Điểm mới quan trọng của Luật Đất đai 2024: Không còn cấp đất cho hộ gia đình từ ngày 1-1-2025

Luật Đất đai 2013 quy định người sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của luật này bao gồm hộ gia đình, cá nhân trong nước.

Tuy nhiên, Luật Đất đai 2024 không còn ghi nhận đối tượng hộ gia đình sử dụng đất. Khoản 25 Điều 3 luật này định nghĩa: Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất trước ngày luật này có hiệu lực thi hành.

Có thể thấy, định nghĩa về hộ gia đình sử dụng đất tại Luật Đất đai 2024 gần như giữ nguyên so với Luật Đất đai 2013. Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn nhất chính là chỉ công nhận đối tượng hộ gia đình sử dụng đất trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực.

Đồng thời, Điều 4 luật này quy định, kể từ ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành sẽ không còn người sử dụng đất là “hộ gia đình”. Tức là từ ngày 1-1-2025, Nhà nước sẽ không thực hiện giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất với tư cách hộ gia đình sử dụng đất. Lý do của sự thay đổi này là vì hiện nay, việc xác định các thành viên trong hộ gia đình còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, ảnh hưởng đến việc thực hiện các giao dịch về quyền sử dụng đất mà trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chỉ ghi tên của chủ hộ gia đình.

Nhưng thực tế cũng đặt ra vấn đề: Việc bỏ đối tượng sử dụng đất là hộ gia đình thì những hộ gia đình đã được giao đất, cho thuê đất trước đây thì quyền sử dụng đất của họ sẽ ra sao? Khi thực hiện công chứng, chứng thực các hợp đồng, giao dịch liên quan đến Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp cho “Hộ gia đình sử dụng đất” trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thì được xác định như thế nào? Tại Luật Đất đai 2024 các vấn đề này được quy định tại Điều 259, quyền sử dụng đất của hộ gia đình trước ngày 1-1-2025. Tuy nhiên, đây là vấn đề mới, cần được hướng dẫn chi tiết.