đã quay lại làm việc hạnh phúc trên chính quê hương mình với mức lương xứng đáng. Khi dự án hoàn thành, số lao động được tạo việc làm sẽ lên tới hàng nghìn người.

Ngoài ra, Tập đoàn TH cũng đang làm việc với tỉnh Kaluga để tham gia vào chương trình xây nhà cho cán bộ công nhân viên tại các vùng quê, giúp người lao động ổn định nơi ở, phát triển những vùng quê còn hẻo lánh của tỉnh. Điều này cũng thể hiện cam kết đầu tư lâu dài và có trách nhiệm của tập đoàn với các địa phương.

Từ những kinh nghiệm thành công của tập đoàn TH True Milk, trong cuộc gặp Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc ngày 2/12, Thống đốc tỉnh Kaluga, ông Vladislav Shapsha, đã bày tỏ mong muốn ngày càng có thêm học sinh, sinh viên và doanh nghiệp Việt Nam đến lao động, học tập và đầu tư tại Kaluga, qua đó thúc đẩy mạnh mẽ mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.

Nhân chuyến công tác tại Nga, Chủ tịch Hội đồng Chiến lược Tập đoàn TH Thái Hương cũng đã cùng lãnh đạo Bộ Nông nghiệp các tỉnh tới thăm hỏi, làm việc với cán bộ, công nhân trang trại TH tại quận Volokolamsk của tỉnh Moskva cũng như có buổi nói chuyện và tặng quà công nhân tại công trường xây dựng Nhà máy sữa TH tại tỉnh Kaluga./.