Điểm mới quan trọng của Luật Đất đai 2024: Cho phép sử dụng cơ chế ngoài tòa án để giải quyết tranh chấp đất đai

Điều 235 về hòa giải tranh chấp đất đai và Điều 236 về thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai của Luật Đất đai năm 2024 có nhiều điểm mới trong việc giải quyết tranh chấp liên quan đến đất đai. Với Luật Đất đai 2024, lần đầu tiên pháp luật về đất đai chính thức quy định việc giải quyết tranh chấp liên quan đến đất đai được thực hiện theo cơ chế giải quyết tranh chấp thay thế ngoài tòa án, trong đó có trọng tài thương mại, hòa giải thương mại.

Cụ thể, Khoản 1 Điều 235 Luật Đất đai năm 2024 quy định: Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải, hòa giải ở cơ sở theo quy định của pháp luật về hòa giải ở cơ sở, hòa giải theo quy định của pháp luật về hòa giải thương mại hoặc cơ chế hòa giải khác theo quy định của pháp luật. 

Cùng với đó, Khoản 5 Điều 236 Luật Đất đai năm 2024 quy định: Tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại liên quan đến đất đai do tòa án giải quyết theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự hoặc do trọng tài thương mại Việt Nam giải quyết theo quy định của pháp luật về trọng tài thương mại. 

Đây là một trong những quy định mới, tiến bộ, phù hợp với xu thế giải quyết tranh chấp trên thế giới. Việc trao thẩm quyền giải quyết tranh chấp liên quan đến đất đai cho trọng tài, hòa giải thương mại giải quyết không những làm giảm áp lực lên hệ thống tòa án vốn luôn quá tải mà còn góp phần nâng cao chỉ số giải quyết tranh chấp hợp đồng của Việt Nam; qua đó góp phần nâng cao chỉ số cạnh tranh, tạo ra môi trường đầu tư minh bạch, hấp dẫn cho các nhà đầu tư.