Dịch cúm diễn biến phức tạp ở nhiều châu lục

Hàn Quốc có đợt bùng dịch cúm lớn nhất kể từ 2016, trong khi đó dịch này cũng đang gây gánh nặng cho hệ thống chăm sóc y tế châu Âu.

Nhiều nước trên thế giới đang phải ứng phó với dịch cúm mùa bùng phát trong thời điểm mùa đông cuối năm 2024 - đầu năm 2025.

Cúm tăng nhanh tại Hàn Quốc, Nhật Bản

Hàn Quốc đang trải qua đợt bùng phát cúm lớn nhất kể từ năm 2016, với số ca bệnh tăng mạnh, đặc biệt là ở nhóm thanh thiếu niên.

Theo Cơ quan Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hàn Quốc (KCDA) báo cáo hôm 3/1, tỷ lệ mắc bệnh giống cúm - tức số ca nghi ngờ mắc cúm (ILI) trên 1.000 lượt khám ngoại trú tại 300 phòng khám được giám sát trên toàn quốc - trong thời gian từ ngày 22-28/12/2024, đạt 73,9. Con số này tăng đáng kinh ngạc 136% so với tỷ lệ 31,3 của chỉ một tuần trước đó.

Tỷ lệ hiện tại tiến gần đến mức đỉnh điểm năm 2016 là 86,2; cao hơn đáng kể so với mức đỉnh điểm năm 2023 là 61,3 và năm 2022 là 60,7.

Các ca cúm đang gia tăng ở mọi nhóm tuổi, nhóm bị ảnh hưởng nhiều nhất là thanh thiếu niên từ 13-18 tuổi.

Trong số các chủng cúm được xác định, chủng phổ biến nhất là A(H1N1)pdm09 chiếm 34,6%, tiếp theo là A(H3N2) với 14,9% và loại B với 1,4%.

KDCA nhấn mạnh rằng các vaccine cúm hiện tại có hiệu quả cao đối với các chủng virus đang lưu hành. Cơ quan chức năng cho biết không phát hiện thấy đột biến nào ảnh hưởng đến khả năng kháng virus. KDCA kêu gọi các nhóm có nguy cơ cao tiêm vaccine cúm ngay lập tức. Những người đủ điều kiện tiêm vắc-xin miễn phí, bao gồm trẻ em từ 6 tháng đến 13 tuổi, phụ nữ mang thai và những người từ 65 tuổi trở lên, có thể tiêm chủng cho đến ngày 30/4.

Trong khi đó, các ca cúm cũng đang tăng nhanh chóng trên khắp Nhật Bản, với số ca mắc hàng tuần tăng ở tất cả 47 tỉnh, theo các báo cáo địa phương.

Viện Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Nhật Bản cho biết khoảng 5.000 bệnh viện và phòng khám trên toàn quốc báo cáo 211.049 bệnh nhân cúm trong giai đoạn 15-22/12/2024. Con số này cao hơn gấp đôi số ca được báo cáo trong tuần trước đó. Số bệnh nhân cúm trung bình trên mỗi cơ sở y tế là 42,66, đánh dấu con số cao nhất được ghi nhận trong một thập kỷ ở Nhật Bản vào thời điểm này trong năm.

Đáng báo động là 36 tỉnh vượt ngưỡng cảnh báo 30 bệnh nhân trên một cơ sở, báo hiệu sự bùng phát trên diện rộng.

Tiến sĩ Ishida Tadashi, người đứng đầu nhóm chuyên gia về cúm tại Hiệp hội Bệnh truyền nhiễm Nhật Bản, dự đoán đợt bùng phát hiện tại sẽ đạt đỉnh sau kỳ nghỉ lễ năm mới. Ông cho rằng sự gia tăng nhanh chóng này là do khả năng miễn dịch suy giảm, vì nhiều người ít tiếp xúc với virus cúm trong đại dịch COVID-19. Thêm vào đó, việc đi lại và tụ tập trong kỳ nghỉ lễ có thể đẩy nhanh hơn nữa sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm.

Dịch cúm lan rộng tại châu Âu

Các ca bệnh cúm tăng mạnh trên khắp châu Âu sau mùa lễ, ảnh hưởng nặng nề nhất đến trẻ em dưới 15 tuổi và người lớn trên 60 tuổi. Các bệnh viện ở Pháp và Tây Ban Nha báo cáo số ca nhập viện tăng, trong đó cúm B chiếm ưu thế.

Nhiều bệnh viện thành lập các đơn vị tạm thời để giảm bớt áp lực cho các khoa cấp cứu. Bệnh nhân cao tuổi có nguy cơ cao gặp các biến chứng hô hấp nghiêm trọng.

Bác sĩ Jean-Luc Leymarie, một bác sĩ đa khoa đến từ Pháp, bày tỏ mối lo ngại của mình, ông nói rằng: "Đã lâu rồi tôi mới chứng kiến ​​một dịch lớn như vậy".

Các bệnh viện ở Tây Ban Nha đang chuẩn bị cho đỉnh dịch dự kiến ​​vào tuần tới. Mặc dù các cơ sở chăm sóc sức khỏe ở đây chưa quá đông đúc như những năm trước, nhưng các nhân viên y tế đang thúc giục mọi người chuẩn bị sẵn sàng.

Hungary cũng đang báo cáo số ca cúm tăng, dẫn đến việc thực hiện các biện pháp y tế nghiêm ngặt hơn. Tại Budapest, một số phòng khám đã bắt buộc phải đeo khẩu trang và cấm khách đến thăm để giúp kiểm soát sự lây lan của virus.

Romania cũng không thoát khỏi tình trạng này. Tuần trước nước này ghi nhận hơn 4.100 ca, tăng gần gấp đôi sau 1 tuần. Có bốn ca tử vong liên quan đến biến chứng của cúm.

Khi châu Âu đang chiến đấu với dịch cúm mùa này, các chuyên gia y tế trên khắp lục địa kêu gọi người dân thực hiện các biện pháp phòng ngừa, bao gồm tiêm chủng, để giảm thiểu tác động của bệnh cúm.

Các dịch bệnh đáng lo ngại ở Mỹ

Dữ liệu gần đây từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cho thấy sự gia tăng đột biến các ca norovirus (một loại virus gây các triệu chứng dạ dày), virus gây COVID-19 và RSV (virus hợp bào hô hấp) trên khắp nước Mỹ. Sự gia tăng này được đánh giá có khả năng không giống như sự lây lan hàng năm vào mùa đông của những căn bệnh này.

Trong đó, số lượng ca COVID-19 bắt đầu tăng lên ngay trước kỳ nghỉ đông, dù thời điểm tăng chậm hơn so với các năm trước.

Xu hướng bắt đầu thay đổi vào đầu tháng 12. Dữ liệu của CDC cho thấy trong tuần 15-21/12/2024, số lượng ca COVID-19 lưu hành tại Mỹ tăng gần gấp ba lần so với tuần từ 1-7/12/2024.

Sự gia tăng đột biến này xảy ra ở mọi khu vực, đặc biệt mạnh ở vùng Trung Tây nước Mỹ. Tiến sĩ Michael Hoerger, một nhà nghiên cứu tại Trường Y khoa Đại học Tulane, gọi làn sóng lây truyền COVID-19 mới nhất là "'sự gia tăng âm thầm', xuất hiện muộn mà không báo trước".

Sự gia tăng nhanh chóng các ca bệnh tương ứng với một biến thể coronavirus mới chiếm ưu thế có tên là XEC. Theo CDC, XEC là biến thể lai của hai biến thể JN.1, là biến thể phụ Omicron chiếm phần lớn các ca bệnh trong đợt bùng phát vào mùa đông năm ngoái. Các biến thể mới dễ dàng thoát khỏi hệ miễn dịch.

Các biến thể đang lưu hành hiện nay khá giống nhau và các loại vaccine mới nhất vẫn được dự đoán có hiệu quả chống lại các ca bệnh nặng hoặc tử vong, nhưng tỷ lệ tiêm chủng đang chậm lại có thể ảnh hưởng đến điều này.

Các chuyên gia cho biết, nhìn chung xu hướng cúm ở Mỹ năm nay có vẻ sẽ gần giống với mùa 2019-2020, đạt đỉnh vào năm mới. Các đợt bùng phát của một số bệnh truyền nhiễm khác tại Mỹ – bao gồm ho gà và norovirus – đang tồi tệ hơn so với hơn một thập kỷ qua.

Trong diễn biến mới nhất, Mỹ ghi nhận ca tử vong đầu tiên của một người bị nhiễm cúm gia cầm. Bệnh nhân là một cư dân ở phía tây nam Louisiana, người nhập viện vào tháng trước, là trường hợp cúm gia cầm nặng đầu tiên được biết đến ở nước này. Bệnh nhân trên 65 tuổi và có các bệnh lý nền.

Hơn 65 người tại Mỹ mắc cúm gia cầm trong đợt bùng phát mới, chủ yếu là do tiếp xúc gần khi làm việc với gia cầm bị nhiễm bệnh. Trong tuyên bố về ca ở Louisiana, CDC nhắc lại rằng rủi ro đối với công chúng nói chung liên quan cùng loại bệnh vẫn được coi là thấp.